Η όχι και τόσο φιλο-ευρωπαϊκή νέα κυβέρνηση της Αυστρίας. Ο Κουρτς, οι ακροδεξιοί στην εξουσία, η ανησυχία και οι αντιδράσεις

H Αυστρία έγινε η πρώτη δυτική ευρωπαϊκή χώρα με έναν ακροδεξιό κυβερνητικό εταίρο.
VLADIMIR SIMICEK via Getty Images

Αντιδράσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού συντηρητικών και ακροδεξιών στην Αυστρία.

Η νέα αυστριακή κυβέρνηση που σχηματίστηκε με τη συμμετοχή του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος (OVP) και του αντιμεταναστευτικού Κόμματος των Ελευθέρων (FPO) ορκίστηκε σήμερα και η Αυστρία έγινε η πρώτη δυτική ευρωπαϊκή χώρα με έναν ακροδεξιό κυβερνητικό εταίρο. Ωστόσο, κανείς (μας) δεν έχει τρομάξει. Η αντίδραση των Βρυξελλών ήταν ψύχραιμη.

Ο νέος Καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς θα επισκεφτεί αύριο, Τρίτη, τις Βρυξέλλες όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

«Οι Βρυξέλλες είναι ο πρώτος προορισμός του νέου καγκελάριου» δήλωσε σήμερα με νόημα ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, ενώ αρνήθηκε να σχολιάσει κατά πόσο προβληματίζεται η Επιτροπή για τη συμφωνία συντηρητικών και ακροδεξιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Αυστρία.

Την ελπίδα ότι η νέα αυστριακή κυβέρνηση θα συνεχίσει να έχει φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό εκφράζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, στη συγχαρητήρια επιστολή του προς το νέο καγκελάριο.

«Ελπίζω ότι η αυστριακή κυβέρνηση θα συνεχίσει να διαδραματίζει εποικοδομητικό και φιλοευρωπαϊκό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μία εποχή κατά την οποία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ασχολείται πιο άμεσα με πολιτικά ευαίσθητα θέματα στο πλαίσιο της Ατζέντας των Ηγετών» αναφέρει, στην επιστολή του, ο κ. Τουσκ, κάνοντας εμμέσως μνεία στο προσφυγικό ζήτημα που αναμένεται να πρωταγωνιστήσει το πρώτο μισό του 2018.

Η Αυστρία αναλαμβάνει την κυλιόμενη Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου 2018. Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της αναμένεται πως θα πραγματοποιήσει μία Σύνοδο Κορυφής με θέμα τη μετανάστευση και θα προσπαθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις Δύσης - Ρωσίας. Η στάση της Βιέννης απέναντι στην Τουρκία μάλλον θα παραμείνει αμετάβλητη και αντιτιθέμενη σε ενδεχόμενη ένταξη της χώρας στην ΕΕ.

Την ανησυχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών εξέφρασε τη Δευτέρα, σε δήλωσή του, ο επικεφαλής της ομάδας στο Ευρωκοινονβούλιο, Τζιάνι Πιτέλα. «Είμαστε βαθύτατα προβληματισμένοι για τον σχηματισμό μίας ακροδεξιάς κυβέρνησης στην Αυστρία. Αυτό θα μπορούσε να έχει πολύ επικίνδυνες συνέπειες, είναι ένα άλμα στο σκοτάδι που κινδυνεύει να μας οδηγήσει πίσω στις πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας μας» τόνισε ο κ. Πιτέλα, προσθέτοντας ότι «πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν τίποτα δεν αποκλείεται -ούτε κυρώσεις ούτε διαδικασίες παράβασης- εάν απειληθούν βασικές αξίες της ΕΕ».

Από την πλευρά του, ο Επίτροπος Οικονομικών, Πιέρ Μοσκοβισί, κάλεσε σε επαγρύπνηση τους δημοκράτες στην Ευρώπη λέγοντας πως θα πρέπει να έχουν το νου τους στην κυβέρνηση που αναλαμβάνει καθήκοντα στην Αυστρία.

Η συμμετοχή της ακροδεξιάς στο νέο κυβερνητικό συνασπισμό της Αυστρίας συνιστά μια «επικίνδυνη εξέλιξη» δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής αρμόδιος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την «εκμετάλλευση του φόβου» στην Ευρώπη.

«Ανησυχώ πολύ» δήλωσε ο Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, όπου επέκρινε τον καγκελάριο της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς ότι συντάχθηκε με ακραίες θέσεις, ιδίως στο θέμα της μετανάστευσης, προκειμένου να ανέλθει στην εξουσία, γεγονός που συνιστά μια «επικίνδυνη εξέλιξη (…) στην πολιτική στην Ευρώπη».

Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας γνωστοποίησε ότι επιθυμεί να εμπλακεί σε διάλογο με την Αυστρία, ο οποίος θα βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες. Ειδικότερα, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος τύπου του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, Αλεξάντρ Ζιορζινί τόνισε:

«Η Γαλλία συγχαίρει τον κ. Σεμπάστιαν Κουρτς. Ο νέος καγκελάριος έχει, σε πολλές περιπτώσεις, επιβεβαίωσει την προσήλωσή του στις ευρωπαϊκές αξίες και στο ευρωπαϊκό σχέδιο, το οποίο λαμβάνεται υπόψη από το κυβερνητικό του πρόγραμμα. Υπό αυτό το πνεύμα θέλουμε να δεσμευτούμε σε διάλογο με την κυβέρνησή του». Ωστόσο, ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός Ζαν Μαρκ Ερό στο Twitter διερωτήθηκε «Τρεις ακροδεξιοί υπουργοί σε νευραλγικές θέσεις στην Αυστρία. Τι περιμένουν οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες προκειμένου να αντιδράσουν;».

Την ίδια στιγμή, στην Ιταλία ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της χώρας είπε «Δεν είναι ποτέ καλό νέο, όταν ένα ακροδεξιό κόμμα συμμετέχει στην κυβέρνηση».

Από πλευράς του, ο νέος καγκελάριος «κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες κατά τη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου προκειμένου να καθησυχάσει τους εταίρους της ότι η χώρα θα παραμείνει σταθερά φιλοευρωπαϊκή» γράφει το Politico τονίζοντας πως ο Κουρτς, ο οποίος είναι ο νεότερος ηγέτης στην Ευρώπη, ανέφερε ότι τα δύο κόμματα που θα σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας θέλουν να συνδράμουν ενεργά στη διαμόρφωση της Ευρώπης.

Ταυτοχρόνως, ωστόσο, ο Κουρτς φρόντισε να καταστήσει από νωρίς γνωστή τη θέση του για τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις στις μετεγκαταστάσεις προσφύγων υιοθετώντας πλήρως την άποψη Tουσκ περί αναποτελεσματικότητάς τους. «Θα προσπαθήσω να αλλάξει αυτή η δυσλειτουργική προσφυγική πολιτική», συμπλήρωσε.

Οι ακροδεξιοί στην εξουσία

Επειτα από δύο μήνες διαπραγματεύσεων, το FPÖ, που κατέλαβε την τρίτη θέση στις εκλογές, απέσπασε τα πολύ σημαντικά υπουργεία Εξωτερικών, Εσωτερικών και Αμυνας και τη θέση του αντικαγκελαρίου για τον ηγέτη του τον 48χρονο Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε.

Κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών πριν από έναν χρόνο, ο βαν ντερ Μπέλεν είχε επικρατήσει του προεδρικού υποψήφιου του FPO, ενός κόμματος που εκλαμβάνει τη μετανάστευση ως «μαζική εισβολή» και θεωρεί ότι «το ισλάμ δεν έχει θέση στην Αυστρία».

Η επιστροφή στην εξουσία του FPÖ δίνει ώθηση στις συμμάχους του ευρωπαϊκές εθνικιστικές δυνάμεις, έπειτα από μία χρονιά που σημαδεύτηκε από τα ανεβασμένα εκλογικά σκορ της άκρας δεξιάς στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία.

Ο Στράχε και το κόμμα του βάζουν τη σφραγίδα τους στη νέα κυβέρνησης με την σκλήρυνση της μεταναστευτικής πολιτικής, κυρίως μέσω της επιβολής περιορισμών στα κοινωνικά επιδόματα για τους αλλοδαπούς, που αποτελεί προτεραιότητα για τη νέα αυστριακή κυβέρνηση. Ο Σεμπάστιαν Κουρτς επένδυσε στο θέμα αυτό που αποτελούσε κατ΄εξοχήν ειδικότητα της ακροδεξιάς με την ευκαιρία του μεταναστευτικού κύματος των ετών 2015 και 2016.

«Δεν θα συμβεί ποτέ πλέον ένα μετανάστης που δεν έχει ποτέ εργασθεί ούτε μία ημέρα ή δεν έχει πληρώσει οποιαδήποτε εισφορά στο κοινωνικό μας σύστημα να λαμβάνει βοήθεια ύψους χιλιάδων ευρώ», δήλωσε χθες ο Στράχε σε κείμενο που αναρτήθηκε στον λογαριασμό του στο Facebook.

Αν και φρόντισε να διακηρύξει την ξεκάθαρη ευρωπαϊκή της δέσμευση, η νέα κυβερνητική πλειοψηφία προβάλλει ως στόχο την ενίσχυση της αρχής της επικουρικότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τον περιορισμό της παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας, που έρχεται σε αντίθεση με το φεντεραλιστικό όραμα ευρωπαϊστών όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.

Στο πρόγραμμα του νέου συνασπισμού περιλαμβάνονται φορολογικές ελαφρύνσεις, ενισχύσεις προς τις οικογένειες και τους χαμηλοσυνταξιούχους, μέτρα ελάφρυνσης της γραφειοκρατίας και απλοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Παρά το ευρωσκεπτικιστικό του DNA, το FPÖ δέχθηκε το θέμα της εξόδου από την ΕΕ να αποκλεισθεί από τις «λαϊκές διαβουλεύσεις» που θέλει να προωθήσει η νέα κυβέρνηση. Ο Σεμπάστιαν Κουρτς, απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών και νέος καγκελάριος, θα διατηρήσει την υψηλή εποπτεία επί των ευρωπαϊκών φακέλων τη στιγμή μάλιστα που η Αυστρία θα έχει την προεδρία της ΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018.

*****

Αξίζει να σημειωθεί ότι, το κόμμα του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, που αποτελεί τμήμα της αυστριακής πολιτικής ζωής εδώ και δεκαετίες, κατέχει προνομιακή θέση ανάμεσα τις ακροδεξιές ευρωπαϊκές πολιτικές παρατάξεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, υπήρξε και πάλι εταίρος των Συντηρητικών στον υπό τον Βόλφγκανγκ Σιούσελ συνασπισμό. Εκείνη η συμμαχία είχε περιθωριοποιήσει την Αυστρία στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ενώ διαδηλώσεις διαμαρτυρίας οργανώνονταν στην Βιένη επί σειρά εβδομάδων.

Δημοφιλή