Ποτό, φαγητό, τέχνη, γεμάτα αλληλεγγύη. Το «Σχεδία home» άνοιξε στην οδό Κολοκοτρώνη 56 και Νικίου 2, στην Αθήνα και σας περιμένει όλους στους μοναδικούς του χώρους, σε μια από τις πιο όμορφες γωνιές του ιστορικού κέντρου της πόλης.
Ένας χώρος, ένα σπίτι, που οι άνθρωποι της «Σχεδίας» οραματίζονται να καταστεί μια κυψέλη, ένας κόμβος εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας και αλληλεγγύης, με βασικό σκοπό να δημιουργήσει ευκαιρίες και θέσεις εργασίας σε ικανότατους συμπολίτες μας που, όμως, η αγορά εργασίας και η ζωή μοιάζει σαν να είχε ξεχάσει.
Από το υπόγειο μέχρι τον πρώτο όροφο του ιστορικού κτιρίου, θα απασχολούνται περίπου 30 άνθρωποι – πέρα από τους δεκάδες πωλητές του περιοδικού δρόμου «Σχεδία».
Στο υπόγειο βρίσκεται η κουζίνα, στο ισόγειο το πωλητήριο-εκθετήριο «σχεδία αρτ», μαζί με το καφέ-μπαρ και το εστιατόριο, στο πατάρι τα εργαστήρια «σχεδία αρτ» και η διανομή του περιοδικού και στον πρώτο όροφο τα γραφεία της δομής αλληλεγγύης.
Η HuffPost Greece μίλησε με τον Δημήτρη Ποτηρόπουλο, το αρχιτεκτονικό γραφείο του οποίου επιμελήθηκε τον χώρο. Μας λέει γιατί, ενώ το γραφείο του επιμελείται αρχιτεκτονικά έργα μεγάλης κλίμακας, όπως resorts, μουσεία, τη Μαρίνα του Φλοίσβου και πολυτελείς κατοικίες, επέλεξε να ασχοληθεί με το σπίτι της Σχεδίας. Μας μιλά για το ύφος του χώρου και ο λόγος που επιλέχθηκε αυτή η προσέγγιση , ενώ τονίσει ότι η χώρα μας στερείται «κοινωνικής αρχιτεκτονικής», όπως το παράδειγμα του Alejandro Aravena, που τον έχουν αποκαλέσει και «αρχιτέκτονα των φτωχών».
-Ποια είναι η ιστορία πίσω από τη συνεργασία σας με τη «Σχεδία» και τον Χρήστο Αλεφάντη, τον ιδρυτή και διευθυντή σύνταξης του περιοδικού;
-Ο φίλος και συνεργάτης Βασίλης Μπαρτζώκας μας έφερε σε επαφή με τον Χρήστο, ήταν δική του ιδέα να συνδράμουμε την «Σχεδία» στην προσπάθειά της να αποκτήσει τον δικό της χώρο – εστιατόριο, καφέ, μπαρ, πωλητήριο. Ανταποκριθήκαμε με χαρά και ενθουσιασμό, ο σκοπός ήταν και είναι ευαίσθητος, και με ευαισθησία θα πρέπει όλοι εμείς οι «απ’ έξω» να τον αντιμετωπίζουμε. Και αυτό κάναμε.
“Στην περίπτωση της «Σχεδία» δεν πρόκειται για επαγγελματική ανάθεση, αλλά για κοινωνική προσφορά”
- Δημήτρης Ποτηρόπουλος
-Το γραφείο σας μελετά συνήθως αρχιτεκτονικά έργα μεγάλης κλίμακας, όπως resorts, μουσεία, τη Μαρίνα του Φλοίσβου και πολυτελείς κατοικίες. Τι κέντρισε το ενδιαφέρον σας έτσι ώστε να αναλάβετε το νέο χώρο της «Σχεδία»;
-Αναλαμβάνουμε έργα κάθε τυπολογίας και μεγέθους, επομένως και χώρους αυτής της κλίμακας. Ωστόσο, στην περίπτωση της «Σχεδία» δεν πρόκειται για επαγγελματική ανάθεση, αλλά για κοινωνική προσφορά. Το να μπορέσουμε, έστω και με αυτόν τον ελάχιστο τρόπο, να βοηθήσουμε τους συμπολίτες μας που έχουν πληγεί από τη κρίση των τελευταίων ετών, αλλά και γενικά, είναι χρέος όλων, είναι και δικό μας χρέος.
-Ποιο το αρχιτεκτονικό concept και ποιες παρεμβάσεις πραγματοποιήσατε στο ισόγειο του διατηρητέου στην Κολοκοτρώνη και Νικίου για να δημιουργηθεί το «Σχεδία Home»;
-Από τα πρώτα βήματα της σύνθεσης ονειρευτήκαμε για το «Σχεδία Home» μια «γιορτή». Ένας Άγγλος συγγραφέας είχε πει: «Μου αρέσουν οι καθημερινές χαρές, τα καθημερινά αστεία και διασκεδάσεις. Ένας άνθρωπος που είναι καλός μόνο στις γιορτές, είναι καλός για πολύ λίγο…». Φανταστήκαμε, λοιπόν, έναν χώρο για «ν’ ανταμώνουμε και να ξεφαντώνουμε», κατά Διονύση Σαββόπουλο. Όχι «επίσημο», ούτε του «λάιφ στάιλ», αλλά έναν χώρο κάπως «ουτοπικό», της «φαντασίας», άλλοτε «ήσυχο» και άλλοτε «ξέφρενο», όπου «στης νύχτας το λαμπάδιασμα να πυκνώνει ο δεσμός μας». Δεν μας απασχόλησε η «αισθητική του ορθότητα», με την έννοια, αν θα γίνει της «μόδας» ή δεν θα γίνει, μας ενδιέφερε μόνο να μπορεί να «συνεπαίρνει», να δίνει «ώθηση». Να έχει ενέργεια. Δεν είναι «ακαδημαϊκή» η προσέγγιση του concept, αλλά βαθιά ανθρώπινη και βιωματική. Έχει επίσης και μια «πλάγια» σχέση με τα γλυπτά του Manolo Valdés.
Στη «γιορτή» αυτή, η ίδια η κινητικότητα όλων αυτών των δράσεων που συντελούνται στο «Σχεδία Home» είναι που διαμορφώνει τελικά τον χαρακτήρα του χώρου. Ο επισκέπτης τον αντιλαμβάνεται μέσα από την εμπειρία που βιώνει, που μοιάζει να διαχέεται, να υπάρχει νοερά παντού.
-Γράφετε στο εισαγωγικό σας κείμενο στην μονογραφία σας: «Μας απασχολεί η “θεατρική” οργάνωση του χώρου, ο τρόπος με τον οποίο η αρχιτεκτονική μπορεί να παρέμβει στο περιβάλλον μας “χρωματίζοντας την καθημερινότητα”. Με ποιον τρόπο εξυπηρετεί η αρχιτεκτονική εμπειρία τις ανάγκες του συγκεκριμένου χώρου;
-Σε γενικές γραμμές ήδη σας απαντήσαμε. Να συμπληρώσουμε όμως και αυτό: Κατά τον Shakespeare, «ο σκοπός της τέχνης είναι να δίνει στη ζωή σχήμα». Όλο αυτό το βίωμα που «σκηνοθετήσαμε» στην περίπτωση του χώρου της «Σχεδία» έχει σκοπό ακριβώς να «δώσει πάλι στη ζωή σχήμα».
“Δεν μας απασχόλησε η «αισθητική του ορθότητα», με την έννοια, αν θα γίνει της «μόδας» ή δεν θα γίνει. Μας ενδιέφερε μόνο να μπορεί να «συνεπαίρνει», να δίνει «ώθηση». Να έχει ενέργεια.”
- Δημήτρης Ποτηρόπουλος
Μορφές, υλικά και φως μας απασχόλησαν ως συντελεστές της βιωματικής συνθήκης με έναν τρόπο αισθαντικό. Θέλαμε να αποδώσουμε την ποιητική διάσταση που εκπέμπουν. Ταυτόχρονα αναλαμβάνουν καθοριστικό ρόλο και σημειολογικά, στην «ιδεατή» πρόσληψη και κατανόηση του χώρου. Εξαρχής θέσαμε ως καθοριστικό αίτημα την μετατροπή της υλικής του υπόστασης σε πολυαισθητηριακή και νοητική εμπειρία. Μας ενδιέφερε η συνολική ώσμωση.
-Με ποιον τρόπο αναδεικνύετε τα αντικείμενα του «Shedia Art» και πώς συνομιλούν με τον χώρο;
-Ο ίδιος ο χώρος είναι κατά κάποιον τρόπο «αντικείμενο» της «Shedia Art». Είναι φτιαγμένος για, και με τα αντικείμενα της «Shedia Art». Είναι ένας χώρος «χειροποίητος», η ύλη δεν αποτελεί εδώ το τελικό μέσο απόδοσης του σχεδιασμού, αλλά συμμετέχει ως «συν-δημιουργός». Αντιμετωπίσαμε εκθέματα και χώρο ως κάτι «έμψυχο», η σύλληψη του οποίου θα ήταν ανεπαρκής αν γινόταν με όρους τελείως πρακτικούς και λογικούς.
“Δυστυχώς δεν υπάρχει κοινωνική αρχιτεκτονική στη χώρα μας. Το παράδειγμα του Alejandro Aravena, που τον έχουν αποκαλέσει και «αρχιτέκτονα των φτωχών», δεν ευδοκιμεί στην Ελλάδα. Ούτε βέβαια η επίσημη Πολιτεία φαίνεται να ευαισθητοποιείται, δεν την απασχολεί η βιώσιμη στέγαση των κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων.”
-Υλικά και φωτισμός;
-Για τον φωτισμό θα πρέπει να σας μιλήσει η Άννα (Σμπώκου). Να πούμε εμείς, μόνο, ότι στο «Σχεδία Home» η ίδια η αλληλεπίδραση των υλικών και του φωτός παράγει χώρο, στον οποίο αφήνονται να αναδειχθούν σχέσεις και αντιθέσεις μέσω της εκφραστικότητας του ίδιου του αρχιτεκτονικού «αντικειμένου».
-Υπάρχει σήμερα στη χώρα μας κοινωνική αρχιτεκτονική; Πώς θα έπρεπε να είναι;
-Δυστυχώς δεν υπάρχει. Το παράδειγμα του Alejandro Aravena, που τον έχουν αποκαλέσει και «αρχιτέκτονα των φτωχών», δεν ευδοκιμεί στην Ελλάδα. Ούτε βέβαια η επίσημη Πολιτεία φαίνεται να ευαισθητοποιείται, δεν την απασχολεί η βιώσιμη στέγαση των κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων. Τίθεται ένα θέμα, λοιπόν, αυτό της «χρήσιμης» αρχιτεκτονικής, έναντι εκείνης που όλοι εμείς σχεδιάζουμε.
-Ποια σχέση θα αποκτήσει ο νέος χώρος με την υπόλοιπη γειτονιά και πώς συμβάλλει σε αυτή τη σχέση η αρχιτεκτονική;
-Όταν ταξιδεύουμε, αυτό που συνήθως μας γοητεύει σε ένα αστικό κέντρο είναι ότι η πόλη αφηγείται, ότι έχει να μας διηγηθεί παλιές και νέες «ιστορίες». Το κέντρο της Αθήνας στερείται ισχυρών τοπόσημων, ως αστικών πυκνωτών, αλλά και ταυτότητας. Δεν ανακεφαλαιώνει ούτε την ιστορική μνήμη, ούτε τις εμπειρίες της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας. Επομένως, ένα πρώτο ζητούμενο είναι να δημιουργηθούν στην πόλη μας σημεία αναφοράς, όπως επίσης ένα δεύτερο ζητούμενο είναι η ανανέωση του αρχιτεκτονικού λεξιλόγιου.
Τον ρόλο της αρχιτεκτονικής στην πόλη τον καταλαβαίνουμε σαν έναν «κρίκο» που μπορεί να ενισχύσει τους επιμέρους αστικούς χώρους συνδέοντάς τους μέσα από την ίδια τη δυναμική τους, δηλαδή μέσα από τις εσωτερικές αλληλεπιδράσεις και αντιθέσεις τους. Σε κάθε κτίριό μας, σε κάθε «χειρονομία» μας στο αστικό περιβάλλον επιδιώκουμε ακριβώς αυτό, το ίδιο και στην περίπτωση του «Σχεδία Home».
***
Ομάδα Μελέτης
Αρχιτεκτονική μελέτη: Potiropoulos+Partners
Μελέτη φωτισμού: ASlight, Άννα Σμπώκου
Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: Παγώνας Κώστας και ΣΙΑ ΕΕ
Τεχνική επίβλεψη: Τόνια Κατερίνη, αρχιτέκτων & Ηλίας Παπαγεωργίου, αρχιτέκτων
Κατασκευή: Επίκυκλος Τεχνική Κατασκευαστική
Program management & επιμέλεια: Βασίλης Μπαρτζώκας, Design Ambassador
Φωτογράφιση: Γιώργης Γερόλυμπος
Διάθεση Φωτιστικών:
Electron AE
Site Specific
Placed