Η Interpol είναι ο μεγαλύτερος και αρχαιότερος διεθνής οργανισμός αστυνομικής συνεργασίας με έδρα τη Λυών και με 194 χώρες μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και μάλιστα ως ιδρυτικό μέλος. Συγκεκριμένα, ιδρύθηκε το 1923 στο δεύτερο διεθνές αστυνομικό συνέδριο, στη Βιέννη, όπου η χώρα μας συμμετείχε με εκπρόσωπο τον αείμνηστο καθηγητή εγκληματολογίας Κωνσταντίνο Γαρδίκα.
Κύρια αποστολή της Interpol είναι η καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας σε συνεργασία με τις αρμόδιες διωκτικές αρχές των κρατών μελών. Σε αυτό το πλαίσιο, ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία καταπολέμησης της εγκληματικότητας είναι οι διεθνείς αγγελίες (international notices) τις οποίες χρησιμοποιεί η Interpol, μέσα από ένα δίκτυο σύγχρονης τεχνολογίας, προκειμένου να διασφαλίζει την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση όλων των κρατών μελών.
Μεταξύ των διεθνών αγγελιών της Interpol που καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα της εγκληματικότητας, προεξάρχουσας σημασίας και σπουδαιότητας είναι οι ερυθρές αγγελίες οι οποίες αφορούν σε άτομα που διώκονται διεθνώς για τέλεση σοβαρών εγκλημάτων.
Οι ερυθρές αγγελίες εκδίδονται από την Interpol μετά από αιτήματα των δικαστικών αρχών των κρατών μελών και επέχουν θέση ενταλμάτων σύλληψης με σκοπό την έκδοση των συλληφθέντων στις αιτούμενες χώρες.
Δεδομένου, λοιπόν, ότι η 89η γενική συνέλευση της Interpol έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη στις 23-25 τρέχοντος μηνός, ευλόγως εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τις επανειλημμένες προσπάθειες της Τουρκίας να επιτύχει την έκδοση ερυθρών αγγελιών της Interpol για τη σύλληψη πολιτικών αντιφρονούντων.
Οι ανησυχίες είναι έως ένα βαθμό δικαιολογημένες, αλλά οι ασφαλιστικές δικλείδες που διέπουν τη λειτουργία της Interpol δεν αφήνουν περιθώρια για την χρησιμοποίηση της από πλευράς της Τουρκίας για υποθέσεις πολιτικής φύσεως.
Και τούτο διότι υπάρχει μία σημαντική απαγόρευση στην αποστολή της Interpol, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 3 του καταστατικού της, σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται στην Interpol οποιαδήποτε δραστηριότητα πολιτικού, θρησκευτικού και φυλετικού χαρακτήρα.
Επίσης, πέραν της εν λόγω ρητής απαγόρευσης, στον ορισμό της αποστολής της Interpol και συγκεκριμένα στο άρθρο 2 του καταστατικού της, έχει ενσωματωθεί ειδική αναφορά στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1948), οι διατάξεις της οποίας πρέπει να τηρούνται αυστηρά στη διεθνή αστυνομική συνεργασία.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, της διεθνούς νομιμότητας, η Interpol έχει απορρίψει 700 και πλέον αιτήματα της Τουρκίας για έκδοση ερυθρών αγγελιών, εκ των οποίων τα περισσότερα αφορούσαν στην αναζήτηση και σύλληψη ατόμω που σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Τουρκίας συνδέονται με το κίνημα Φετουλάχ Γκιουλέν.
Με το ίδιο σκεπτικό, η Interpol έχει, επίσης, απορρίψει τα τελευταία χρόνια 200 και πλέον αιτήματα της Τουρκίας για έκδοση ερυθρών αγγελιών για άτομα που συνδέονται με το εργατικό κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το επαναστατικό λαϊκό απελευθερωτικό κόμμα (DHKP/C), καθώς και το μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα Τουρκίας (TKP/ML).
Είναι γεγονός, λοιπόν, ότι υπάρχει μία έντονη επικριτική στάση της Τουρκίας έναντι της Interpol για την απόρριψη πληθώρας τουρκικών αιτημάτων προς έκδοση ερυθρών αγγελιών και αναμφίβολα πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα, το οποίο θα αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένων συζητήσεων στην επερχόμενη 89η γενική συνέλευση της Interpol στην Κωνσταντινούπολη.
Δυστυχώς, όμως, δεν είναι μόνο η Τουρκία, αλλά και άλλες χώρες του κόσμου που παραβιάζουν κατάφωρα τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενίοτε προσπαθούν να επιτύχουν τη νομιμοποίηση των παράτυπων ενεργειών τους μέσω του διαύλου συνεργασίας της Interpol.
Εν κατακλείδι, η εξέλιξη του θεσμού της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας, αλλά και η δομή, οργάνωση και λειτουργία της Interpol έχουν εδραιωθεί στις αρχές της δημοκρατικής νομιμότητας, διασφαλίζοντας έτσι ότι η καταπολέμηση της εγκληματικότητας και της τρομοκρατίας διεξάγεται με σεβασμό των κανόνων του διεθνούς δικαίου.-
***
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και ε. α. Υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Εγκληματολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και είναι απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας. Υπηρέτησε σε διάφορες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, μεταξύ των οποίων και ως προϊστάμενος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol.