Στη βορειοανατολική Ελλάδα ένα ελώδες τμήμα του ποταμού Έβρου αποτελεί τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας. Πρόκειται για μια περιοχή με βάλτους, καλαμιές και άμμο, κάτι που την καθιστά ελκυστικό πέρασμα για πολλούς πρόσφυγες. Στην πράξη από τότε που η ΕΕ έκλεισε με την Τουρκία την προσφυγική συμφωνία, η οποία μπλόκαρε την πιο δημοφιλή οδό προς την Ευρώπη μέσω Αιγαίου, στα σχεδόν 200 χλμ. της ελληνοτουρκικής μεθορίου κατά μήκος του ποταμού Έβρου αυξήθηκαν οι προσφυγικές ροές.
Δεν είναι σαφές πώς καταφέρνουν πολλοί να περάσουν. Μόνο πέρυσι, σύμφωνα με υπαλλήλους της Frontex, απετράπησαν 5500 παράνομες διελεύσεις, 80% δηλαδή περισσότερες σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Την ίδια περίοδο οι τουρκικές αρχές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, παρεμπόδισαν την πορεία σε σχεδόν 21.000 ανθρώπους -τριπλάσιος αριθμός επίσης σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Το δύσκολο έργο των ψαράδων του Έβρου
Aν και οι έλεγχοι στα σύνορα είναι αυστηροί, συνήθως πρώτοι βρίσκουν τα πτώματα προσφύγων κυνηγοί και ψαράδες
Όποιοι κι αν είναι οι πραγματικοί αριθμοί το σίγουρο είναι ότι τα νέα περάσματα προς την Ευρώπη έχουν αποδειχθεί άκρως επικίνδυνα. Ολοένα πιο συχνά πνιγμένοι εκβράζονται στις όχθες του Έβρου, ενώ τα πτώματα προσφύγων και μεταναστών που μεταφέρονται στο νεκροτομείο της Αλεξανδρούπολης αυξάνονται συνεχώς.
Μονολότι στα ελληνοτουρκικά σύνορα υπάρχουν πολλοί συνοριοφύλακες που κάνουν περιπολίες, συνήθως οι κυνηγοί και οι ψαράδες της περιοχής είναι οι πρώτοι που βρίσκουν τα άψυχα σώματα. «Δεν είναι ένα και δύο», αναφέρει ο Νίκος Ξανθόπουλος, ψαράς από την περιοχή. «Έχω χάσει το μέτρημα στα πτώματα που βλέπω να κατεβάζει το ποτάμι, ξεβράζοντάς τα στις όχθες του Έβρου ή απευθείας στο Αιγαίο».
Μάλιστα, όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά, καμιά φορά καθώς κάθεται για μια ρακή στην καλύβα του στις όχθες του Έβρου, βλέπει πτώματα τα επιπλέουν στο ποτάμι, διπλα στις καλαμιές. «Προσπαθώ να τα τραβήξω στις όχθες και μετά καλώ την αστυνομία», λέει ο Νίκος Ξανθόπουλος. «Πολλά από τα πτώματα βρίσκονται σε άθλια κατάσταση».
Μετά τους πρόσφυγες από τη Συρία ακολουθούν οι Τούρκοι
Αλλά ακόμη κι όσοι καταφέρνουν να διασχίσουν τον Έβρο δεν σημαίνει ότι τα καταφέρνουν. Την περασμένη χρονιά, λένε οι ντόπιοι, δεκάδες πτώματα προσφύγων και μεταναστών βρέθηκαν σε καλύβες κυνηγών, με εμφανή τραύματα από άγρια σκυλιά ή άλλα ζώα. Άλλοι χτυπήθηκαν από τρένα μέσα στην παγωνιά. Τα πτώματά τους βρέθηκαν δίπλα στις ράγες των τρένων.
Οι εικόνες του τοπικού ιατροδικαστή Παύλου Παυλίδη από νεκρά σώματα προσφύγων είναι ανατριχιαστικές. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές τα περισσότερα θύματα είναι πρόσφυγες από τη Συρία. Αλλά στη δεύτερη θέση συναντάμε Τούρκους πολίτες, που προσπαθούν να διαφύγουν παράνομα στην Ελλάδα λόγω του φόβου διώξεων από την κυβέρνηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν.
Πάντως στις περισσότερες περιπτώσεις η ταυτότητα των θυμάτων παραμένει αδιευκρίνιστη. Τα λιγοστά υπάρχοντά τους φυλάσσονται σε κλειστές πλαστικές σακούλες στο νεκροτομείο της Αλξεναδρούπολης. Με τη βοήθεια, ως ένα βαθμό, του Ερυθρού Σταυρού ο Παύλος Παυλίδης προσπαθεί να φτιάξει μία βάση δεδομένων για τα θύματα, ώστε να γίνει πιο εύκολη στη συνέχεια η ταυτοποίησή τους. «Είναι σημαντικό για μένα να δώσουμε τα άψυχα σώματα στους συγγενείς τους» αναφέρει, τέλος, ο ίδιος. «Πρόκειται για σεβασμό στο νεκρό και τους συγγενείς του».
Πηγή: DW