«Το θέμα θα συζητηθεί όταν είναι η ώρα του» είναι η μόνιμη επωδός των κυβερνητικών στελεχών σε όσους τους ρωτούν τι θα γίνει με την απαίτηση των δανειστών να μειωθεί από το 2020 το αφορολόγητο. Η υπόθεση μοιάζει ιδιαίτερα δύσκολη και οι πολιτικοί χειρισμοί που θα χρειαστούν προκειμένου να διασωθεί το ύψος του αφορολόγητου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα λεπτοί.
Η διαδικασία δεν είναι αντίστοιχη με αυτή που ακολουθήθηκε για την «διάσωση» των συντάξεων από μια ακόμα περικοπή στην αρχή του 2019. Αυτή τη φορά τα δημοσιονομικά στοιχεία δεν είναι με το μέρος της Ελληνικής πλευράς, ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν είναι εξ ορισμού υπέρ των Ελληνικών θέσεων.
Μπορεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να είναι αυτό που πιέζει εδώ και πάρα πολύ καιρό για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης η οποία θα επέλθει μέσω της μείωσης του αφορολόγητου, ωστόσο υπάρχουν και αρκετοί Ευρωπαίοι που θεωρούν ότι το αφορολόγητο όριο είναι ιδιαίτερα υψηλό και θα πρέπει να εφαρμοστεί η συμφωνημένη μείωση του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα δεχθούν να υπάρξει διαπραγμάτευση επί του θέματος, αλλά όλα δείχνουν ότι και σε αυτή την περίπτωση, στο τέλος θα χρειαστεί πολιτική απόφαση.
Η στάση των Ευρωπαίων
Είναι ενδεικτικό ότι η στάση που κρατούν σε αυτή την περίπτωση οι Ευρωπαϊκοί Θεσμοί, σε αντίθετη με την υπόθεση της μείωσης των συντάξεων, είναι ότι πρώτα θα πρέπει να ελεγχθεί η πορεία των δημόσιων οικονομικών και της είσπραξης των φόρων και μετά να γίνει συζήτηση για τη τύχη του αφορολόγητου ορίου.
Αντίθετα, στην περίπτωση των συντάξεων ήταν πάρα πολλοί οι Ευρωπαίοι οι οποίοι υποστήριζαν ότι μια μείωση των συντάξεων θα δημιουργήσει προβλήματα στην εσωτερική αγορά και στην πορεία των δημόσιων οικονομικών.
Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να συζητηθεί και πάλι το θέμα, αφού όμως πρώτα έχουν επιτευχθεί όλοι οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Κρίσιμες συναντήσεις
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο κινείται και στρατηγική που χαράσσει η Ελληνική πλευρά. Αν και κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν έχει έρθει ακόμα η ώρα για να συζητηθεί επίσημα το θέμα, είναι δεδομένο ότι ανεπίσημα οι συζητήσεις έχουν ξεκινήσει. Μια πρώτη εικόνα θα έχει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος κατά τη διάρκεια της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον μεταξύ 12 και 14 Απριλίου.
Το κρίσιμο ραντεβού για τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών έχει κλειστεί για το Σάββατο 13 Απριλίου. Σε αυτό θα παραβρεθεί η Εκτελεστική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού τμήματος του Ταμείου Πόουλ Τόμσεν. Πρώτο θέμα στην ατζέντα θα είναι βέβαια η πρόωρη αποπληρωμή των 3,7δισ ευρώ από το δάνειο του ΔΝΤ. Θεωρείται βέβαιο όμως ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα επιχειρήσει να πάρει κλίμα και για το θέμα του αφορολόγητου.
Παρά το γεγονός ότι η κυβερνητικοί αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν ότι η δημοσιονομική πολιτική της χώρας είναι πλέον εσωτερική υπόθεση, είναι δεδομένο ότι η αλλαγή των συμφωνηθέντων θα πρέπει να περάσει από επαναδιαπραγμάτευση με τους Θεσμούς. Και σε αυτή την περίπτωση αναμένεται να προηγηθεί ευρεία συζήτηση πριν καταλήξουν οι δύο πλευρές σε κοινή απόφαση.
Σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία τότε το πιο πιθανό είναι όπως έγινε και με τις συντάξεις, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού να υπάρχουν δύο σενάρια, το ένα με τη μείωση του αφορολόγητου και το άλλο χωρίς προκειμένου να αποδεικνύεται ότι και στις δύο περιπτώσεις οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν χωρίς πρόβλημα.