Εάν είμαστε γονείς που αφιερώνουν χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ίσως έχουμε ακούσει για την «ευγενική/στοργική ανατροφή». Στο ίνσταγκραμ, θα συναντήσουμε περισσότερες από 650.000 αναρτήσεις με το χάσταγκ #gentleparenting. Στο ΤικΤοκ, τα βίντεο με το συγκεκριμένο χάσταγκ έχουν συγκεντρώσει περισσότερες από 1,7 δισεκατομμύρια προβολές.
Πώς ορίζεται η ευγενική/στοργική ανατροφή;
Οι ειδικοί σε θέματα γονέων συμφωνούν σε ορισμένες βασικές αρχές: Ευγενική/Στοργική ανατροφή είναι να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του παιδιού μας και να περιεργαζόμαστε τα συναισθήματά του. Να θέτουμε σταθερά όρια και να βελτιώνουμε τη συμπεριφορά μας, μέσω της συζήτησης αντί πρακτικών όπως η τιμωρία και η ανταμοιβή.
«Αντί να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά ως ″κάτι λιγότερο″ από τους ενήλικες, η ευγενική/στοργική ανατροφή μας προτρέπει να εκφράζουμε τον αμοιβαίο σεβασμό μας απέναντί τους και να προασπιζόμαστε τη συνεργατική επίλυση των προβλημάτων», σύμφωνα με την σύμβουλο γονέων και ιδρύτρια του Dandelion Seeds Positive Parenting, Σάρα Μουρ.
Ακόμη ένα στάδιο της ευγενικής ανατροφής, είναι να αναγνωρίσουμε πού βρίσκεται το παιδί μας αναπτυξιακά και αναλόγως να προσαρμόσουμε τις προσδοκίες μας. Για παράδειγμα, είναι φυσιολογικό τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να δυσκολεύονται να μοιραστούν πράγματα. Επομένως, το να επιπλήττουμε το παιδί μας, επειδή φαίνεται κτητικό με το αγαπημένο του παιχνίδι δεν θα κάνει καλό σε κανέναν μας.
«Πράττουμε με την παραδοχή ότι τα παιδιά μας κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν σε σχέση με τα συναισθηματικά εργαλεία που διαθέτουν. Τους δίνουμε το δικαίωμα να είναι άνθρωποι. Στόχος μας είναι να μπορούμε να κοιμόμαστε νιώθοντας ικανοποιημένοι από τη σχέση μας με τα παιδιά μας, να πιστεύουν πως είμαστε αρκετά καλοί τις περισσότερες φορές», υπενθυμίζει η Μουρ.
Ουσιαστικά, έχει σημασία να αισθανόμαστε ειρηνικοί απέναντι στο παιδί μας, έτσι ώστε εκείνο να αντιλαμβάνεται τη διαδικασία του μεγαλώματος ως κάτι γαλήνιο, που συντελείται μέσα από την αγάπη και όχι μέσα από το φόβο.
Πώς θα φέρουμε την ευγενική/στοργική ανατροφή στα μέτρα της πραγματικής ζωής;
Η Μουρ δίνει το παράδειγμα ενός μικρού παιδιού που έχει προκαλέσει στο σαλόνι ένα μικρό χάος από διάσπαρτα παιχνίδια. Αυτή η σκηνή μοιάζει οικεία σε πολλούς από εμάς. Μερικοί γονείς μπορεί να θυμώσουν και να δώσουν εντολή στο παιδί να τα τακτοποιήσει όλα μόνο του. Αν το παιδί αρνηθεί, πιθανά θα αντιμετωπίσει κάποιου είδους τιμωρία.
Όσοι εξασκούν την ευγενική/στοργική ανατροφή των παιδιών, καταλαβαίνουν ότι το να προκληθεί ακαταστασία είναι φυσιολογικό για ένα παιδί αυτής της ηλικίας και θα προσεγγίσουν την κατάσταση διαφορετικά.
«Τα παιδιά είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να μη νοιάζονται για την ακαταστασία. Αντί να τους βάλουμε τις φωνές, μπρούμε να προσκαλέσουμε τα παιδιά να ″οδηγήσουν″ τα λούτρινα, τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά πίσω στα″γκαράζ″ τους, δηλαδή στον κουτί με τα παιχνίδια. Έτσι θα πετύχουμε το σκοπό μας με διασκεδαστικό τρόπο», προτείνει η Μουρ.
Ο ειδικός σύμβουλος γονέων Ντέστινι Ντέιβις, μοιράστηκε ένα παράδειγμα γύρω από το τί πρέπει να κάνουμε στην περίπτωση που ένα παιδί συνομιλεί με τους φίλους του, αντί να κάνει τα μαθήματά του.
«Ως γονείς που δίνουν προτεραιότητα στην επικοινωνία και τη συνεργασία, θα μπορούσαμε να συνδεθούμε με το παιδί δείχνοντας του ενσυναίσθηση και κατανόηση. Μπορούμε να το ρωτήσουμε τι συμβαίνει λέγοντας ″Βλέπω ότι σου είναι πολύ δύσκολο να συγκεντρωθείς. Τί έχει προκύψει;″» μας παροτρύνει ο Ντέιβις.
Ανάλογα με την απάντησή που θα λάβουμε, εκφράζουμε τη συμπόνια μας λέγοντας κάτι όπως «Αχ, κατάλαβα. Θέλεις να ολοκληρώσεις τη συζήτηση με τους φίλους σου. Ανησυχώ όμως, πως αν δεν κάνεις τις εργασίες σου πριν την προπόνηση, δεν θα τις κάνεις καμία άλλη ώρα της ημέρας, γιατί επιστρέφεις πάντα τόσο κουρασμένος. Έχεις καμία ιδέα, ώστε να ολοκληρωθούν οι εργασίες σου πριν την προπόνηση;»
Τι κάνουμε λάθος σε σχέση με την ευγενική/στοργική ανατροφή;
Ορισμένοι αμφισβητούν την ευγενική/ στοργική ανατροφή των παιδιών, καθώς τη θεωρούν υπερβολικά ελαστική. Ωστόσο, ο καθορισμός και η διατήρηση υγιών ορίων αποτελούν βασικές προϋποθέσεις της εν λόγω τακτικής. Ως γονείς πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε σταθεροί και συνεπείς στην τήρηση αυτών των ορίων.
Μπορούμε να προτείνουμε στο παιδί μας ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο για να συνομιλήσει με τους φίλους του. Εάν από τη δική του πλευρά η συμφμωνία μας παραβιαστεί, μπορούμε και πάλι συζητώντας να του εκφράσουμε το παράπονό μας.
Όλοι οι γονείς κάνουμε λάθη
«Πρέπει να ζητάμε συγγνώμη από τα παιδιά μας. Κάποιοι από εμάς μερικές φορές φωνάζουμε, ενώ άλλοι επιβάλλουμε τιμωρίες. Μερικοί από εμάς άθελά μας χρησιμοποιούμε στρατηγικές πειθαρχίας, που βασίζονται στο ″εγώ″ ή στον φόβο», παραδέχεται ο Ντέιβις.
Σημασία έχει να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεων μας και να ζητάμε συγνώμη, ώστε να διατηρούμε τη σχέση με το παιδί μας σε συναισθηματικά ασφαλή χώρο.
Το να υιοθετήσουμε ορισμένα στοιχεία από την ευγενική/στοργική ανατροφή, δε μας επιβάλλει να απαρνηθούμε άλλες πρακτικές. Ειδικά εφόσον έχουμε διαπιστώσει ότι αποδίδουν στο δικό μας οικογενειακό περιβάλλουν, όπως για παράδειγμα η μέθοδος της επιβράβευσης. Συνδυάζοντας περισσότερες από μια μεθόδους αποδεικνύουμε ότι είμαστε σε θέση να ελιχθούμε και να γίνουμε ο ιδανικός γονέας, όπως τον έχει φανταστεί το δικό μας μοναδικό παιδί.