Αύριο, Κυριακή της Πεντηκοστής, κατά παλαιά συνήθεια μετά τη Λειτουργία τελείται ο Εσπερινός. Κατά τη διάρκειά του γονατίζουμε όλοι τρεις φορές και αναπέμπουμε κάποιες υπέροχες προσευχές. Παραθέτω εδώ αποσπάσματα, σε μετάφραση δική μου από το βιβλίο μου Μαλαματένια λόγια (εκδόσεις Εν Πλω).
Κύριε Ιησού Χριστέ καί Θεέ μας,
εσύ όταν ήσουν κοντά μας, εδώ στήν γη,
χάριζες τήν ειρήνη σου καί τήν δωρεά του Αγίου Πνεύματος,
νά είναι γιά πάντα κληρονομιά αναφαίρετη όσων σε πίστευαν,
και σαν σήμερα τήν ημέρα τῆς Αγίας Πεντηκοστής,
αυτήν τήν χάρη έστειλες μέ τρόπο πολύ πιό φανερό
στούς αγίους μαθητές καί αποστόλους σου,
καί τότε όλοι εμείς, άνθρωποι από διαφορετικά έθνη, ακούσαμε από τό στόμα τους,
μέ τά ίδια τά αυτιά μας, καί στή δική μας γλώσσα, ποιός είναι ο αληθινός Θεός,
καί από τότε τό φως του Αγίου Πνεύματος μάς φώτισε,
και απαλλαγήκαμε από την πλάνη σαν από σκοτάδι.
Στη δική μας γλώσσα: τονίζεται η παγκοσμιότητα του μηνύματος του Χριστού. Και, ακόμη, υπενθυμίζει εδώ πως η άγνοια της αλήθειας, καθώς και η ειδωλολατρία, είναι σκοτάδι.
Αλλά η γνώση της αλήθειας δεν είναι εγκυκλοπαιδική, δεν ικανοποιεί την περιέργειά μας, δεν περιορίζεται σε εγκεφαλικές συλλήψεις. Αν έχει κάποια αξία είναι επειδή διαθέτει τη δύναμη να γίνει τρόπος ζωής, να μεταμορφώσει την προσωπικότητά μας, να ανοίξει δρόμο αιωνιότητας. Γι’ αυτό και ο Χριστός είχε δηλώσει ότι Αυτός είναι η αλήθεια.
Κυβέρνησε τήν ζωή μου, εσύ πού κυβερνάς ολόκληρη τήν κτίση,
εσύ πού μέσα στήν τρικυμία της ζωής αυτής είσαι τό ήρεμο λιμάνι μας.
Γνώρισέ μου τον δρόμο τον οποίο πρέπει να πορευθώ.
Δώσε μου Πνεύμα σοφίας νά κυβερνάει τήν σκέψη μου,
Πνεύμα συνέσεως σέ μένα τόν ανόητο.
Κάμε νά έχω Πνεύμα του θείου δέους σέ όλες μου τίς πράξεις καί τίς ενέργειες.
Εγκατάστησε τό Πνεύμα σου τό ευθές βαθιά μέσα στόν ψυχικό μου κόσμο.
Δώσε μου τό ηγεμονικό σου Πνεύμα νά κυβερνά καί νά στηρίζει τούς λογισμούς μου καί τίς σκέψεις μου.
Γιατί μόνο έτσι, Κύριε, αν κάθε ημέρα καί στό κάθε μου βήμα οδηγούμαι στό σωστό από τό Πνεύμα σου τό Αγιο,
θά γίνω άξιος νά τηρώ τίς εντολές σου.
Και αυτή η αλλαγή δεν είναι απλώς θέμα βούλησης, δεν εξαρτάται μόνο από εμένα. Είμαι ανήμπορος να ακολουθήσω τις προτάσεις ζωής που μας απευθύνει ο Χριστός μόνο με τις δικές μου δυνάμεις. Χρειάζεται να δράσει το Άγιο Πνεύμα, να παραδοθώ στην πνοή Του η οποία μεταμορφώνει, να γίνω μόνιμη κατοικία Του. Όπως λέει και η προσευχή εκείνη: «ελθέ και σκήνωσον εν ημίν»…
Εσύ, πού έγινες γιά χάρη μας άνθρωπος, σέ όλα όμοιος μέ μάς, εκτός από τήν αμαρτία
πρόσδεξε τήν προσευχή μας σάν θυμίαμα δεκτό καί ευάρεστο,
πού ανεβαίνει ενώπιον της υπεράγαθης Βασιλείας σου.
Η Ενανθρώπηση του Χριστού αποκτά ασύλληπτη δυναμική. Ο Θεός που έγινε και άνθρωπος είναι σε θέση να αισθανθεί την ανθρωπότητα, τις δυσκολίες της, τον κόπο και τον πόνο που πολύ συχνά απαιτούνται για να εκπέμψουμε προσευχή τέτοιας ποιότητας, ώστε να ανεβαίνει σ’ Αυτόν σαν ευωδιαστό θυμίαμα.
Χριστέ Θεέ μας,
η αστείρευτη πηγή της ζωής καί του φωτός,
δημιουργική δύναμη συνάναρχη μέ τόν Πατέρα
εσύ πού εκπλήρωσες μέ τόν πιο όμορφο τρόπο
ολόκληρη τήν Θεία Οικονομία γιά τήν σωτηρία μας·
εσύ πού έκοψες τά άλυτα δεσμά του θανάτου
και έσπασες τίς κλειδωμένες πύλες του Άδη
καί πάτησες κάτω από τά πόδια σου τα πλήθη των πονηρών πνευμάτων,
εσύ πού πρόσφερες τον εαυτό σου θυσία καθαρή γιά εμάς,
τό σώμα σου τό αμόλυντο,
τό άθικτο καί ανέγγιχτο από κάθε αμαρτία,
καί μέ τήν φρικτή αυτή καί ασύλληπτη ιερουργία μάς εχάρισες τήν αιώνια ζωή,
εσύ πού κατέβηκες στόν Άδη καί έσπασες τίς αμπάρες του καί έδειξες στούς δεσμίους του δρόμο εξόδου…
εσύ, η μεγαλώνυμη σοφία του Θεού Πατέρα,
ο μεγάλος συμπαραστάτης κάθε ανθρώπου πού περνάει πειρασμό,
εσύ πού ρίχνεις τό φως σου ακόμη καί σέ εκείνους οι οποίοι ζουν σέ τόπο που τον σκιάζει ο θάνατος,
συ, Κύριε της αιώνιας δόξας,
Υιέ αγαπητέ του Ύψιστου Πατέρα,
φως εκ φωτός, ήλιε της Δικαιοσύνης,
επάκουσέ μας, παρακαλούμε,
και ανάπαυσε τίς ψυχές των δούλων σου,
Μέ τόν πιο όμορφο τρόπο… Το πρωτότυπο γράφει υπερκάλλως!
Η συμπεριφορά αυτοθυσίας του Χριστού, ταπείνωσης, διακριτικότητας, συμπαράστασης κτλ. εδώ περιγράφεται με όρους ομορφιάς! Η αρετή είναι όμορφη. Πολλοί το έχουμε ξεχάσει. Με τον κατακλυσμό από εικόνες ομορφιάς επιδερμικής, σαγηνευτικής, φτιαχτής, αυθάδους, λησμονούμε πως η κατ’ εξοχήν ομορφιά βρίσκεται στην καρδιά, στην πράξη.
Ναι, όντως, ο Χριστός χρησιμοποίησε τρόπους αντιαισθητικούς (γέννηση μέσα σε σταύλο) και βάναυσους (σταύρωση) για να ξεδιπλώσει το μέγεθος της δικής Του ομορφιάς. Ανέτρεψε τα δεδομένα για να μας υποδείξει το βάθος. Ωραίο κάλλει αποκαλούμε την Μεγάλη Παρασκευή τον ματωμένο και μαστιγωμένο.
Δέν υπάρχει θάνατος, Κύριε, γιά εμάς τούς δούλους σου,
όταν φεύγουμε από τό σώμα καί ερχόμαστε σέ σένα, τόν Θεό,
αλλά μετάβαση από μιά κατάσταση πιο λυπηρή σέ μιάν άλλη πιό καλή καί πιό χαρούμενη
και ανάπαυση καί χαρά!
Ο κύκλος των μεγάλων εορτών ολοκληρώθηκε. Με την Πεντηκοστή κλείνουν τα ασύλληπτα γεγονότα και ξεκινάμε την αποστολή μας στον κόσμο. Έτσι γονατίζουμε και αναπέμπουμε προσευχές ευγνωμοσύνης και ικεσίας. Και, φυσικά, δεν ξεχνάμε όσους έχουν φύγει από κοντά μας και μας περιμένουν εκεί όπου λάμπει το φως του προσώπου του Χριστού…