Η Ιταλία αντιμέτωπη με το σοκ του «μαύρου κύκνου»

Η Ιταλία αντιμέτωπη με το σοκ του «μαύρου κύκνου»
Alessandro Bianchi / Reuters

Οι Λουΐτζι Ντι Μάιο και Ματέο Σαλβίνι βρίσκονται όλο και πιο κοντά, είναι όλο και πιο συντονισμένοι μεταξύ τους. Κι δύο τους ενωμένοι ενάντια στους ευρωπαϊκούς κανόνες, που επιθυμούν διακαώς να καταστρέψουν εκ των ένδον, υπαγορεύοντας ακριβώς και το αριθμητικό ύψος της ρήξης με τις Βρυξέλλες, φαρδιά πλατιά γραμμένο στο προσχέδιο για τον προϋπολογισμό: έλλειμμα στο 2,4%. Όχι μόνο για το 2019, αλλά και για άλλα τρία χρόνια, ίσαμε το 2021.

Η «ανταρσία» τούτη σηματοδοτεί μία προσπάθεια για να εκβιασθούν διαρθρωτικές αλλαγές στην Ευρώπη, αυτές που ακριβώς πραγματοποιεί η κυβέρνηση της Λέγκας του Βορρά και του Κινήματος των 5 Αστέρων και συμπυκνώνονται σε δύο εκρηκτικά στοιχεία: να αγνοηθούν οι δεσμεύσεις της χώρας για το έλλειμμα και το χρέος και να τεθεί στο περιθώριο η κλασσική μέθοδος, ο διάλογος, που –καίτοι δύσκολος σε ορισμένες περιπτώσεις―τα τελευταία χρόνια είχε εξασφαλίσει δημοσιονομική ευελιξία πολλών εκατ. ευρώ στην Ιταλία, γράφει σε άρθρο του στη huffingtonpost.it, o Τζουζέπε Κολόμπο. Είναι, εν ολίγοις, η δημιουργία in vitro (σε δοκιμαστικό σωλήνα δηλ.) του λεγόμενου «μαύρου κύκνου», το σενάριο εκείνο που διά στόματος του υπουργού Πάολο Σαβόνα, προβλέπει πως η χώρα «δεν θα πρέπει πλέον να προετοιμάζεται για να χειριστεί την κανονικότητα, αλλά το σοκ

Πρόκειται για μία άμεση πρόκληση, μία μετωπική σύγκρουση με τις Βρυξέλλες. Λίγες ώρες πριν από το Υπουργικό Συμβούλιο, που έδωσε το πράσινο φως στον δημοσιονομικό ελιγμό, το έγραφαν ήδη οι Financial Times και η Wall Street Journal : «Η πορεία της Ρώμης έρχεται σε σύγκρουση με την Ευρώπη». Αυτό επιβεβαιώνεται και από τους εξίσου σκληρούς τόνους, με την οποία ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος προσπαθεί να καταρρίψει το ιταλικό επιχείρημα: «Ο στόχος» του ελλείμματος-ΑΕΠ στο 2,4% «είναι πολύ υψηλός», δήλωσε ίδιος στο πρακτορείο Bloomberg, δηλώνοντας πως το ανώτατο όριο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει, ίσως ήδη από αύριο, ότι αποδέχεται― ήτοι 1,6%― είναι ακριβώς το ύψος που επεδίωκε και ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζοβάνι Τρία, ενάντια στη βούληση των Σαλβίνι και Ντι Μάιο.

Και εάν το τόλμημα της ιταλικής κυβέρνησης είναι εντυπωσιακό, εξίσου εντυπωσιακές ενδέχεται να είναι και οι συνέπειες του πλου της σε αχαρτογράφητα νερά. Οι Βρυξέλλες πιθανόν θα περιμένουν το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο μέχρι τις 15 Οκτωβρίου και κατόπιν θα έχει δύο δυνατότητες. Η πρώτη, και αναμενόμενη, είναι να απορρίψει το κείμενο: κάτι που θα γινόταν για πρώτη φορά στην Ιστορία της ΕΕ. Είναι κάτι που μπορεί να το κάνει, όμως θα πρέπει γι’ αυτό να συντρέχουν «σοβαρές κι εμφανείς παραβιάσεις των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας». Στην περίπτωση αυτή, ο προϋπολογισμός θα επέστρεφε στο ιταλικό Κοινοβούλιο με το αίτημα για σύνταξη νέου κείμενου εντός τριών εβδομάδων, το προοίμιο για μια νέα εξέτασή του από την Επιτροπή. Στην ουσία, αυτό ισοδυναμεί με ένα πήγαινε-έλα, που θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου στην ήδη σοβούσα πολεμική περί του θέματος της αμφισβητούμενης εθνικής κυριαρχίας, με τις αγορές να περιμένουν στο παρασκήνιό της για να ανταποκριθούν στις όποιες αναταράξεις.

Ο άλλος δρόμος που δύναται να ακολουθήσει η Επιτροπή, είναι εξίσου επικίνδυνη για την Ιταλία. Είναι η δυνατότητα εκκίνησης της διαδικασίας για παράβαση της ρήτρας για υπερβολικό έλλειμμα, η οποία θα πυροδοτούσε αύξηση του χρέους. Επειδή το 2,4% ακυρώνει κάθε προσπάθεια για τη μείωση του χρέους ή ακόμα για σταθεροποίησή του. Απεναντίας θα έχει ένα δυσμενές αποτέλεσμα, και αυτό επίσης αντίθετο με τις νουθεσίες, πολλές φορές με αυστηρό ύφος, της Ευρώπης.

Αυτά από την πλευρά των Βρυξελλών. Μετά από αυτές, ή σχεδόν ταυτόχρονα με αυτές, έρχονται επίσης οι αγορές. Το βαρόμετρο είναι έτοιμο, για να μετρήσει το ύψος του spread, το οποίο έκλεισε σήμερα στις 235,5 μονάδες, μετά την άνοδό του στις 250, στον απόηχο των διαφορών αφ’ ενός στη σχέση μεταξύ Ντι Μάιο και Σαλβίνι και αφ’ ετέρου στις σχέσεις αμφοτέρων με τον Τρία. Σύμφωνα με αναλυτές του Bloomberg, υπάρχει ο κίνδυνος το ύψος του spread να φθάσει έως και τις 300 μονάδες, ή και ακόμη υψηλότερα. Αυτό, όπως εξηγούν, οφείλεται στο γεγονός ότι μεγάλο τμήμα των μεγάλων εταιρειών επενδυτικών κεφαλαίων κεφαλαίων, όπως η Blackrock και η Fidelity, ενδέχεται να βρεθούν έκθετες αναφορικά με τις προβλέψεις, που διέβλεπαν στην χειρότερη περίπτωση έλλειμμα στο 1,6%.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Νέα Υόρκη, είχε συνομιλίες για μια ώρα με τον υπ’ αριθμ. ένα του αμερικανικού κολοσσού Λάρι Φινκ. Έτσι, για να καταλάβουμε πόσο κεντρικό ρόλο παίζει η στάση που θα τηρήσει η Blackrock είναι ότι η εταιρεία είναι ο κύριος μέτοχος της μεγάλης ιταλικής τράπεζας UniCredit και επίσης κατέχει μετοχές της εξίσου σημαντικής τράπεζας Intesa Sanpaolo. Στην πράξη βρίσκεται μέσα στις δύο κύριες ιταλικές τράπεζες, οι οποίες μαζί με αρκετές άλλες κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο των ομολόγων του Ιταλικού Κράτους. Σε ένα ελαφρώς απώτερο χρονικό ορίζοντα, δηλαδή στα τέλη Οκτωβρίου, θα δημοσιευθούν και οι αξιολογήσεις από τους οίκους: οι Standard & Poors και Moody θα αναφερθούν στη βιωσιμότητα του χρέους και ορατός είναι ο κίνδυνος για μια υποβάθμιση, που με τη σειρά της θα πυροδοτήσει μία νέα αναταραχή αγορές και θα οδηγήσει σε μια δίνη κερδοσκοπίας. Στο πειραματικό εργαστήριο, όπου πειραματίζονται για την in vitro δημιουργία του «μαύρου κύκνου», τα συστήματα συναγερμού έχουν ήδη ενεργοποιηθεί.

(Μετάφραση από τη huffingtonpost.it )

Δημοφιλή