Ο υπουργός X.Στυλιανίδης και ο ρόλος του
Πράγματι, η Ελλάδα είναι «η χώρα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών», και έχει μεν το πλεονέκτημα να βρέχεται από παντού, και αυτό να επιδρά ιδιαίτερα ευεργετικά στο κλίμα της , παράλληλα όμως είναι εκτεθειμένη στους πέντε ανέμους.
Οι Αρχαίοι μας, με την σοφία που διέθεταν, διέβλεπαν μεγάλους κινδύνους από την εκδήλωση ακραίων φυσικών φαινομένων, και όντως τους κυρίευε μεγάλος φόβος για το πως θα τα αντιμετώπιζαν. Γιαυτό, και όρισαν τον Αίολο τον Θεό των ανέμων, ως εκείνον που θα μπορούσε να μεσολαβεί και να προλαβαίνει τις συμφορές και τις φυσικές καταστροφές.
Παράλληλα όμως, ο ρόλος του Αιόλου ήταν να λειτουργεί και ως τιμωρός, εκφράζοντας με την οργή του την αντίθεση του τόσο στην αδικία όσο και σε ενέργειες βλαβερές για την κοινωνία.
Η παρούσα κυβέρνηση, διαβλέποντας την αναγκαιότητα για τα ακραία αυτά φυσικά φαινόμενα, και μάλιστα μετά από τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια, στη Μάνδρα, στο Μάτι, στην Βόρεια Εύβοια και αλλού, αναβάθμισε τη θέση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας σε θέση υπουργού. Θεωρούμε αυτήν της την απόφαση, ως ιδιαίτερα επιτυχημένη. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς εντολές και τι οδηγίες για τον ρόλο του και την αποστολή του, έχει λάβει ο υπουργός που ορίστηκε.
Συμπεράσματα εκ των αποτελεσμάτων
Ήδη μετρούμε 11 μήνες από την τοποθέτηση του αρμόδιου αυτού υπουργού, και έχουν υπάρξει και κατά το διάστημα αυτό δυσάρεστα συμβάντα θεομηνιών, όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, με συνέπεια να προκληθούν ανεπανόρθωτες βλάβες. Σίγουρα χρειάζεται ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός, για να κατορθωθεί να φτάσει η αντιμετώπισή τους σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο.
Ωστόσο δεν γνωρίζουμε αν πράγματι έχουν ληφθεί οι καίριες αποφάσεις που απαιτούνται, για να ξεκινήσει αυτός ο σχεδιασμός. Ήδη έχουν συμβεί δεκάδες πλημμύρες την χειμερινή περίοδο και τώρα συμβαίνουν πυρκαγιές, όπως, στο Νότιο Ρέθυμνο, στην Πεντέλη, στα Μέγαρα, στην Ηλεία, στον Έβρο και αλλού, και η προετοιμασία αντιμετώπισής τους ήταν αρκετά ελλιπής. Δυστυχώς η αντιμετώπισή τους έως τώρα, δεν ήταν καθόλου διαφορετική από εκείνη που ήταν και παλιότερα.
Τι πρέπει να γίνει για τον κεντρικό σχεδιασμό.
Τα πρώτα τα οποία θα πρέπει να σχεδιαστούν, σε κεντρικό επίπεδο και να εκπονηθούν τα ανάλογα επιχειρησιακά σχέδια, είναι:
i. Να εκπονηθεί τo Εθνικό επιχειρησιακό σχέδιο δράσης στα 3 επίπεδα συμβάντων και φυσικών καταστροφών.
α. Για Πλημμύρες
β. Για Πυρκαγιές
γ. Για Σεισμούς
ii. Να εκπονηθούν τα Περιφερειακά ή Διαπεριφερειακά ( όπως π.χ. ομού Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας) επιχειρησιακά σχέδια δράσης, παραμετροποιημένα κατά τα ανωτέρω συμβάντα α, β και γ.
iii. Να εκπονηθούν τα Δημοτικά ή Διαδημοτικά επιχειρησιακά σχέδια δράσης, επίσης παραμετροποιημένα κατά τα συμβάντα α, β και γ.
iv. Να καθοριστεί με απόλυτη ακρίβεια το πως το Εθνικό επιχειρησιακό σχέδιο δράσης, θα συνεργάζεται με τα Περιφερειακά, και εκείνα με τα αντίστοιχά τους Δημοτικά.
v. Να καθοριστούν, με βάση τις μετεωρολογικές εκτιμήσεις των σχετιζόμενων Εθνικών υπηρεσιών όπως ΟΑΣΠ, Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, και όποιων άλλων εμπλέκονται, οι ευαίσθητες περιοχές, ανά παραμετροποίηση των α, β, και γ. Για αυτές τις περιοχές θα πρέπει να ισχύουν επιπλέον μέτρα πρόληψης, και θα πρέπει να κατασκευαστούν επιπλέον έργα υποδομών.
vi. Να καθοριστεί με απόλυτη ακρίβεια η συχνότητα πραγματοποίησης ασκήσεων εφαρμογής των σχεδίων αυτών ανά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Ασκήσεις εφαρμογής θα πρέπει απαρέγκλιτα να εκτελούνται κατ΄έτος και πριν από την έναρξη των επίφοβων περιόδων εμφάνισης των φαινομένων.
vii. Να καθοριστεί με απόλυτη ακρίβεια το χρονικό διάστημα μετά το οποίο θα πρέπει να αναθεωρούνται τα σχέδια αυτά.
viii. Να εξασφαλιστεί με νομοθετικό τρόπο, η χρηματοδότηση κατ΄έτος των δράσεων αυτών, με τη δημιουργία ενός αυτόνομου ειδικού ταμείου.
ix. Να υπάρξει επίσης νομοθετική διευθέτηση καθώς και εναρμόνιση στο ποιά υπηρεσία έχει την κάθε συγκεκριμένη ευθύνη και να καθοριστεί επίσης η κάθε καίρια δράση που θα πρέπει να εκτελείται και από ποιόν .
Ενέργειες και δράσεις πεδίου που πρέπει να γίνουν
Είναι απόλυτα απαραίτητο, να γίνουν τεχνικά έργα πεδίου, όπως και να προχωρήσει η οργάνωση και η στελέχωση των υπηρεσιών παρεμβάσεων, όπως:
Η χάραξη και η διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, ειδικά στις δασικές περιοχές.
Η χάραξη και διάνοιξη των απαραίτητων δρόμων πρόσβασης παντού.
Η τοποθέτηση με βάση συγκεκριμένη μελέτη των κατάλληλων κρουνών πυρόσβεσης και η εξασφάλιση της υδροδότησής τους κατά προτεραιότητα.
Η οριοθέτηση των ρεμάτων σε όλο το βάθος της διαδρομής τους, και η πρόβλεψη του καθαρισμού τους κάθε χρόνο.
Η καθιέρωση ελάχιστης ενημέρωσης και εκπαίδευσης των κατοίκων της κάθε ευαίσθητης περιοχής,
Ο καθορισμός επικίνδυνων επαγγελματικών λειτουργιών, καθώς και η αναγκαιότητα λήψης εκ μέρους τους, επιπλέον προληπτικών μέτρων.
Η ενθάρρυνση της δημιουργίας τοπικών εθελοντικών ομάδων δράσης και η ένταξή τους στο σχέδιο δράσης και αντιμετώπισης των συμβάντων. Στις ομάδες αυτές θα παρέχεται υλικοτεχνική υποστήριξη κατά τα συμβάντα
Η εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων έγκαιρης πυρανίχνευσης και σε υπαίθριους χώρους, με δυνατότητα τηλε-ειδοποίησης στους σταθμούς της πυροσβεστικής υπηρεσίας.
Ο καθορισμός του μεγέθους των υπηρεσιών της πυροσβεστικής με την ανάλογη στελέχωσή τους ανά περιοχή, κατόπιν εκτίμησης της επικινδυνότητάς της .
H διοργάνωση ειδικών σεμιναρίων κατ΄έτος, τουλάχιστον για τους αιρετούς Τοπικούς, Δημοτικούς και Περιφερειακούς συμβούλους, με στόχο τη δημιουργία ατομικής και συλλογικής συνείδησης αποτροπής φυσικών καταστροφών.
Δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου των επιχειρησιακών σχεδίων
Όλος ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να τυχαίνει ευρείας δημοσιότητας, ώστε με αυτόν τον τρόπο θα γίνεται γνωστό στο σύνολο των πολιτών το τι ακριβώς έχει σχεδιαστεί, και τι ισχύει. Έτσι θα δημιουργηθεί ένας ισχυρός μηχανισμός ελέγχου και συγχρόνως πίεσης των πολιτών προς την Κεντρική ή Περιφερειακή Διοίκηση.
Θα πρέπει δηλαδή να είναι σχετικά εύκολο, το να μπορεί να πληροφορείται ο πολίτης το επίπεδο ετοιμότητας των σχεδίων και να υπάρχει ο τρόπος ώστε να μπορεί να διαμαρτυρηθεί για παραλήψεις, που τυχόν υποπίπτουν στην αντίληψή του.
Με λίγα λόγια θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός κοινωνικού ελέγχου των επιχειρησιακών αυτών σχεδίων ο οποίος κατά την εκτίμησή μας θα μπορεί να λειτουργεί αρκετά αποτελεσματικά.
Το Ερώτημα προς τον υπουργό και η εναπόθεση της έγνοιας
Με όλον λοιπόν τον παραπάνω προβληματισμό, προκύπτει το ερώτημα αν αυτά, είναι στα άμεσα σχέδια του υπουργού. Ακόμη, προκύπτει η αναγκαιότητα, όλος αυτός ο σχεδιασμός, να τυχαίνει πάντα ευρείας δημοσιότητας, ώστε οι τοπικές κοινωνίες, και πολύ περισσότερο εκείνες των ευαίσθητων περιοχών, να είναι πολύ καλά ενημερωμένες για ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κάθε τυχόν εμφάνισης κάποιας θεομηνίας στην περιοχή τους.
Εναποτίθεται λοιπόν, από το σύνολο των Ελλήνων πολιτών, η έγνοια για την αντιμετώπιση των καταστροφικών αυτών συμβάντων, στην ευαισθησία και στην ικανότητα του υπουργού.