Η Ρωσία δήλωσε την Παρασκευή ότι ζητά μεταξύ άλλων μια νομικά δεσμευτική εγγύηση ότι το ΝΑΤΟ θα εγκαταλείψει οποιαδήποτε στρατιωτική δραστηριότητα στην Ανατολική Ευρώπη και την Ουκρανία.
Η Μόσχα διατύπωσε για πρώτη φορά λεπτομερώς τα αιτήματα που σύμφωνα με την ίδια είναι απαραίτητα για τη μείωση της έντασης στην Ευρώπη και την εκτόνωση της κρίσης σχετικά με την Ουκρανία, για την οποία οι δυτικές χώρες έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία ότι προετοιμάζει πιθανή εισβολή μετά την συγκέντρωση στρατευμάτων κοντά στα σύνορα. Η Ρωσία αρνήθηκε ότι σχεδίαζε εισβολή.
Τα αιτήματα περιέχουν εξάλλου στοιχεία ουσιαστικά ένα ρωσικό βέτο για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που η Δύση έχει ήδη αποκλείσει.
Από τα αιτήματα της Μόσχας συνεπάγεται η απομάκρυνση των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ από την Ευρώπη και η απόσυρση των πολυεθνικών ταγμάτων του ΝΑΤΟ από την Πολωνία και από τα κράτη της Βαλτικής, (Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία) που κάποτε ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση.
Στην Ουάσιγκτον, ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συζητήσουν ορισμένες από τις προτάσεις, αλλά πρόσθεσε: «Υπάρχουν κάποια αιτήματα σε αυτά τα έγγραφα που οι Ρώσοι γνωρίζουν ότι είναι μη αποδεκτά».
Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον θα απαντήσει κάποια στιγμή την επόμενη εβδομάδα με πιο συγκεκριμένες προτάσεις για τη μορφή οποιωνδήποτε συνομιλιών με τη Μόσχα.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι είπε ότι η Ουάσιγκτον θα συνομιλήσει με τους συμμάχους της. «Δεν θα συμβιβάσουμε τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομείται η ευρωπαϊκή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου του ότι όλες οι χώρες έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν το μέλλον και την εξωτερική τους πολιτική, χωρίς εξωτερική παρέμβαση».
Διπλωμάτες του ΝΑΤΟ ανέφεραν στο Reuters ότι η Ρωσία δεν μπορεί να έχει δικαίωμα βέτο στην περαιτέρω επέκταση της συμμαχίας και το ΝΑΤΟ έχει το δικαίωμα να αποφασίσει τη δική του στρατιωτική στάση.
«Η Ρωσία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ και δεν αποφασίζει για θέματα που σχετίζονται με το ΝΑΤΟ», δήλωσε εξάλλου ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Πολωνίας Λούκας Γιασίνα.
Προπέτασμα καπνού
Ορισμένοι δυτικοί πολιτικοί αναλυτές υπέδειξαν ότι η Ρωσία παρουσίαζε εν γνώσει της μη ρεαλιστικές απαιτήσεις που ξέρει ότι δεν θα ικανοποιηθούν, προκειμένου να αποσπάσει τη διπλωματική προσοχή, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την στρατιωτική της πίεση στην Ουκρανία.
«Κάτι δεν πάει καλά με αυτήν την εικόνα, η πολιτική πλευρά φαίνεται να είναι προπέτασμα καπνού», έγραψε στο Twitter ο Μάικλ Κόφμαν, ειδικός στη Ρωσία στον ερευνητικό οργανισμό CNA που εδρεύει στη Βιρτζίνια.
Ο Σαμ Γκριν, καθηγητής της ρωσικής πολιτικής στο King’s College του Λονδίνου, είπε ότι ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν «τράβηξε μια γραμμή γύρω από τον μετασοβιετικό χώρο και τοποθέτησε μια πινακίδα που γράφει ”μείνετε μακριά”».
«Τα αιτήματα δεν προορίζονται για μια συνθήκη: είναι μια δήλωση», είπε. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι πρόκειται για ένα προοίμιο του πολέμου. Είναι μια δικαιολογία για τη διατήρηση της στάσης της Μόσχας, προκειμένου να διατηρήσει εκτός ισορροπίας την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της».
Παρουσιάζοντας τα αιτήματα της Μόσχας, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ είπε ότι η Ρωσία και η Δύση πρέπει να ξεκινήσουν από το μηδέν για την ανοικοδόμηση των μεταξύ τους σχέσεων.
«Η γραμμή που ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ τα τελευταία χρόνια για την επιθετική κλιμάκωση της κατάστασης ασφαλείας είναι απολύτως απαράδεκτη και εξαιρετικά επικίνδυνη», είπε στους δημοσιογράφους.
Ο Ριάμπκοφ είπε ότι η Ρωσία δεν είναι πρόθυμη να ανεχτεί άλλο την τρέχουσα κατάσταση και προέτρεψε την Ουάσιγκτον να απαντήσει γρήγορα με μια δική της εποικοδομητική αντιπρόταση.
Πρόσθεσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να ξεκινήσει συνομιλίες το συντομότερο το Σάββατο, με πιθανή τοποθεσία τη Γενεύη, αλλά το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ανέφερε αργότερα ότι η Μόσχα φέρεται να είναι εξαιρετικά απογοητευμένη από τα σημάδια που λαμβάνει από την Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ.
Οι ρωσικές προτάσεις κατατέθηκαν σε δύο έγγραφα - ένα σχέδιο συμφωνίας με τις χώρες του ΝΑΤΟ και ένα σχέδιο συνθήκης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αμφότερα δημοσιεύθηκαν από το υπουργείο Εξωτερικών.
Σύμφωνα με το πρώτο, Ρωσία και το ΝΑΤΟ καλούνται να μην αναπτύξουν επιπλέον στρατεύματα και όπλα πέρα από τις χώρες που βρίσκονταν υπό την σφαίρα επιρροής των δύο πλευρών τον Μάιο του 1997 - δηλαδή πριν από την ένταξη στο ΝΑΤΟ οποιουδήποτε από τα πρώην κομμουνιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτό θα σήμαινε ότι το ΝΑΤΟ εγκαταλείπει κάθε στρατιωτική δραστηριότητα στην Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία.
Η συνθήκη με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα εμποδίζει τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα εκτός των εθνικών τους εδαφών. Αυτό θα σήμαινε ένα τέλος στις λεγόμενες συμφωνίες ανταλλαγής πυρηνικών του ΝΑΤΟ, όπου τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ παρέχουν αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ.