Με την ρωσική στρατιωτική εισβολή να συνεχίζεται στην ανεξάρτητη Ουκρανία, στρατιωτική εισβολή που παραβιάζει κάθε έννοια διεθνούς δικαίου, με πόλεις όπως η Μαριούπολη να έχουν κυριολεκτικά ισοπεδωθεί, με μαζικές πλέον απώλειες άμαχου πληθυσμού και καταστροφή παραγωγικών δραστηριοτήτων, για την ενωμένη Ευρώπη τίθενται νέα ερωτήματα που αφορούν την ετοιμότητα της να αντιμετωπίσει όχι μόνο την κρίση που δημιουργεί η ρωσική αναθεωρητική επιθετικότητα, αλλά και να προωθήσει την ενοποίηση της τόσο στην ενεργειακή της αυτονομία, όσο και στην ικανότητα της να αποκτήσει μια γνήσια αμυντική ικανότητα, αλλά και εμβαθύνοντας την οικονομική της διάσταση.
Ο ρωσικός αναθεωρητικός επεκτατισμός και η ψυχροπολεμική κατάσταση που δημιουργεί, φέρνουν την Ευρώπη 10ετίες πίσω, όταν ευρωπαϊκές χώρες καθηλώνονταν αρχικά κάτω από την επικράτηση του εθνικοσοσιαλισμού και των λογικών του εθνικισμού, με τις καταστροφικές συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Και μετά την ήττα του χιτλερικού καθεστώτος και την απελευθέρωση, ακολούθησε η δια της βίας κατάληψη των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της εγκαθίδρυσης κρατών-δορυφόρων της ΕΣΣΔ, επιφέροντας την διαίρεση της Ευρώπης.
Το γεγονός ότι σε ευρωπαϊκό έδαφος, μια χώρα κινείται με στρατιωτική εισβολή εναντίον άλλης για να την κατακτήσει καταστρέφοντας την, δεν αλλάζει απλά την παγίωση της μεταπολεμικής ασφάλειας και ειρήνης στην ήπειρο μας. Επιφέρει κινδύνους για την ίδια την ανεξαρτησία των κρατών, την ελευθερία και την κοινωνική πρόοδο των πολιτών τους, αναβιώνει την λογική απολυταρχικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων που περιφρονούν κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου.
Τις ώρες αυτές, που τα ρωσικά στρατεύματα εισβολής επιχειρούν να καταλύσουν μια κρατική οντότητα, για την Ευρώπη προβάλλει με ένταση το διακύβευμα του πυρήνα της ενοποιητικής προσπάθειας. Η οριοθέτηση της πολιτικής ένωσης, η πολιτική άμυνας και ασφάλειας ως θεσμική αναγκαιότητα υψηλής προτεραιότητας, που θα μετατρέπει την ΕΕ σε μια γνήσια Κοινότητα που θα προέρχεται από μια ανανεωμένη Ευρωπαϊκή Συνθήκη.
Τα θεσμικά ελλείμματα και οι παραφωνίες που εκδηλώθηκαν μετά το Μάαστριχτ, χαρακτηριστικά όσα έγιναν στην τραυματική Σύνοδο της Νίκαιας, θέτουν πιο επιτακτική την ανάγκη να συγκροτηθεί μια ευρωπαϊκή άμυνα, να ξεπερασθούν οι μικροεθνικές αντιλήψεις που οδηγούν σε στασιμότητα το ενοποιητικό εγχείρημα.
Η προώθηση των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων χρειάζεται μια νέα κινητικότητα των κρατών-μελών, των εθνικών κυβερνήσεων, αλλά και του κοινοτικού θεσμικού περιβάλλοντος, όχι απλά για να διαμορφώνονται υποσχέσεις σε διατυπώσεις και κοινές δηλώσεις σε Συνόδους Κορυφής, αλλά να επιδεικνύεται μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση αυτών των υπαρκτών ελλειμμάτων της, που δεν επιτρέπουν και σήμερα στην ΕΕ να λειτουργεί ως πολιτική οντότητα. Το να μπορεί η ΕΕ να δημιουργήσει μια νέα συμφωνία στο εσωτερικό της που μπορεί να την τροφοδοτήσει με τον αναγκαίο πολιτικό χαρακτήρα της, την ενιαία διπλωματική της έκφραση, τον αμυντικό της προσδιορισμό.
Τα όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ευρώπη, με την ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, τρείς 10ετίες μετά την ιστορική πτώση των καθεστώτων της ανελευθερίας, θέτουν για την ΕΕ την υποχρέωση από τις ιστορικές γεωπολιτικές εξελίξεις να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο αποφασιστικής αυτονομίας, που θα ενεργοποιεί όλο το λειτουργικό πλέγμα της αρχιτεκτονικής ολοκλήρωσης. Που δεν είναι άλλο από μια δυναμική εξέλιξη της ενωσιακής αρχιτεκτονικής, πάνω στα κοινά συμφέροντα της ειρήνης, της συνεργασίας, της άμυνας και της ασφάλειας.
***
* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης. Το άρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο huffingtonpost.gr