Ξύπνησα σε μια εντελώς διαφορετική εποχή σήμερα το πρωί από αυτή που κοιμήθηκα.
Οι θερμοκρασίες πέφτουν, η βροχή σέρνεται και οι άνεμοι χάσκουν. Οδεύουμε προς μια νέα σαιζόν. Με τη δύση του ηλίου λίγο νωρίτερα από τις 20.00 και τα συμπτώματα της εποχικής διαταραχής να έχουν επηρεάσει ήδη ορισμένους, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας - NHS έχει κάποιες συμβουλές να δώσει για να κάνει τους ερχόμενους μήνες πιο εύκολους στη διαχείρισή τους.
«Η κυβερνητική συμβουλή είναι ότι όλοι θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης ενός καθημερινού συμπληρώματος βιταμίνης D κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα», αναφέρει ο ιστότοπος του NHS.
Γιατί;
Η συγκεκριμένη βιταμίνη μας βοηθά να διατηρήσουμε τα επίπεδα του ασβεστίου και των φωσφορικών αλάτων στο σωστό σημείο.
Όταν έχουμε έλλειψη βιταμίνης D, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν ραχίτιδα ( σ.σ. Νόσος της ανάπτυξης των οστών στα παιδιά, συχνότερα ως αποτέλεσμα ανεπάρκειας βιταμίνης D) και οι ενήλικες μπορεί να εμφανίσουν πόνο στα οστά. Τα δόντια και οι μύες μας μπορεί να υποφέρουν επίσης.
Μυϊκός πόνος, πόνος στα οστά, λοιπόν, αλλά και αίσθημα μυρμηγκιάσματος στα χέρια ή τα πόδια, μυϊκή αδυναμία (ειδικά στο άνω μέρος των βραχιόνων και των μηρών), μυϊκές συσπάσεις και αυξημένη ευαισθησία στον πόνο είναι (κι) άλλα σημάδια, σύμφωνα με το Yale Medicine.
Συνήθως, το σώμα μας δημιουργεί αρκετή βιταμίνη D για να είμαστε υγιείς αλλά «μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου δεν λαμβάνουμε αρκετή ποσότητα βιταμίνης D από το ηλιακό φως», εξηγεί το NHS.
Τα λιπαρά ψάρια, οι κρόκοι αυγών, το κόκκινο κρέας, το συκώτι και άλλα τρόφιμα περιέχουν μικρές ποσότητες βιταμίνης D.
Ποιος βρίσκεται σε υψηλότερο κίνδυνο από την έλλειψη της D;
Άτομα που δεν λαμβάνουν πολύ ηλιακό φως, όπως άτομα που μένουν στο σπίτι, άτομα σε γηροκομεία και άτομα που συνήθως καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του δέρματός τους όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να χρειάζονται δόση 10 μικρογραμμαρίων (mcg) βιταμίνης D ημερησίως καθ′ όλη τη διάρκεια του έτους καθώς βρίσκονται σε καθεστώς υψηλότερου κινδύνου.
«Εάν έχουμε σκούρο δέρμα – για παράδειγμα έχουμε αφρικανικό, αφρικανικό-καραϊβικό ή νότιο ασιατικό υπόβαθρο – μπορεί επίσης να μην παράγουμε αρκετή βιταμίνη D από το φως του ήλιου», προσθέτει το NHS. Μπορεί επίσης να χρειαζόμαστε καθημερινά βιταμίνη D, είτε το χειμώνα είτε όχι.
Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά ηλικίας ενός έως τεσσάρων ετών, «Τα μωρά ηλικίας έως 1 έτους χρειάζονται 8,5 έως 10 μικρογραμμάρια βιταμίνης D την ημέρα», προσθέτουν. Δέκα μικρογραμμάρια την ημέρα είναι αρκετά για τους περισσότερους ανθρώπους, προσθέτει το NHS, ανεξάρτητα από το αν τα λαμβάνουμε κάθε μέρα ή απλώς τους πιο σκοτεινούς μήνες.
«Μην λαμβάνουμε περισσότερα από 100 μικρογραμμάρια (4.000 IU) βιταμίνης D την ημέρα, καθώς θα μπορούσε να είναι επιβλαβή», προσθέτουν. Για παιδιά κάτω των 10 ετών, αυτό μειώνεται στα 50mcg.
Το μεσογειακό παράδοξο και η ελληνική πραγματικότητα: Ισως και μεγαλύτερη έλλειψη βιταμίνης D σε χώρες με ηλιοφάνεια
Μελέτη στον ελληνικό πληθυσμό ανέδειξε πως το 57,7% έχει έλλειψη βιταμίνης D σύμφωνα με το ενδοκρινολογικό τμήμα του Βενιζέλειου νοσοκομείο.
Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες μεσογειακές χώρες, δε θα περίμενε κανείς να υπάρχει έλλειψη της βιταμίνης D, λόγω της μεγάλης ηλιοφάνειας. Μελέτες, όμως, έχουν δείξει ότι τα επίπεδα βιταμίνης D τόσο στον ελληνικό πληθυσμό, όσο και σε άλλους μεσογειακούς λαούς, πολύ συχνά είναι χαμηλότερα από τα φυσιολογικά και η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι συνηθέστερη από στις βορειότερες χώρες.
Οι κυριότερες αιτίες που εξηγούν αυτό το φαινόμενο είναι:
- Το γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδας (34°-41°), που δεν επιτρέπει επαρκή υπεριώδη ακτινοβολία, ιδίως τους χειμερινούς μήνες.
- Το πιο σκούρο χρώμα του δέρματος
- Ενδεχομένως γενετική προδιάθεση
- Οι κάτοικοι των βορειότερων χωρών της Ευρώπης καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες λιπαρών ψαριών, πλούσιων σε βιταμίνη D. Αντίθετα, στην Ελλάδα, η κύρια πηγή λιπαρών είναι το ελαιόλαδο, το οποίο περιέχει μικρότερη ποσότητα βιταμίνης D. Επίσης, στις χώρες αυτές πολλά τυποποιημένα τρόφιμα έχουν εμπλουτιστεί με βιταμίνη D και -εκτός αυτού – γίνεται και πιο συστηματική χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής που την περιέχουν.