Γράφουν οι Χριστίνα Τσόπελα, φοιτήτρια Νομικής στο ΕΚΠΑ και ο Αλέξανδρος Χατζηιακώβου, φοιτητής Νομικής στο ΕΚΠΑ. Συντονίζει ο Γιώργος Χαμηλάκης.
Το Belt and Road Initiative (στο εξής BRI) αποτελεί μια κολοσσιαίων διαστάσεων πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ραγδαία αναπτυσσόμενης οικονομίας της Κίνας και για την έμμεση ενδυνάμωση της πολιτικής της επιρροής. Το σχέδιο ανακοινώθηκε το 2013 από τον πρόεδρο της χώρας Xi Jinping με σκοπό τη διασύνδεση της Ασίας με την Ευρώπη και την Αφρική μέσω χερσαίων και θαλάσσιων διαδρομών σε επίπεδο εμπορικό, υποδομών, χρηματοπιστωτικό και πολιτισμικό. Με αυτό τον τρόπο η Κίνα φιλοδοξεί να ανατρέψει την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων στο διεθνές σύστημα χτίζοντας χερσαίες και θαλάσσιες “γέφυρες”σε όλο τον κόσμο.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, οι κινεζικές επενδύσεις στην Ευρώπη εκτείνονται χερσαίως από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μέχρι το Λονδίνο και δια θαλάσσης, από το Μεσογειακό Νότο στη Β. Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι 39 σιδηρόδρομοι συνδέουν 15 ευρωπαϊκές πόλεις με 16 διαφορετικές κινεζικές, ενώ το 94% του όγκου των εμπορευμάτων μεταξύ Κίνας-Ευρώπης και το 64% σε αξία μεταφέρονται μέσω θαλάσσης (Putz, 2017), (Hillman, 2018). Χαρακτηριστικότερα projects είναι τα εξής:
Θαλάσσια οδός-21st Century Maritime Silk Road
Το πιο κερδοφόρο project του BRI είναι η εκμετάλλευση από την COSCO1 του λιμανιού του Πειραιά. Ειδικότερα, η εταιρία προέβη το 2008 σε 35ετη μίσθωση των 2 εκ των 3 αποβάθρων του λιμανιού αξίας 831.2 εκατομμυρίων ευρώ. Το 2016 κατέστη πλειοψηφικός μέτοχος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) καταβάλλοντας 280.5 εκατομμύρια ευρώ με 5ετη option αγοράς συν 16%, υπό τον όρο επενδύσεων αξίας 350 εκατομμυρίων ευρώ κατά την επόμενη δεκαετία. Προτεραιότητα του κινεζικού κολοσσού- εκτός από την ανάδειξη του Πειραιά σε μεγαλύτερο εμπορικό λιμάνι της Μεσογείου-αποτελεί η εγκαθίδρυση του αφενός ως το μεγαλύτερο σημείο επισκευής πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο αφετέρου ως κομβικό σημείο διασταύρωσης κρουαζιερόπλοιων (Van der Putten, 2016).
Τα πρώτα δείγματα προοπτικών ενίσχυσης του κλάδου της ναυπηγοεπισκευής καταγράφηκαν με την έλευση πλωτού εργοστασίου κατασκευής υποθαλάσσιων αγωγών που αγκυροβόλησε στο Πέραμα. Αναφορικά με την διακίνηση επιβατών κρουαζιέρας, αυτοί ανέρχονται αυτή τη στιγμή περίπου σε 1 εκατομμύριο το χρόνο ενώ βραχυπρόθεσμος στόχος είναι να αυξηθούν σε 1,5 εκ. και μακροπρόθεσμα σε 3 εκ. κατά τον πρόεδρο της COSCO2. Τον ρόλο του Πειραιά ως κορυφαίου διαμετακομιστικού λιμανιού αποδεικνύουν τα 4 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια που διακινήθηκαν μέσα στο 2018 τα οποία στοχεύεται να φτάσουν ως και τα 10 εκατομμύρια.
Εξίσου σημαντικό εγχείρημα στα πλαίσια του Νέου Δρόμου του Μεταξιού είναι το «Five-Port Alliance», ως εναλλακτική της θαλάσσιας πορείας προς τον Πειραιά. Αποτελείται από λιμάνια της Ιταλίας (Βενετία, Τριέστη, Ραβέννα), της Σλοβενίας (Καποδίστρια) και της Κροατίας (Φιούμε), ενώ συγχρηματοδοτείται από τις κυβερνήσεις Ιταλίας και Κίνας αλλά και από κινεζικές επιχειρήσεις με 2,2 δις ευρώ. Το project υποκινείται από την Northern Atlantic Port Association, η οποία θα χρησιμοποιήσει docking system μέσω μιας offshore platform στο λιμάνι του Μαλαμόκο (κοντά στη Βενετία) που θα επιτρέπει στα κινεζικά πλοία να ξεφορτώνουν προϊόντα.
Παράλληλα, το λιμάνι της Γένοβας εξελίσσεται σε δεύτερο πυλώνα της κινεζικής ανάμειξης στη γείτονα χώρα. Μέσω αυτού εξυπηρετείται η ταχύτερη μεταφορά κινεζικών εμπορευμάτων προς τη Μεσόγειο που διέρχονται από τη διώρυγα του Σουέζ. Ειδικότερα, η εκφόρτωση στη Λιγουρία θα συντομεύσει το ταξίδι των εμπορευμάτων στην Ευρώπη κατά 10 μέρες σε σχέση με το Άμστερνταμ, ενώ παράλληλα προωθούνται στην Κεντρική Ευρώπη διαμέσου του αναβαθμισμένου σιδηροδρομικού δικτύου Third Pass, το οποίο ξεκινώντας από τη Γένοβα και μέσω Τορίνο και Μιλάνο θα φτάνει ως τη Ζυρίχη.
Χερσαία οδός-Silk Road Economic Belt
Νευραλγικό ρόλο στην ανάπτυξη του χερσαίου εμπορικού άξονα διαδραματίζει το υπό εξέλιξη από το 2013 σιδηροδρομικό δίκτυο Βουδαπέστη-Βελιγράδι, του οποίου το 85% του κόστους ($1,1 δις) έχει αναλάβει η Import-Export Bank of China. Θα συνδέει τον Πειραιά με την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη μέσω Βόρειας Μακεδονίας, Σερβίας και Ουγγαρίας, διανοίγοντας μια συντομότερη δίοδο μέσα από την «καρδιά» της Ευρώπης (Van der Putten, 2016)3. Το έργο αυτό αντιμετωπίζει την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα (overcapacity) των κινεζικών κατασκευαστικών εταιρειών.
Στο πλαίσιο του BRI κατασκευάστηκε ο 2ος μεγαλύτερος σιδηρόδρομος παγκοσμίως μήκους 12.000 χλμ μεταξύ Yiwu (Κίνα) και Λονδίνου που περιορίζει το χρόνο ταξιδιού σε 17 ημέρες, καθιστώντας τον γρηγορότερο τρόπο μεταφοράς συγκριτικά με τον θαλάσσιο και οικονομικότερο σε σχέση με αερομεταφορές (Joseph, 2017). Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι και ο 1ος μεγαλύτερος σιδηρόδρομος στον κόσμο ξεκινάει από την ίδια κινεζική πόλη με τελικό προορισμό τη Μαδρίτη, διασχίζοντας 6 χώρες(Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Λευκορωσία, Ρωσία, Καζακστάν). Στο επίκεντρο των κινεζικών επενδύσεων βρίσκεται, τέλος, η Γερμανία με 5 σιδηροδρόμους4 συνδετικούς των 2 χωρών. To Αμβούργο, ως το μεγαλύτερο εθνικό λιμάνι, φιλοξενεί περισσότερες από 500 κινεζικές επιχειρήσεις, ενώ 1 στα 3 εμπορευματοκιβώτια που καταφθάνουν στο Αμβούργο είναι κινεζικής προέλευσης5.
Όμως, η συνεργασία της Κίνας με τις ευρωπαϊκές χώρες δεν περιορίζεται μόνο σε μεγάλα έργα στη Γηραιά Ήπειρο, αλλά και σε χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Χαρακτηριστική είναι η συνεργασία με τη Γαλλία στη γαλλόφωνη Αφρική, με την Ισπανία στις ισπανόφωνες χώρες στην Λατινική Αμερική και με την Πορτογαλία στις αφρικανικές και την Βραζιλία6.
Διαβάστε στο επόμενο:
Reference List:
Hillman, J. E. (2018). The Rise of China-Europe Railways. [online] Csis.org. Available here [Accessed 29 Mar. 2019 12:33].
Josephs, J (2017), All aboard the China-to-London with freight train, BBC News. Available here. [Accessed 29 Mar. 2019 12:33]
Putz, C. (2017). From London to Yiwu in 17 Days: OBOR’s British Connection. [online] The Diplomat. Available here [Accessed 29 Mar. 2019 12:33].
Van der Putten, FP, Seaman, J, Huotari, M, Ekman, A & Otero-Iglesias M. (2016), ‘Europe and China’s New Silk Roads’, ETNC Report. Available here [Accessed 29 Mar. 2019 12:33].
1 COSCO- CHINA SHIPPING GROUP.
2 Προς επίτευξη των ανωτέρω πρόκειται να δημιουργηθούν 6 νέες θέσεις ελλιμενισμού για υποδοχή μεγαλύτερων κρουαζιερόπλοιων.
3 Τμήμα του Land-Sea Express Route.
4 Σιδηρόδρομοι μεταξύ των πόλεων Leipzig–Shenyang, Duisburg–Chongqing, Hamburg– Zhengzhou, Hamburg–Harbin, Nurnberg–Chengdu.
5 Hamburg one of the most vital hubs for the Silk Road’, Port of Hamburg, 2017. Available here. [Accessed 29 Mar. 2019 12:33]
6 Π.χ. στον τομέα της ενέργειας, η συμφωνία στη Βραζιλία μεταξύ της ισπανικής πετρελαϊκής εταιρίας Repsol και της κινεζικής Sinopec.