Την καραντίνα δεν την βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ανάλογα με την ηλικία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μας, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργαζόμαστε και ζούμε διαμορφώνουμε διαφορετικά την καθημερινότητά εν μέσω της πανδημίας. Καθοριστικό ωστόσο ρόλο διαδραματίζουν και τα τετραγωνικά μέτρα στα οποία εκτείνεται η κατοικία μας.
Τον τελευταίο μήνα, διάσημοι influencers και άλλες γνωστές προσωπικότητες από τον χώρο του θεάματος συχνά προβάλλουν βίντεο, παροτρύνοντας τους συμπολίτες τους να κάτσουν στο σπίτι, αφού οι ενδιαφέρουσες ασχολίες που μπορούν να εμπλουτίσουν το καθημερινό πρόγραμμά είναι πολλές. Ως εδώ καλά.
Δεν ισχύει όμως το ίδιο για όλους. Σε αντίθεση με όσους είχαν την ευκαιρία να επενδύσουν σε ένα μεγάλο και άνετο διαμέρισμα, προσαρμοσμένο στην κάθε ανάγκη της σύγχρονης ζωής, υπάρχουν κι εκείνοι που μαζί με την οικογένειά τους μοιράζονται έναν χώρο που εκτείνεται -κυριολεκτικά- σε μερικά μόλις τετραγωνικά.
Δεν έχουν ξεχωριστά δωμάτια και κατ’ επέκταση ούτε προσωπικό χώρο. Κοιμούνται o ένας πάνω στον άλλον, γευματίζουν μαζί, δεν μπορούν να μιλήσουν στο τηλέφωνο κατ’ ιδίαν, να σερφάρουν στο διαδίκτυο, ούτε να γυμναστούν. Και αυτή είναι η καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η Εurostat καταπιάνεται με το θέμα μέσα από έρευνα που εκπόνησε πρόσφατα. Tα στοιχεία αφορούν το 2018, αλλά εκτιμάται πως δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα την τελευταία διετία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 17,1% του πληθυσμού το 2018 ζούσε σε νοικοκυριά με συνωστισμό, πράγμα που σημαίνει πως σε αυτά δεν υπήρχαν αρκετά δωμάτια σε σχέση φυσικά με το μέγεθος του σπιτιού.
Στην χώρα μας, το ποσοστό των κατοικιών όπου οι άνθρωποι συνωστίζονται αγγίζει το 29,2%, δυστυχώς νούμερο αρκετά μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της Ευρώπης.
Αντιλαμβανόμαστε όλοι τι σημαίνει αυτό για ένα σπίτι στο οποίο υπάρχουν παιδιά, για ένα διαμέρισμα στο οποίο, με τις δεδομένες συνθήκες, οι γονείς θα πρέπει να παρέχουν τις υπηρεσίες τους μέσω τηλεργασίας -αν δεν είναι άνεργοι- ή που σε πολλές περιπτώσεις σε αυτό θα κατοικούν και οι παππούδες.
Μελετώντας τα δεδομένα που αφορούν συνολικά την Ευρώπη, διαπιστώνει κανείς πως το 2018 ο μισός περίπου πληθυσμός της Ρουμανίας (46,3%) ζούσε κάτω από συνθήκες συνωστισμού, ενώ το ίδιο βίωσαν και περίπου δύο στα πέντε άτομα στην Λετονία (43,4%), την Βουλγαρία (41,6%), την Κροατία (39,3%) και την Πολωνία (39,2%).
Σε σύγκριση με το 2017, το ποσοστό των ατόμων που ζούσαν σε παρόμοια κατάσταση παρουσίασε ελαφρά μείωση στην Λετονία και κυρίως στην Πολωνία. Τα χαμηλότερα, από την άλλη, ποσοστά, αναφορικά με τον συνωστισμό στις κατοικίες, συναντάται σε χώρες όπως η Κύπρος (2,5%), η Ιρλανδία (2,7%), η Μάλτα (3,4%) και η Ολλανδία (4,1%).
Οι νέοι σε δυσμενέστερη θέση
Το ποσοστό των νέων ανθρώπων που ζουν σε αυτό το καθεστώς είναι μεγαλύτερο από αυτό των ηλικιωμένων. Είναι χαρακτηριστικό πως το 2018, σχεδόν το ¼ (24,1%) των ατόμων ηλικίας μέχρι 18 ετών και κάτω ζούσαν σε νοικοκυριά χωρίς καμία άνεση σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ το ίδιο ίσχυε για το 6,9% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω. Τυχαίο φυσικά δεν είναι το γεγονός πως το 40,2% των νέων στην ΕΕ που ζούσαν σε νοικοκυριά που αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο φτώχειας ήταν και αυτό που ζούσε σε αυτά με περιορισμένο χώρο.
Εκεί όπου οι 7 στους 10 ζουν σε πολύ μεγάλα σπίτια
Στον αντίποδα όλων αυτών, υπάρχουν και οι πολίτες που ζουν σε ιδιαίτερα μεγάλες κατοικίες αναλογικά με τον αριθμό των μελών της οικογένειας. Η κατάσταση αυτή ίσχυε το 2018, σχεδόν για τα ¾ του πληθυσμού (73,4%) στην Μάλτα, στην Ιρλανδία και την Κύπρο (71,4%).
Στο Βέλγιο (58,6%), την Ισπανία (56,3%), την Ολλανδία (53,9%) και το Λουξεμβούργο (53,7%), περισσότερο από το ήμισυ του πληθυσμού κατοικούσε σε σπίτια που εκτείνονταν σε πολλά τετραγωνικά. Από το 2017 έως το 2018, τα ποσοστά των πολιτών αυτών μειώθηκαν περισσότερο στο Λουξεμβούργο, την Δανία και την Σουηδία.
Στην Ελλάδα μόνο το 10% περίπου των πολιτών ζει σε κατοικίες με μεγάλο μέγεθος. Το ίδιο ποσοστό για την Ρουμανία είναι 7,3%, για την Λετονία 9,9%, για την Βουλγαρία 11,5%, για την Κροατία 11,6%, για την Πολωνία 14,4% και για την Ιταλία 14,9%.
Περίπου το ήμισυ των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω (46,9%) ανά την Ε.Ε. ζούσε το 2018 σε υπερβολικά μεγάλο σπίτι. Η κατάσταση αυτή παρατηρείται κυρίως σε χώρες όπως η Κύπρος και η Μάλτα.