«Η Νέα Υόρκη, μου θυμίζει την 11η Σεπτεμβρίου γιατί σε μια στιγμή που ήταν αδιανόητο να προβλέψει κανείς, άλλαξαν τα πάντα. Άλλαξε ο τρόπος που βλέπουμε τον κόσμο και την ασφάλειά μας», δήλωνε, προ ημερών, ο κυβερνήτης της πολιτείας της Νέας Υόρκης Andrew Cuomo, στο πλαίσιο μιας από τις καθημερινές ενημερώσεις με θέμα, τι άλλo; ..από τον αυξανόμενο αριθμό των κρουσμάτων του κορονοϊού.
Η πόλη των οκτώ εκατομμυρίων κατοίκων, η μεγαλύτερη των Ηνωμένων Πολιτειών, που έγινε το επίκεντρο των τρομοκρατικών επιθέσεων το 2001, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με τον κορονοϊό, συγκεντρώνοντας σχεδόν το 50% όλων των κρουσμάτων στη χώρα.
Δυστυχώς.. «το νομοσχέδιο που ενέκρινε η Γερουσία, ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, παρότι πρόκειται για το μεγαλύτερο πακέτο διάσωσης στην ιστορία των ΗΠΑ, δεν προβλέπει όσα χρειαζόμαστε, θα πει, σε μια άλλη περίπτωση, ο Cuomo». Και αυτό γιατί μόνο $3.8 δις θα δοθούν για την Πολιτεία της ΝΥ και από αυτά μόνο το $1.3 δις προορίζεται για την πόλη της ΝΥ.
Ήδη υπάρχουν πάνω από 44.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα και πάνω από 500 θύματα του COVID-19 σε όλη την πολιτεία.
134 άτομα πέθαναν μέσα στο προηγούμενο 24-ωρο.
Στις 25/3, σε ένα μόνο νοσοκομείο στο Queens, πέθαναν 13 άνθρωποι. Σκηνή αποκάλυψης τη χαρακτήρισε ένας από τους γιατρούς εκεί.
Εδώ ο ιός φαίνεται να χτυπάει με ρυθμό πέντε φορές ταχύτερο σε σχέση με άλλες περιοχές ενώ η μητροπολιτική περιοχή της ΝΥ έχει πληγεί πολύ περισσότερο συγκριτικά με άλλες πόλεις. Αυτό μάλλον οφείλεται στη μεγάλη συγκέντρωση του πληθυσμού και στο γεγονός ότι επισκέπτες από την Ασία συνέχιζαν να φτάνουν στην πόλη πριν τεθούν σε εφαρμογή οι περιορισμοί. Αυτή τη στιγμή η Νέα Υόρκη αντιπροσωπεύει το ‘σημείο μηδέν’ (ground zero) για το χτύπημα του ιού στην Αμερική και σύμφωνα με τον κυβερνήτη της ο ρυθμός διάδοσης της νόσου διπλασιάζεται κάθε τρείς ημέρες. Η απάντηση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης ήταν πλήρως απογοητευτική για τις αρχές της πόλης, αφού τους έστειλαν λιγότερους από το 1/3 των συνολικά (30.000) απαιτούμενων αναπνευστήρων και τους ‘πέταξαν το μπαλάκι’.
Η κατάσταση είναι δύσκολη αφού το 28% από τα τεστ που γίνονται στη Νέα Υόρκη αποδεικνύονται θετικά ενώ το ποσοστό αυτό στην υπόλοιπη χώρα μέχρι στιγμής παραμένει στο 8%.
«Ο μόνος τρόπος να αποκτήσουμε αυτούς τους αναπνευστήρες είναι να μας δοθούν από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση» επιμένει ο κυβερνήτης. «Τελεία και παύλα».
Κάτω από αυτές και άλλες πιέσεις τελικά ο πρόεδρος ‘διατάσσει’ ακόμη και μέσω twitter τη General Motors να κατασκευάσει επειγόντως νέους αναπνευστήρες:
“General Motors MUST immediately open their stupidly abandoned Lordstown plant in Ohio, or some other plant, and START MAKING VENTILATORS, NOW!!!!!!,”
“FORD, GET GOING ON VENTILATORS, FAST!!!!!!
@GeneralMotors @Ford”
Μια ομάδα πολιτικών στη ΝΥ ζητάει τα τεστ να γίνονται κατά προτεραιότητα σε άτομα των οποίων η υγεία είναι βεβαρυμμένη λόγω της έκθεσής τους στο ground zero της 11ης Σεπτεμβρίου.
Δουλεύοντας και αναπνέοντας ανάμεσα στα συντρίμμια, που περιείχαν χημικά, αμίαντο, γυαλί και σκόνη, μετά τις εκρήξεις, ήταν αναμενόμενο να έχουν αναπτύξει σοβαρά προβλήματα υγείας, ακόμη και καρκίνο πολλοί από αυτούς. Σε κάθε περίπτωση, για όσους νοσούν ακόμη ως αποτέλεσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, προβλέπεται περίθαλψη, ακόμη και για τον κορονοϊό, μέσα από το πρόγραμμα υγείας του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου.
Υπάρχουν ακόμη εκκλήσεις να αποφυλακιστούν οι ηλικιωμένοι τρόφιμοι των φυλακών της ΝΥ για να μην πεθάνουν από τον Covid-19 αφού στη φυλακή δεν υπάρχει η επιλογή της κοινωνικής απομάκρυνσης (David leonardt, NY Times, March 25, 2020). Ασκείται ακόμη και κριτική στον κυβερνήτη για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα τους αποφυλακίσει αφού μπορεί στη συνέχεια να τους υποχρεώσει να παραμείνουν σε κατ’ οίκον περιορισμό. «Αν νομίζετε ότι ένα κρουαζιερόπλοιο είναι ένα επικίνδυνο μέρος για να βρίσκετε κανείς στη διάρκεια μιας πανδημίας, φανταστείτε τότε τις φυλακές της Αμερικής» γράφει η Amanda Klonsky στους NY Times.
Αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει τρόπος να αρχίσει πάλι να λειτουργεί κανονικά η πόλη, αν δεν γίνουν πολύ περισσότερα τεστ, από όσα είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή, εκτιμούν οι ειδικοί. Άγνωστο πότε η ‘πόλη που δεν κοιμάται ποτέ’ θα σταματήσει να κοιμάται.
Ακόμη και αν αργήσουν να εμφανιστούν νέα κρούσματα, με την επιστροφή σύντομα στις δουλειές, που θέλει ο πρόεδρος, θα δημιουργηθούν νέες εστίες. Πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν αυτή την πολιτική της Ουάσιγκτον εκτιμώντας ότι αν επιχειρηθεί να γίνει επανεκκίνηση της οικονομίας μέσα στις επόμενες δυο εβδομάδες μπορεί να προκληθεί μεγαλύτερο πρόβλημα και βαθύτερη οικονομική κρίση. Όσο και αν ο κύριος Τραμπ λέει ότι είναι πρόεδρος σε καιρό πολέμου, εντούτοις δεν υπάρχει από την πλευρά του ξεκάθαρη στρατηγική. Η γκρίνια, οι επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, οι σύμβουλοι, εντός και εκτός της κυβέρνησης, που προσπαθούν να τον επηρεάσουν από διαφορετικές πλευρές, μόνο εικόνα σύγχυσης δημιουργούν. Ακόμη και μπροστά στις κάμερες, ο ίδιος και το επιτελείο του δεν δίνουν την εντύπωση ότι γνωρίζουν από διαχείριση κρίσεων.
Η οικονομία της πόλης της ΝΥ ήδη κλονίζεται. Ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της εξαρτάται από τον τουρισμό, εσωτερικό και παγκόσμιο. Επισκέπτες έρχονται να επισκεφτούν τα καταπληκτικά μουσεία της, να δουν θεατρικές παραστάσεις και μιούζικαλ, ενδιαφέρουσες πλευρές της πόλης, να δοκιμάσουν ξεχωριστές γεύσεις σε κορυφαία εστιατόρια και νυχτερινή ζωή. Τώρα τα μουσεία, οι κινηματογράφοι, τα θέατρα του Broadway και τα περισσότερα από τα 25000 εστιατόρια της πόλης είναι κλειστά με εργαζόμενους σε υποχρεωτική άδεια. Τα ξενοδοχεία, με χωρητικότητα που φτάνει τα 120.000 δωμάτια, ξέμειναν από τουρίστες και οι ακυρώσεις πάνε βροχή. Οι απολύσεις προσωπικού προ των πυλών. Το ερωτηματικό στον αν «δικαιούμαστε επίδομα ανεργίας;» αιωρείται παντού. 3,28 εκατομμύρια Αμερικανοί πολίτες έκαναν αίτηση για επίδομα ανεργίας την περασμένη εβδομάδα, από αυτούς οι 80.300 είναι στη ΝΥ. Η Deutsche Bank ήδη μιλάει για ύφεση στην οικονομία.
Πολλοί ήταν αυτοί που έτρεξαν από νωρίς στα αυτόματα μηχανήματα να πάρουν χρήματα καθαρίζοντας προσεκτικά τα κουμπιά με αντιβακτηριδιακά μαντηλάκια.
Ο υπόγειος σιδηρόδρομος έχει μειώσει σημαντικά τα δρομολόγιά του, μετρώντας ήδη αρκετά επιβεβαιωμένα κρούσματα μεταξύ των εργαζομένων του. Οι πολυσύχναστοι δρόμοι του Μανχάταν ερήμωσαν. Καμία σχέση με τις εικόνες της πόλης που ξέρουμε από την βραβευμένη ταινία ‘Μανχάταν’ του Γούντυ Άλεν με σκηνές που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν το Μητροπολιτικό Μουσείο της Τέχνης, το Μουσείο Guggenheim και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Ακόμη και η πιτσαρία του John στην Bleecker Street είναι τώρα ανοιχτή μόνο για deliveries.
Πολυτελή εμπορικά καταστήματα όπως το Macy’s, το Bloomingdale’s, το Saks Fifth Avenue, Neiman Marcus and Nordstrom που επενδύουν εκατομμύρια για να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, ειδικά στη ΝΥ, είναι τώρα κλειστά.
Το εμβληματικό Empire State Building έκλεισε τα παρατηρητήρια στον 102ο όροφο αλλά και στον 86ο όροφο για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης από τον ιό, δήλωσε ο ιδιοκτήτης του. Στην αμέσως προηγούμενη κανονικότητά του, το κτίριο ορόσημο της πόλης, δεχόταν κατά μέσον όρο τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο με τα κέρδη από αυτή τη δραστηριότητα να ξεπερνούν τα $130 εκατομμύρια.
Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έκλεισε προσωρινά το χώρο των φυσικών συναλλαγών του (floor) και κάνει μόνο ηλεκτρονικές πράξεις για να αποτρέψει την εξάπλωση του κορονοϊού αφότου διαπιστώθηκαν και εκεί κάποια κρούσματα. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτή η διάκριση μεταξύ φυσικών και ηλεκτρονικών συναλλαγών στην ιστορία του χρηματιστηρίου.
Κάτι πιο δραστικό είχε γίνει με το ξέσπασμα των επιθέσεων της 9/11 όταν το χρηματιστήριο της ΝΥ έκλεισε τελείως για τέσσερις ημέρες. Τότε όμως ήρθε από τη Ουάσιγκτον μια γενναιόδωρη βοήθεια μιας και το πρόβλημα ήταν εστιασμένο στη Νέα Υόρκη. Έτσι η πόλη βρήκε το βηματισμό της σχετικά γρήγορα. Οι πολίτες έλαβαν ενθαρρυντικό μήνυμα από την κυβέρνηση που τους παρότρυνε να βγουν έξω, να διασκεδάσουν, να ξοδέψουν και να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Παρόλα αυτά οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου είχαν άμεσες και μακροπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις, μερικές από τις οποίες συνεχίζουν μέχρι σήμερα. Πέρα από το μεγάλο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές οι άμεσες φυσικές απώλειες εκτιμώνται σε 55 δισεκατομμύρια δολάρια. Όταν κανείς συνεκτιμήσει το κόστος των πολέμων που ακολούθησαν και τις δαπάνες για την εσωτερική ασφάλεια το ποσό αυτό εκτοξεύεται στα $3.3 τρις δολάρια.
Τώρα, όπως και τότε, αυτή η νέα επίθεση που δέχεται η πόλη με τη μορφή του κορονοϊού, έχει ήδη συγκλονίσει τους πολίτες και απειλεί να καταστρέψει πολλές επιχειρήσεις. Ακόμη και κολοσσοί όπως η Amazon και η θυγατρική της η Whole Foods έχουν αρχίσει να κλονίζονται, με τον κίνδυνο διάδοσης του ιού μεταξύ των εργαζομένων να αυξάνεται καθημερινά, τη στιγμή που οι εταιρίες καλούνται να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση. Τελικά όσο και αν έχει προοδεύσει η τεχνολογία με την είσοδο των ρομπότ στην καθημερινότητά μας, για μια ακόμη φορά ο ανθρώπινος παράγοντας αποδεικνύεται αναντικατάστατος.
Πάντως είναι νωρίς ακόμη να αποτιμηθεί το μέγεθος της ζημιάς στην οικονομία και τις επιχειρήσεις.
Ένας τομέας που πλήττεται σοβαρά είναι οι αερομεταφορές. Η πανδημία έχει παγώσει τα ταξίδια παγκοσμίως αφού οι χώρες, η μία μετά την άλλη, έκλεισαν τα σύνορά τους και είναι αβέβαιο πότε θα αποκατασταθούν οι αεροπορικές συνδέσεις, όπως αβέβαιο είναι και πότε οι πολίτες θα απαλλαγούν από το φόβο για να αποφασίσουν να ταξιδεύουν και πάλι μετά την άρση των περιορισμών. Οι περισσότερες αμερικανικές αεροπορικές εταιρίες αποσύρουν από την κυκλοφορία εκατοντάδες αεροπλάνα. Το στοίχημα είναι για πόσο καιρό τα αεροπλάνα αυτά θα μείνουν παροπλισμένα στο έδαφος για να μπορούν να επιστρέψουν σε καλή κατάσταση στον αέρα. Η αεροπορική βιομηχανία που μέχρι πρόσφατα παρουσίαζε τεράστια κέρδη και είχε επενδύσει σε νέους τύπους αεροπλάνων, ήδη μετράει απώλειες εμφανίζοντας μειωμένες κατά 1,4 εκατομμύρια τις θέσεις των επιβατών. Με πολλά αεροπλάνα καθηλωμένα σε ερημικές εγκαταστάσεις αεροδρομίων, κάποια από τα πολυσύχναστα αεροδρόμια θυμίζουν ήδη πόλεις φαντάσματα.
Αμέσως μετά την 9/11, οι εσωτερικές πτήσεις σταμάτησαν υποχρεωτικά για τρεις ημέρες. Μέσα σε λίγες μόνο ώρες 3300 εμπορικές πτήσεις και 1200 ιδιωτικά αεροπλάνα υποχρεώθηκαν να προσγειωθούν σε αεροδρόμια των ΗΠΑ και του Καναδά.
Ο φόβος όμως συνέχισε να αποθαρρύνει τον κόσμο στο να ταξιδεύει για αρκετό ακόμη διάστημα και οι αεροπορικές εταιρίες παρουσίασαν ζημιές. Κάποιες πτώχευσαν, άλλες συγχωνεύτηκαν. Πάντως αμέσως μετά την 9/11 το Κογκρέσο ενέκρινε βοήθεια $15 δις σε ολόκληρη την αεροπορική βιομηχανία κάτι που εκτιμάται ότι και ο τωρινός πρόεδρος θέλει να κάνει αν και η πρότασή του για μέτρα ύψους $50 δις δέχεται κριτική με το επιχείρημα ότι ο ίδιος ρίχνει το βάρος στις επιχειρήσεις και όχι στους πολίτες στο σύνολό τους.
Πριν από την 9/11, κανείς δεν περίμενε να γίνει ένα τέτοιο τρομοκρατικό χτύπημα στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι και τώρα, από τη μια στιγμή στην άλλη, οι πολίτες της Νέας Υόρκης βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωποι με το σαρωτικό χτύπημα ενός μολυσματικού ιού όσο και αν και ο Bill Gates είχε προϊδεάσει εκατομμύρια πολιτών σε όλο τον κόσμο, μέσα από ένα TED Talk , για αυτό το ενδεχόμενο.
Τώρα υπάρχει παντού φόβος για την υγεία, αβεβαιότητα για την εργασία, περιορισμός στην ελευθερία και την κοινωνική ζωή. Ο πρόεδρος Τράμπ στις 13 Μαρτίου 2020 κήρυξε τη χώρα σε έκτακτη ανάγκη (national emergency) με διευρυμένες εξουσίες για τον ίδιο. Πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να αρπάξει και άλλες εξουσίες που δεν σχετίζονται με την έκτακτη ανάγκη. Αυτές μπορεί να παραμείνουν στη δικαιοδοσία του αν τα δικαστήρια και το κογκρέσο δεν καταφέρουν να τον ελέγξουν μετά το πέρας της πανδημίας. Ένα ακόμη κακό σενάριο μιλάει για την πιθανότητα να προσπαθήσει να δημιουργήσει προσκόμματα σε ορισμένους πολίτες για να μην μπορέσουν να ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Σαν γενικός κανόνας πάντως, όταν κάποιες ελευθερίες περιορίζονται ίσως είναι δύσκολο να ξανακερδηθούν στον ίδιο βαθμό.
Προς το παρόν όλοι οι πολίτες είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, προσπαθούν να δουλέψουν στον ίδιο χώρο με τα παιδιά τους να τους τραβάνε από το μανίκι για να παίξουν μαζί τους, κάτι που, χωρίς να είναι απαραίτητα κακό, είναι όμως ακόμη και αυτό μια ανατροπή της καθημερινότητάς τους όπως την ήξεραν. Άλλοι πάλι προσπαθούν να επικοινωνήσουν μέσω FaceTime.
Και ενώ η 9/11 έφερε τους Νεοϋορκέζους πιο κοντά, η πανδημία του κορονοϊού τους αποξένωσε. Τότε όλοι ξεχύθηκαν στους δρόμους να αναζητήσουν δικούς τους ανθρώπους, φίλους, γνωστούς, ή απλά να συμπαρασταθούν σε συγγενείς που έκαναν μνημόσυνα. Τώρα οι άνθρωποι, χτυπημένοι από τον κορονοϊό, πεθαίνουν μόνοι τους στις εντατικές, χωρίς καν τελετές ή μνημόσυνα...
Στην 9/11 οι ήρωες ήταν οι πυροσβέστες.
Τώρα οι νέοι ήρωες φορούν διαφορετικές στολές. Είναι οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι τεχνολόγοι και οι εργαζόμενοι σε παραϊατρικά επαγγέλματα, και φυσικά οι ερευνητές που προσπαθούν να αναπτύξουν νέα εμβόλια και θεραπείες.
Ένας έμπειρος και καταξιωμένος γιατρός πρωτοστατεί στις επίσημες ενημερώσεις της χώρας. Ο Dr. Fauci είναι o διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIH) και ένας από τους πλέον ειδικούς στον τομέα αυτό παγκοσμίως. Είναι η φωνή της επιστήμης. Ο ίδιος προειδοποιούσε από την αρχή ότι τα χειρότερα έρχονται ακόμη και όταν ο πρόεδρος Τραμπ ισχυριζόταν ότι η κρίση ήταν υπό πλήρη έλεγχο. Χωρίς να είναι πολιτικοποιημένος και με τον ίδιο τρόπο που έχει συμβουλέψει έξι πρώην προέδρους των ΗΠΑ έτσι κάνει και τώρα, δουλεύοντας νυχθημερόν δίνοντας το στίγμα των προτεραιοτήτων για την αντιμετώπιση του ιού, ασχέτως αν εισακούεται πάντα..
Στη Νέα Υόρκη οι συνθήκες για τους γιατρούς είναι πολύ δύσκολες και τα διλήμματα καθημερινά. Οι ίδιοι, πραγματικοί ήρωες, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς όλα τα προστατευτικά εργαλεία, αντιμετωπίζουν αυξανόμενους κινδύνους ενώ την ίδια στιγμή προσπαθούν να σώσουν ζωές. Συνθήκες χάους στα νοσοκομεία.
Οι πυροσβέστες και πάλι στην πρώτη γραμμή, καλούνται να σηκώσουν ένα μεγάλο φορτίο και στη νέα αυτή μάχη. Στους δίδυμους πύργους 343 πυροσβέστες έχασαν τότε τη ζωή τους, και ακόμη 23 αστυνομικοί και 37 λιμενικοί.
Τώρα η Διεύθυνση της πυροσβεστικής επιταχύνει τις διαδικασίες αποφοίτησης 309 δόκιμων πυροσβεστών ενώ την ίδια στιγμή δεκάδες από τους παλιούς μάχιμους παραμένουν σε καραντίνα από τον κορονοϊό.
«Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν καλύτερες μέρες για να αποδοθούν τιμές, να γίνουν τελετές για τα θύματα της πανδημίας και να ακουστούν οι ιστορίες τους» δηλώνει η Jean Twenge, καθηγήτρια ψυχολογίας στο κρατικό πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο. Συγκρίνοντας την τωρινή κατάσταση με τα όσα ακολούθησαν τις επιθέσεις στους δίδυμους πύργους η ίδια αναφέρει: «Παρότι τα γεγονότα της 9ης Σεπτεμβρίου ήταν στο προσκήνιο για μια δεκαετία, και παρότι οδήγησαν σε δύο πολέμους, εντούτοις δεν είχαν τον ίδιο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών, στη χώρα και σε όλο τον κόσμο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα».