Σύσταση να παραμείνουν μακριά από τις ακτές έχει γίνει στους κατοίκους παραθαλάσσιων περιοχών κοντά στο ηφαίστειο Ανάκ Κρακατάου της Ινδονησίας, λόγω του φόβου πως μπορεί να προκαλέσει νέο τσουνάμι.
Πελώρια κύματα χτύπησαν παραθαλάσσιες πόλεις στη Σουμάτρα και την Ιάβα, αργά το Σάββατο, αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 281 νεκρούς και 1.016 τραυματίες. Θεωρείται πως η ηφαιστειακή δραστηριότητα έχει προκαλέσει υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, που με τη σειρά τους προκάλεσαν τα φονικά κύματα.
Εκρήξεις σημειώνονταν στο Ανάκ Κρακατάου την Κυριακή, με το ηφαίστειο να βγάζει στάχτη και καπνούς. Η ισχύς και έκταση του συμβάντος γίνεται εύκολα αντιληπτή σε βίντεο το οποίο τραβήχτηκε από αεροσκάφος στο στενό Σούντα, ανάμεσα στη Σουμάτρα και την Ιάβα.
Ο πρόεδρος της χώρας, Τζόκο Γουϊντόντο, εξέφρασε τη λύπη του για τα θύματα, και ζήτησε από τους πολίτες να δείξουν υπομονή. Στο μεταξύ, τις προσπάθειες των συνεργείων διάσωσης δυσχεραίνουν οι μπλοκαρισμένοι δρόμοι, ωστόσο καθ’οδόν προς τις πληγείσες περιοχές βρίσκονται βαρέα μηχανήματα. Ο επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Αντιμετώπισης Καταστροφών, Σουτόπου Πούρβο Νουγκρόχο, έδωσε συνέντευξη Τύπου στην Ιάβα, όπου σύστησε αποφυγή δραστηριοτήτων στις παραλίες και παραμονή σε απόσταση από αυτές, καθώς θεωρείται υπαρκτό το ενδεχόμενο ενός νέου τσουνάμι, εφόσον το ηφαίστειο συνεχίζει να εκρήγνυται.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, το Ανάκ Κρακατάου, που δημιουργήθηκε το 1927 μετά από έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα, έχει αυξημένη δραστηριότητα τους τελευταίους μήνες. Την Παρασκευή εκρηγνυόταν για δύο λεπτά και 12 δευτερόλεπτα.
Το τσουνάμι, με κύματα 2-3 μέτρων, χτύπησε αιφνιδιαστικά στις 21.30 τοπική ώρα, εν μέσω τοπικών διακοπών, δίνοντας λίγες από τις προειδοποιήσεις που θα έδινε εάν είχε προκληθεί από σεισμό. Τα νερά της θάλασσας δεν υποχώρησαν, όπως σε ένα τσουνάμι από σεισμό, και ειδικοί λένε πως, ακόμα και αν είχαν υπάρξει συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης κοντά στο ηφαίστειο, θα υπήρχαν ελάχιστα περιθώρια. Ωστόσο, αξιωματούχοι ανέφεραν ότι σειρήνες χτύπησαν σε κάποιες περιοχές, σύμφωνα με το Reuters.
Τα κύματα κατέστρεψαν εκατοντάδες κτίρια, παρασύροντας αυτοκίνητα και ξεριζώνοντας δέντρα σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς- ενώ σε μια περίπτωση έπληξαν χώρο όπου ήταν σε εξέλιξη ροκ συναυλία.
Πώς προκλήθηκε το τσουνάμι
Είναι γνωστό γενικότερα πως τα ηφαίστεια μπορούν να προκαλέσουν μεγάλα κύματα. Ο μηχανισμός είναι σε γενικές γραμμές ο ίδιος: Ο εκτοπισμός μεγάλων όγκων νερού. Ωστόσο, αντίθετα με τα πιο συνηθισμένα τσουνάμι από σεισμούς, που ο πυθμένας κινείται πάνω- κάτω, φαίνεται πως η έκρηξη προκάλεσε κάποιου είδους κατολίσθηση.
Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο εάν τμήμα του ηφαιστείου κατέρρευσε, με υλικά να μπαίνουν στη θάλασσα και να εκτοπίζουν νερά, ή αν η κινητικότητα προκάλεσε μετατοπίσεις ιζημάτων κάτω από την επιφάνεια του νερού.
Πόσο συχνά είναι τα τσουνάμι στην Ινδονησία
Η Ινδονησία είναι ευάλωτη στα τσουνάμι, καθώς βρίσκεται στο «Δαχτυλίδι της Φωτιάς» στον Ειρηνικό, που χαρακτηρίζεται από συχνούς σεισμούς και εκρήξεις ηφαιστείων. Τον Σεπτέμβριο, πάνω από 2.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν όταν ισχυρός σεισμός χτύπησε μπροστά από το νησί Σουλαουέσι, προκαλώντας καταστροφικό τσουνάμι που χτύπησε το Πάλου. Στις 26 Δεκεμβρίου 2004, μια σειρά πελώριων κυμάτων που προκλήθηκαν από ισχυρό σεισμό είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 228.000 ανθρώπων σε 13 χώρες, κυρίως στην Ινδονησία. Πάντως, τα τσουνάμι από ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι σαφώς λιγότερο συχνά.
(με πληροφορίες από BBC, Reuters)