Αν και αδόκιμος ο όρος ”συμφέρει”, καθώς τα κράτη οφείλουν να διαμορφώνουν την πολιτική τους, τη διπλωματία και τις συμμαχίες τους στη βάση του εθνικού συμφέροντος, χωρίς να επηρεάζονται από ”εξωγενείς” παράγοντες και μάλιστα από συνθήκες ευμετάβλητες (όπως πχ είναι η πολιτική σκηνή μίας χώρας), ωστόσο η Κυβέρνηση Ερντογάν, με τον τρόπο που μετεξέλιξε την πολιτική της σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο, όπως διατείνονται έγκριτοι Διεθνολόγοι, Πολιτικοί Επιστήμονες και δημοσιογραφικοί αναλυτές, είναι πιο ”συμφέρουσα” για τα ελληνικά συμφέροντα σε σχέση με τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα και τις υπόλοιπες εν δυνάμει πολιτικές συνιστώσεις της τουρκικής, πολιτικής σκηνής.
Και γιατί είμαι ακόμη μία μέσα σε όλους αυτούς που το πιστεύουν αυτό ή πιο σωστά ποιο είναι αυτό το στοιχείο, το οποίο διαμορφώνει την αντίληψη αυτή;
Και φυσικά η συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου, αν και καθίσταται αυτή η ”υπαίτια” διαμόρφωσης της συγκεκριμένης άποψης που ακούγεται από πολλούς, ωστόσο μπορούμε να την αντιληφθούμε πλέον και ως ”μία βιτρίνα” ή πιο σωστά ως έναν μηχανισμό που αν και θα χρησιμοποιηθεί (ως προς αυτό θα πρέπει να είμαστε σίγουροι) από τους πολιτικούς αντιπάλους τού νυν Προέδρου που θα αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας, παρόλα αυτά η ήδη διαμορφωμένη πολιτική τους (σε φαινομενικά ”εκδυτικοποιημένους τόνους”), αλλά και τα μέσα και τα πρόσωπα Θεσμών που θα χρησιμοποιήσουν (που εκτός των άλλων είναι δοκιμασμένα, δεκαετίες τώρα), δυστυχώς όλη αυτή η πολιτική για το συμφέρον της Ελλάδας θα αποβεί ιδιαίτερα, αν όχι μοιραία, τουλάχιστον δυσχερής.
Αυτό που πρέπει ευθύς εξαρχής να πούμε, είναι ότι ο Ερντογάν, όσο και παράξενο να μας φαίνεται, με τη θρασύτατη αυτή πολιτική του, κυρίως απέναντι στους λεγόμενους, ισχυρούς, δημιούργησε μία νέα πολιτική, συμπεριφορική, μέθοδο στο πολιτικό κατεστημένο της Τουρκίας, που μεταφράζεται πολύ απλοϊκά στο ”εμείς αυτοί είμαστε, αυτή είναι η χώρα μας, και για το δικό σας συμφέρον, πρέπει να συμπλεύσετε μαζί μας”... Φυσικά, μία ακραία συμπεριφορά για τους λεγόμενους Δυνατούς που είχαν μάθει στο “yes man” (ήτοι στο ”μάλιστα κύριε”), όμως, δεν παύει - ως φαίνεται - να αποτελεί μία πολιτική που επειδή συστάθηκε στη βάση του ”παίζω με πολλούς” και ως εκ τούτου τους δημιουργώ ανασφάλεια, σε μεγάλο ποσοστό (και κυρίως μέχρι πρόσφατα) απέδωσε.
Ως γνωστόν, η Τουρκία για τη Δύση ήταν ένα δυτικό κράτος, το αυτό σήμαινε και για τη Ρωσία και αποδείχτηκε κυρίως τη δεκαετία του 1990 με τις συνθήκες που επικρατούσαν στα Βαλκάνια, αλλά και τον τρόπο που το τουρκικό κράτος ”προσεταιρίστηκε” πολιτικά και διπλωματικά σημαντικό τμήμα των μορφωμάτων που ανήκε στην πρώην ΕΣΣΔ.
Και ήρθε ξαφνικά η ερντογανική πολιτική, βλέποντας τα κενά που για πολλούς και διαφορετικούς λόγους είχαν αφήσει οι Αμερικανοί και οι Ρώσοι (για δικούς τους λόγους) στα διάφορα γεωγραφικά περιβάλλοντα, στήνοντας ένα νέο δόγμα που, ήταν η κατίσχυση σε περιοχές συμφερόντων των δύο ισχυρών. Θα πρέπει, νομίζω, να πούμε αυτό.
Η Αμερική και η Ρωσία δεν ”παλεύουν” να μην χάσουν την Τουρκία, αλλά ”παλεύουν” να μην χάσουν περιοχές ζωτικών συμφερόντων τους που η γειτονική χώρα, εξαιτίας της δικής τους αβλεψίας, έβαλε πόδι. Και θεωρώ, ότι πρέπει να πούμε και κάτι ακόμα, που το λένε και πολλοί γνωστοί Διεθνολόγοι και Πολιτικοί Επιστήμονες, ότι η ισχύς ενός κράτους διαμορφώνεται στη βάση των δορυφόρων, και κυρίως αυτών σημαντικής, γεωπολιτικής διάστασης (αυτό πράττει η γειτονική χώρα, βάζοντας πόδι στους μέχρι πρότινος δορυφόρους των δύο ισχυρών).
Η Τουρκία του Ερντογάν, όπως είπαμε, έδωσε νέες συντεταγμένες στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας. Και φυσικά, αυτοί που θα έρθουν στην εξουσία με έρεισμα τη νέα αυτή πολιτική και χρησιμοποιώντας τις συνήθεις ”ήπιες μεθόδους” τους θα καταστούν πολύ πιο επικίνδυνοι για τα ελληνικά συμφέροντα. Και τι εννοούμε;
Οι Στρατιωτικοί στην Τουρκία δεν είναι απλά ο Θεσμός - θεματοφύλακας της εθνικής κυριαρχίας της, αλλά ζωτικό τμήμα της πολιτικής ζωής. Ο ίδιος ο Κεμάλ, λόγω της ιδιότητάς του, τους έδωσε τα προνόμια παρέμβασης στο πολιτικό κατεστημένο, και ο Ινονού (ένας από τους πλέον εκδυτικοποιημένους ηγέτες της γειτονικής χώρας) όχι μόνο δεν τους περιθωριοποίησε, αλλά το κοινωνικό - πολιτικό κατεστημένο της Τουρκίας, ιδιαίτερα μετά το 1950, στηρίχθηκε (έως πολύ πρόσφατα) σε αυτούς. Λόγου χάρη, η Τσιλέρ, μία από τις πιο αμφιλεγόμενες πολιτικές φυσιογνωμίες στην πολιτική ζωή της γειτονικής χώρας, πρώτα λάμβανε τις διαβεβαιώσεις για τις κινήσεις της από τους Στρατιωτικούς και μετά απευθυνόταν στα πολιτικά συμβούλια.
Σίγουρα, και πρέπει να το πούμε αυτό, ο Ερντογάν μέσω του ακραίου ισλαμισμού που έχει προωθήσει στην κοινωνική ζωή, αναμφισβήτητα έχει πάρει μαζί του τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα. Και μπορεί ο Τούρκος πολίτης το ψωμί του να το λαμβάνει με κουπόνι, όμως η ψυχολογία της κοινωνικής στρωμάτωσης έχει καταδείξει στο έπακρο το βυζαντινισμό ”άρτος και θεάματα”. Φυσικά, αυτοί που θα έρθουν στη διακυβέρνηση της Τουρκίας, ακόμα και οι πιο φιλευλεύθεροι, όχι μόνο δεν θα επιδιώξουν να αντιστρέψουν όλο αυτόν τον ακραίο ισλαμισμό που επικρατεί σε - μεγάλο - μέρος των κοινωνικών στρωμάτων, αλλά αντίθετα θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν μία εξισορροπητική πολιτική.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά η διαμόρφωση της πολιτικής αυτής του Ερντογάν ως προς τον εξωτερικό (ισχυρό) παράγοντα είναι ”βούτυρο στο ψωμί τους”, καθώς μπορούν να εφαρμόσουν αυτό που λέμε παρελκυστική πολιτική (και ουσιαστικά είναι οι μόνοι που μπορούν να την εφαρμόσουν στο έπακρο), μια και με γνώμονα την (φαινομενικά) ήπια πολιτική τους και με έρεισμα την διαμορφωμένη πολιτική Ερντογάν (σε εσωτερικό και κυρίως εξωτερικό), και με κυρίαρχο μέσο τον στρατιωτικό Θεσμό, θα καταστούν ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τα ελληνικά συμφέροντα.
Αυτοί που θα αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας, είναι λάθος να πιστεύουμε ότι θα προσπαθήσουν να προσεγγίσουν τη Δύση, έτσι όπως θεωρούμε ότι θα κάνουν με όρους ”υποταγής”, ώστε να αντιστραφεί το κλίμα που έχει διαμορφωθεί για την Τουρκία εξαιτίας της ερντογανικής πολιτικής. Αλλά αντίθετα, με το προσωπείο μιας ήπιας πολιτικής, θα κάνουν αυτό που αναγράψαμε παραπάνω, ότι θα εφαρμόσουν μία παρελκυστική πολιτική.
Σε περίπτωση που ο Ερντογάν χάσει τις προεδρικές εκλογές ή αναγκαστεί και φύγει νωρίτερα λόγω της Halkbank (καθώς ας μην γελιόμαστε μόνο αυτή η υπόθεση τον καίει) και ως εκ τούτου κάνει μία ηρωική έξοδο, υποτίθεται για λόγους υγείας, φυσικά και τον πρώτο καιρό θα επικρατήσει μία εύλογη αναστάτωση σε εσωτερικό και εξωτερικό επίπεδο για την ίδια την Τουρκία, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι η πολιτική φυσιογνωμία του Ερντογάν (ανεξαρτήτως θέσης) κυριαρχεί στο προσκήνιο πάνω από 20 χρόνια και ως εκ τούτου διαμόρφωσε κατεστημένο, όμως η μαγιά που ονομάζεται ”Στρατιωτικοί” είναι τόσο ισχυρή για την ίδια την Τουρκία που σε πολύ σύντομο διάστημα η νέα Κυβέρνηση που θα αναλάβει (και είναι σίγουρο ότι θα τους χρησιμοποιήσει ως προς τον εξωτερικό παράγοντα) θα βρει τα πατήματά της, κι ας μην γελιόμαστε ως προς αυτό.
Και φυσικά όλα αυτά τα τεκταινόμενα στην Τουρκία, η Ελλάδα πρέπει να τα λαμβάνει υπόψη της, όπως και πρέπει να το κάνει. Φυσικά την πολιτική μας δεν την διαμορφώνουμε με βάση την κυβερνητική πολιτική της γειτονικής χώρας, αλλά με έναυσμα τού τι συμβαίνει εκεί, διαμορφώνουμε τις κινήσεις μας για την ισχυροποίησή μας στο πολιτικό - γεωγραφικό περιβάλλον μας.
Μία κίνηση με πολλούς συμβολισμούς είναι η σημερινή επίσκεψη στη Ρουάντα του Έλληνα ΥπΕξ, κ. Νίκου Δένδια, ο οποίος είναι από τους λίγους πολιτικούς που έχει αντιληφθεί (αλλά και μεμονωμένα ”εξετάζει”) τα κράτη - κλειδιά της νέας Διπλωματίας.