«Lame duck» δηλαδή «κουτσή πάπια» είναι η έκφραση που χρησιμοποιούν οι Αμερικάνοι όταν ο διάδοχος ενός εκλεγμένου αξιωματούχου/πολιτικού έχει ήδη εκλεγεί. Σ΄αυτή την περίπτωση ο αξιωματούχος/πολιτικός θεωρείται ότι έχει λιγότερη επιρροή λόγω του περιορισμένου χρόνου που του απομένει στο αξίωμα. Βέβαια, μια «κουτσή πάπια είναι ελεύθερη να λαμβάνει αποφάσεις που ασκούν τις τυποποιημένες εξουσίες, όπως η έκδοση εκτελεστικών εντολών χάριτος ή άλλων αμφιλεγόμενων διαταγμάτων. Ουσιαστικά η τακτική αυτή είναι ένας τρόπος ο πολιτικός κουτσή πάπια να εξασφαλίσει την υστεροφημία του χωρίς ιδιαίτερο κόστος.
Η έκφραση ειπώθηκε πρώτη φορά κατά τον 18ο αιώνα στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου όπου έτσι χαρακτηρίστηκε ένας χρηματιστής που αθέτησε τις οφειλές του. Με την κυριολεκτική έννοια, ο όρος αναφέρεται σε μια πάπια που δεν μπορεί να συμβαδίσει με το κοπάδι της, καθιστώντας την αυτόματα στόχο για τα αρπακτικά. Στην πολιτική μεταφέρθηκε τον 19ο αιώνα και, μάλιστα, βρίσκεται καταγεγραμμένη στο επίσημο αρχείο του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών την 14η Ιανουαρίου 1863 όπου χαρακτηρίζει ουσιαστικά τους κατεκερματισμένους πολιτικούς ως «κουτσή πάπια».
Έκτοτε χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει τον πρόεδρο που δεν ελέγχει το Κογκρέσο του αλλά, κυρίως, εκείνον που τελειώνει τη θητεία του και δεν έχει ξαναθέσει υποψηφιότητα ή δεν έχει επανεκλεγεί. Όπως στην περίπτωση του Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος πραγματοποίησε ταξίδι στην Αθήνα το Νοέμβριο του 2016, ενώ είχε ήδη εκλεγεί στις προεδρικές εκλογές μια εβδομάδα νωρίτερα ο Ντόναλντ Τραμπ
Κάτι ανάλογο συμβαίνει τώρα και με την επίσκεψη της Γερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, η οποία θα βρίσκεται στην Αθήνα το διήμερο 10 και 11 Ιανουαρίου. Να σημειώσουμε εδώ πως είναι η πρώτη φορά που η Άνγκελα Μέρκελ επισκέπτεται την Αθήνα επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα ενώ είχε επισκεφτεί την χώρα μας δυο φορές επί πρωθυπουργίας Αντώνη Σαμαρά. Το ερώτημα που τίθεται όμως είναι τι θέλει η «κουτσή πάπια» της Γερμανίας, η οποία τον περασμένο Οκτώβριο είχε δηλώσει πως διανύει την τελευταία θητεία της και μετά το 2021 δεν θα επιδιώξει να αποκτήσει άλλο πολιτικό αξίωμα.
Λίγο αργότερα και, πιο συγκεκριμένα, στις 7 Δεκεμβρίου παρέδωσε και τα ηνία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στην Άνεγκρετ Κραμπ Καρενμπάουερ, στενή συνεργάτη της και πρώην γραμματέα του CDU. Επομένως η Γερμανίδα Καγκελάριος διάγει κυριολεκτικά το τέλος της πολιτικής της καριέρας η οποία έχει πληγεί στο εσωτερικό της χώρας της λόγω της μεταναστευτικής πολιτικής της.
Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως η Μέρκελ ακολουθεί το πρόσφατο παράδειγμα του Μπάρακ Ομπάμα. Έρχεται δηλαδή στην Ελλάδα για να καταγραφεί η επίσκεψη στα θετικά του τέλους της θητείας της, όπως έπραξε ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος εκμεταλλευόμενος την χώρα της Δημοκρατίας δίνοντας μια άκρως κολακευτική για την Ελλάδα ομιλία. Όμως η κόρη του πάστορα από την πρώην Ανατολική Γερμανία δεν διαθέτει αυτή την ρητορική πολυτέλεια, ούτε μπορεί να παίξει τόσο άνετα με τον φακό.
Θα μπορούσαμε, επίσης, να ισχυριστούμε, ότι ακολουθεί τις τακτικές των αυτοκρατόρων του παλαιού καιρού και ως άλλος Καίσαρας ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, ως άλλος Καρλομάγνος, πριν το τέλος της θητείας κάνει περιοδεία στις επαρχίες. Όμως, η πρώην ισχυρή γυναίκα της γερμανικής πολιτικής σκηνής έχει χάσει την αίγλη του παρελθόντος και μια προσπάθεια για επίδειξη δύναμης μάλλον θα την παρουσίαζε στην ταραγμένη γηραιά ήπειρο ως καρικατούρα.
Η Μέρκελ δεν έρχεται ούτε για να επιθεωρήσει, ούτε για να δείξει την ισχύ της αλλά και ούτε για να συμβουλέψει τον Αλέξη Τσίπρα για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Έχοντας παραδώσει την ηγεσία του CDU λόγω πολιτικής κρίσης στη Γερμανία και καθώς ετοιμάζεται στο τέλος της θητείας της να αποχωρήσει από την Καγκελαρία, έρχεται για να συμμετάσχει στο γενικότερο κυβερνητικό show της εξόδου από τα μνημόνια και, γιατί όχι, να πάρει το δικό της μερίδιο.
Βλέποντας τη γηραιά ήπειρο να αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων ετών λίγο πριν από τις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μαΐου, η Άνγκελα Μέρκελ χρειάζεται τον Αλέξη Τσίπρα. Και η κυβέρνηση το γνωρίζει, γι΄αυτό το κυβερνητικό επιτελείο ποντάρει σ΄αυτή την επίσκεψη. Διότι ο Αλέξης Τσίπρας σκοπεύει να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και να ζητήσει από την Άνγκελα Μέρκελ στήριξη. Τα ανταλλάγματα που θα της προσφέρει είναι να περάσει την Συμφωνία των Πρεσπών με κάθε κόστος (δεν είναι τυχαίο ότι η επίσκεψη Μέρκελ συμπίπτει με τις εξελίξεις στην πΓΔΜ) και να διευκολύνει την Γερμανία στην μεταναστευτική κρίση (που είναι και η αιτία της δεινής πολιτικής θέσης της Καγκελαρίου).
Μάλιστα όπως αναφέρει και η γερμανική Tagesspiegel σε σχετικό άρθρο της με τίτλο «Η Μέρκελ σε δύσκολη αποστολή»: «Παρά το γεγονός ότι το Βερολίνο δεν το επιβεβαιώνει, ελληνικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι το ονοματολογικό θα συζητηθεί στις επαφές της Άνγκελας Μέρκελ με Έλληνες πολιτικούς. Η γερμανική κυβέρνηση χαιρετίζει την συμφωνία και ελπίζει στην επίλυση μιας διένεξης που μετρά πλέον δεκαετίες.» Κατά τα φαινόμενα η Άνγκελα Μέρκελ θα συζητήσει το ονοματολογικό και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον οποίον θα συναντηθεί την Παρασκευή, όπου αναμένεται να του ασκήσει και τις ανάλογες πιέσεις σε περίπτωση που η παρούσα κυβέρνηση παρουσιάσει πρόβλημα.
Κάτι που η Γερμανίδα δεν θέλει ούτε να το φαντάζεται, καθώς θα αποτελέσει ένα ακόμη αγκάθι στην ήδη προβληματική πολιτική ευρωπαϊκή κατάσταση λίγους μόνο μήνες πριν τις ευρωεκλογές. Γι΄ αυτό μην σας κάνει εντύπωση αν στις δηλώσεις της είναι ιδιαίτερα κολακευτική για το ρόλο του Αλέξη Τσίπρα και τις κυβερνητικές επιτυχίες.
Εξάλλου είπαμε κουτσή πάπια είναι, όσο θέλει σκούζει….
Πρώτη δημοσίευση Geopolitics and Daily News