Το μεγάλο λάθος των περισσοτέρων ρεαλιστών πολιτικών φιλοσόφων της εποχής μας είναι ότι αδυνατούν να αναγνωρίσουν άλλες μορφές ισχύος πέραν της σκληρής ( hard power) , όταν σε μια εποχή που η πληροφορία είναι και διάχυτη και παντοδύναμη , οι μορφές ήπιας ισχύος (soft power), δεν είναι απλά απαραίτητες, αλλά η παρουσία τους καθίσταται επιτακτική. Η δύναμη δεν εξαρτάται πια αποκλειστικά από την ισχύ των όπλων αλλά από την εικόνα των κρατών στη διεθνή σκηνή, τις συμμαχίες που χαλκεύουν, την θελκτικότητα των πολιτικών της.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με όλες τις μετρήσεις του τελευταίου έτους, έχει παρουσιάσει τεράστια άνοδο στις μετρήσεις των δεικτών ήπιας ισχύος και αυτό εδράζεται κυρίως στην αξιοπιστία που εμπνέει ο Έλληνας Πρωθυπουργός στη Δύση. Η Τουρκία, εν αντιθέσει, έχει χαρακτηριστεί “rogue state,” δηλαδή «κράτος παρίας». Αυτή είναι μια εξέλιξη η οποία σαφώς σηματοδοτεί εξελίξεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε επίπεδο ΝΑΤΟ. Το είδαμε στο πώς ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη, όχι όλα, δυστυχώς ή ακόμη, παίρνουν σαφή στάση εναντίον της Τουρκίας και υπέρ των κυρώσεων. Η διακυβέρνηση Μπάιντεν αναμένεται να ταυτιστεί περισσότερο με πολιτικές που συνάδουν περισσότερο με τις επιταγές την Αμερικανικής γραφειοκρατίας, ένα σήμα της οποίας μας έστειλε ο Πομπέο, στο τέλος της θητείας του.
Η Ελλάδα πλέον φαντάζει ελκυστικός σύμμαχος και η Τουρκία βρίσκεται απέναντι σε μια ενεργή διπλωματία, η οποία κατά καιρούς της προκαλεί το λιγότερο αμηχανία. Στο τομέα της αποτροπής δείξαμε τόσο στον Έβρο όσο και στο Αιγαίο ότι μπορούμε και ο Στρατός μας έκανε υπερήφανους.
Η ανάγνωση της διεθνούς σκακιέρας πρέπει να γίνεται νηφάλια, ήρεμα, χωρίς αγκυλώσεις και ιδεοληψίες. Η Ελλάδα δεν έχει χάσει εδάφη από δειλία, έχει χάσει όμως εδάφη και έχει χύσει αίμα από στενοκεφαλιά και αδυναμία κατανόησης της διεθνούς συγκυρίας.
Στη συνέντευξή του ο πρώην Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς κάνει κάποιες επισημάνσεις, οι οποίες μπορεί φαινομενικά να είναι πατριωτικές, οι περισσότερες είναι όμως επιστημονικά ελλιπείς και πρακτικά ανεφάρμοστες. Εάν δε γινόταν πράξη , θα ήταν σίγουρα επιβλαβείς.
Σε κάθε προσπάθεια ανάγνωσης της συμπεριφοράς των συμμάχων μας, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν τις δικές τους προσλαμβάνουσες. Αυτοί δεν έχουν τα προβλήματα με του Τούρκους με τα οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν γενιές Ελλήνων. Η εικόνα της Ελλάδας θα αμαυρωνόταν αν έλεγε όχι στις διερευνητικές. Ευσεβής πόθος του κ. Σαμαρά και δικός μου οι κυρώσεις. Στην εξωτερική πολιτική όμως, όπως έλεγε ο Ε.Βενιζέλος, το ζητούμενο είναι το εφικτό. Η Γερμανία δεν είναι έτοιμη για κάτι τέτοιο, για δικούς της ιδιοτελείς λόγους. Και αυτήν όμως βλέπει ότι η τουρκική αδιαλλαξία την φέρνει σε δύσκολη θέση. Αποτέλεσμα; «Βρείτε τα». Και βεβαίως και συζητάς, και κάνεις και διάλογο και με «πειρατές». Οι κόκκινες γραμμές έχουν τεθεί εξάλλου και η κυβέρνηση δεν έχει επιδείξει ατολμία σε ό,τι έχει προκύψει.
Αναφορικά με την Β. Μακεδονία, όπως είχε τονίσει ο κ. Μητσοτάκης πριν την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, λάθη και παραλείψεις στα οποία είχε υποπέσει ο κ. Κοτζιάς, δεν θα μπορούσαν να διορθωθούν, καθώς η Συμφωνία παρήγαγε αποτελέσματα ακόμη και πριν την υπογραφή της. Κάθε πρωτοετής φοιτητής Διεθνών Σχέσεων μπορεί να το επιβεβαιώσει αυτό. Για την τουρκική διείσδυση στα Σκόπια έχει απόλυτο δίκιο ο κ. Σαμαράς και το έχω αναλύσει σε άρθρο μου στην Καθημερινή προ διετίας. Όμως, μια στάση απόρριψης τι άλλο θα καταφέρει από το να μας απομακρύνει και να φέρει πιο κοντά τον τουρκικό παράγοντα; Θα χαρεί πρόσκαιρα ο κόσμος στα καφενεία αλλά θα ενισχυθεί η τουρκική παρουσία στην περιοχή, κάτι που δεν το θέλουμε.
Η συνέντευξη του κ. Σαμαρά είναι μια συνέντευξη πρώην πρωθυπουργού που αγαπά την πατρίδα. Δεν έχει όμως την ευθύνη και εδώ είναι η ειδοποιός διαφορά. Ο Πρωθυπουργός δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί τους συσχετισμούς , τις επιπτώσεις των επιλογών του και τις εξελίξεις.