Η αμερικανική κυβέρνηση ετοιμάζεται να ζητήσει την έγκριση του Κογκρέσου για την πώληση νέων μαχητικών F-16 στην Τουρκία αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων μαζί με μια χωριστή πώληση πολεμικών αεροσκαφών επόμενης γενιάς F-35 στην Ελλάδα, η οποία αν συμβεί θα είναι μια από τις μεγαλύτερες ξένες πωλήσεις όπλων τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, που επικαλείται η Wall Street Journal.
Η έγκριση του Κογκρέσου εξαρτάται από την υπογραφή της Τουρκίας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, δήλωσαν οι αξιωματούχοι. Η Τουρκία έχει μπλοκάρει τις αιτήσεις των δύο χωρών λόγω αντιρρήσεων για φερόμενους δεσμούς τους με κουρδικές αυτονομιστικές ομάδες. Και οι δύο χώρες έθεσαν τέλος σε δεκαετίες ουδετερότητας αποφασίζοντας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ πέρυσι ως αντίδραση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με την WSJ, η πώληση στην Τουρκία, την οποία η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Περιλαμβάνει 40 νέα αεροσκάφη και κιτ για τη γενική επισκευή 79 του υπάρχοντος στόλου F-16 της Τουρκίας, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις προτάσεις.
Η κοινοποίηση της συμφωνίας στο Κογκρέσο θα συμπέσει κατά προσέγγιση με την επίσκεψη στην Ουάσινγκτον την επόμενη εβδομάδα του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Η πώληση στην Τουρκία περιλαμβάνει επίσης περισσότερους από 900 πυραύλους αέρος-αέρος και 800 βόμβες, είπε ένας από τους αξιωματούχους.
Η ξεχωριστή πώληση στην Ελλάδα, την οποία ζήτησε η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2022, περιλαμβάνει τουλάχιστον 30 νέα F-35. Το F-35 Joint Strike Fighter είναι το πιο προηγμένο μαχητικό τζετ των ΗΠΑ. Ενώ αξιωματούχοι περιέγραψαν τη συγκυρία των κοινοποιήσεων στο Κογκρέσο τόσο για την Τουρκία όσο και για την Ελλάδα ως τυχαία, αυτό θα μπορούσε να κατευνάσει τις διαμαρτυρίες της Αθήνας για την πώληση των F-16, εάν το αίτημά της ικανοποιηθεί επίσης, σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα.
Η πιθανή πώληση αεροσκαφών θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να ενισχύσει τους δεσμούς με τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους, την Ελλάδα και την Τουρκία, εν μέσω της δυτικής απάντησης στην επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκε να σχολιάσει πιθανές μεταφορές όπλων ως ζήτημα πολιτικής αρχής, έως ότου και εάν κοινοποιηθούν επίσημα στο Κογκρέσο. Το Κογκρέσο δεν έχει μπλοκάρει ποτέ μια ξένη πώληση όπλων που ζήτησε ο Λευκός Οίκος.
Η προτεινόμενη συμφωνία με την Τουρκία έρχεται σε μια στιγμή έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, με την Ουάσινγκτον να προσπαθεί επίσης να πείσει τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να κάνει περισσότερα για να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και να εγκρίνει την είσοδο της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η πρόταση πυροδοτεί επίσης μια πιθανή αναμέτρηση με ορισμένα ηγετικά στελέχη του Κογκρέσου που έχουν δεσμευτεί ότι θα αντιταχθούν στις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία. Ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, έχει δηλώσει ότι δεν θα ενέκρινε καμία πώληση F-16 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία για τις εξαγωγές όπλων, το Κογκρέσο θα έχει 30 ημέρες για να εξετάσει τη συμφωνία. Αν το Κογκρέσο θέλει να μπλοκάρει τη συμφωνία, πρέπει να εγκρίνει ένα κοινό ψήφισμα αποδοκιμασίας. Το Κογκρέσο μπορεί επίσης να εγκρίνει νομοθεσία για να απορρίψει ή να τροποποιήσει μια πώληση ανά πάσα στιγμή μέχρι την παράδοση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ενθαρρύνουν τον Ερντογάν να εγκαταλείψει την αντίθεσή του στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ένας αξιωματούχος χαρακτήρισε τα F-16 ως «καρότο και μαστίγιο» για να συμφωνήσει η Τουρκία.
Αυτό, είπαν αξιωματούχοι, θα μπορούσε να μειώσει την αντίθεση για την πώληση μεταξύ ορισμένων μελών του Κογκρέσου. Αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υποστήριξαν επί μήνες ότι η επέκταση ήταν επιτακτική για τη συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αξιωματούχοι αναμένουν ότι ενώ το πακέτο για την Ελλάδα θα μπορούσε να περάσει από το Κογκρέσο, τα F-16 μπορεί να καθυστερήσουν λόγω της απροθυμίας ορισμένων μελών να ενθαρρύνουν την Άγκυρα με πρόσθετη δύναμη πυρός.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Wall Street Journal