Η Ιταλία έχει κυβέρνηση. Ύστερα από εβδομάδες διαβουλεύσεων, τα δύο κόμματα του νέου κυβερνητικού συνασπισμού, η Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων, κατέληξαν σε συμφωνία και πρότειναν για τη θέση του πρωθυπουργού τον καθηγητή Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος και έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα.
Οι περιπέτειες που προηγήθηκαν, η φύση των δύο κομμάτων, η επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου και οι μετέπειτα δυσάρεστες αποκαλύψεις αποτελούν σκηνικό ίσως όχι πρωτόγνωρο για την Ιταλία. Σίγουρα όμως πολυδιάστατα αρνητικό για την Ευρώπη.
Κατ’ αρχάς, είναι προφανώς θετικό το γεγονός ότι δημιουργήθηκε κυβέρνηση. Ως γνωστόν, η γειτονική χώρα έχει μακρά ιστορία ακυβερνησίας, αλλά και κυβερνήσεων συνεργασίας με εξαιρετικά θνησιγενή χαρακτήρα. Σε δεδομένη μάλιστα στιγμή η χώρα είχε φτάσει να έχει κυβέρνηση με συμμετοχή πέντε κομμάτων και αντιπολίτευση άλλων πέντε!
Η Ιταλία σήμερα είναι άλλη μια ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετωπίζει διμέτωπη κρίση. Κρίση δημοσιονομική και κρίση πολιτική. Αφενός, πρόκειται κυρίως για κρίση δημοσίου χρέους. Το υπέρογκο δημόσιο χρέος έχει συμπιέσει εξαιρετικά την ιταλική οικονομία και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη δυσάρεστων μέτρων. Εκείνο, όμως, που «σώζει» κάπως την κατάσταση ίναι ότι, πρώτον, η χώρα αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και, δεύτερον, ότι πρόκειται περί εσωτερικού χρέους σε μεγάλο ποσοστό.
Ως προς την πολιτική κρίση, αυτή είναι απόρροια του εθνικολαϊκισμού που έχει προκύψει ως «ανακλαστική» αντίδραση σε αντιλαϊκές αποφάσεις που ελήφθησαν. Το κράμα που εν τέλει φαίνεται να σχηματίζει κυβέρνηση αποτελείται από το λαϊκίστικο, αντιευρωπαϊκό, αριστερό και ακτιβιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων του «πολύ» Μπέπε Γκρίλο και την πρώην Λέγκα του Βορρά και νυν σκέτη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, ένα επίσης αντιευρωπαϊκό, ακροδεξιό κόμμα.
Η συγκατοίκηση μοιάζει εκ πρώτης όψεως με τη συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στην Ελλάδα. Όμως δεν είναι ίδιες οι περιπτώσεις. Αμέσως - αμέσως, με το «καλημέρα», ο νέος ιταλικός κυβερνητικός συνασπισμός έσπευσε να υποβάλει ανεπισήμως πλην ευθαρσώς διαπιστευτήρια «κανονικότητας» προς τον ευρωπαϊκό περίγυρο. Επέλεξε ως πρωθυπουργό τον Τζουζέπε Κόντε.
Πενήντα τεσσάρων ετών, με καταγωγή από την Απουλία της Κάτω Ιταλίας. Καθηγητής του Ιδιωτικού Δικαίου στη Νομική Σχολή στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και δικηγόρος εν ενεργεία με γραφείο στη Ρώμη. Μέλος του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και συγγραφέας του προγράμματος του κόμματος για τον τομέα της δικαιοσύνης.
Ο Κόντε έχει ομολογουμένως ένα βιογραφικό που «ζαλίζει». Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο Σαν Τζιοβάννι Ροτόντο εισήχθη και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα της Ρώμης, από όπου αποφοίτησε το 1988 με «άριστα». Ακολούθησαν οι σπουδές στο εξωτερικό. Το 1992 μετέβη στις ΗΠΑ προκειμένου να σπουδάσει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ, στο Πανεπιστήμιο Ντουκέζνι και το 1993. στο Διεθνές Πολιτιστικό Ινστιτούτο της Βιέννης. Συνέχισε σπουδάζοντας στη Σορβόννη το 2000, στο Girton College και το Κέμπριτζ το 2001 και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης το 2008. Πάντα σύμφωνα με όσα αναφέρει στο βιογραφικό του. Ωστόσο, πριν λίγες ημέρες οι New York Times αποκάλυψαν ότι ο κύριος καθηγητής δεν έχει ποτέ περάσει από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης είτε ως φοιτητής είτε ως διδάσκων.
Η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ξεκινά τη δεκαετία του ’90 όταν και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Τρε της Ρώμης, στο Πανεπιστήμιο LUMSA της Ρώμης, στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας και στο Πανεπιστήμιο του Σάσσαρι. Αυτή τη στιγμή ο Κόντε είναι καθηγητής ιδιωτικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και στο Ελεύθερο Διεθνές Πανεπιστήμιο Κοινωνικών Σπουδών της Ρώμης, γνωστό και ως LUISS. Συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο του Πανεπιστημίου John Cabot, ενώ από το 2013 έχει εκλεγεί στο Επιμελητήριο των Βουλευτών ως μέλος του Γραφείου για τη Διοικητική Δικαιοσύνη.
Πριν ενταχθεί στο κίνημα Πέντε Αστέρων, ο Κόντε, διατηρούσε φιλική σχέση με την πρώην υπουργό θεσμικών αλλαγών Μαρία Έλενα Μπόσκι, ένα από τα ισχυρότερα ονόματα της ιταλικής κεντροαριστεράς.
Αρκούντως ιδεαλιστής και ταυτόχρονα αυτοπροβαλλόμενος ως οπαδός της υλοποίησης πρακτικών σχεδίων που μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή των πολιτών, ο Κόντε φαίνεται να ενδύεται απολύτως τη στολή ενός τεχνοκράτη με κοινωνικές ευαισθησίες.
Οπωσδήποτε η επιλογή του από τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό φανερώνει διάθεση επικοινωνίας και συνεργασίας με την Ευρώπη. Δεν είναι κρυφό ότι όλη η Ευρώπη (σχεδόν) είδε με αίσθημα ανακούφισης τον ορισμό του μεσόκοπου καθηγητή στη θέση του ύπατου εκτελεστικού αξιώματος της Ιταλίας.
Είναι γνωστό ότι η ανησυχία για την εμφάνιση ενός ενδεχόμενου Ιταλού Βαρουφάκη ήταν έκδηλη στα ανώτερα ευρωπαϊκά κλιμάκια και όχι μόνο.
Η αποκάλυψη της... ανακρίβειας που υπάρχει στο βιογραφικό του Κόντε όσον αφορά τις «σπουδές» του στη Νέα Υόρκη αποτελεί οπωσδήποτε πλήγμα και μάλιστα πριν καν αρχίσει τη θητεία του. Ωστόσο, η συνολικότερη πολιτική και ακαδημαϊκή του παρουσία είναι, αν μη τι άλλο, αρκετά για να τον κάνουν ευθύς εξαρχής συμπαθή και ομοτράπεζο των ευρωπαϊκών ελίτ.
Η Ιταλία φυσικά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα. Η νέα κυβέρνηση θα κληθεί σύντομα να παράξει μεταρρυθμιστικό έργο. Και τότε θα φανεί αν η επιλογή Κόντε ήταν απόφαση στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής ή απλώς μια πρώτη κίνηση καλής θέλησης με άγνωστη συνέχεια.