Η σταρ του γαλλικού σινεμά Φανί Αρντάν σκηνοθετεί όπερα στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Επιστρέφει στην ΕΛΣ πέντε χρόνια μετά τη μεγάλη επιτυχία της Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ.
Φανί Αρντάν, Βραβεία Σεζάρ, 12 Μαρτίου 2021, Παρίσι. (Thomas Samson / Pool via AP)
Φανί Αρντάν, Βραβεία Σεζάρ, 12 Μαρτίου 2021, Παρίσι. (Thomas Samson / Pool via AP)
via Associated Press

Δύο μονόπρακτες όπερες που γράφτηκαν στο μεταίχμιο μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα, με διαφορά μόλις 26 ετών, και πραγματεύονται την υπέρβαση των ψυχικών ορίων, παρουσιάζει η Εθνική Λυρική Σκηνή σε ένα συναρπαστικό δίπτυχο, από τις 12 Νοεμβρίου και για έξι παραστάσεις.

Για τη νέα παραγωγή του Αλέκο του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, η ΕΛΣ αναθέτει τη σκηνοθεσία στη Φανί Αρντάν, πέντε χρόνια μετά τη μεγάλη επιτυχία της Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ.

Την επιτυχημένη σκηνοθεσία του Πύργου του Κυανοπώγωνα του Μπέλα Μπάρτοκ, που πρωτοπαρουσιάστηκε από την ΕΛΣ τη σεζόν 2022/23 και θα αποτελέσει το δεύτερο μέρος του οπερατικού διπτύχου, υπογράφει ο Θέμελης Γλυνάτσης.

«Αλέκο»: Από το ποίημα Οι τσιγγάνοι του Αλεξάντρ Πούσκιν

Ο Ρώσος συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ, ένας από τους πιο δημοφιλείς συνθέτες του 20ού αιώνα, ο οποίος έγινε παγκοσμίως διάσημος κυρίως για τα συμφωνικά του έργα και τα έργα για πιάνο, συνέθεσε επίσης τρεις όπερες. Η πρώτη από αυτές -με αφορμή την αποφοίτησή του από το Ωδείο της Μόσχας, σε ηλικία μόλις 19 ετών- είναι ο μονόπρακτος Αλέκο, που γράφτηκε το 1892 και βασίζεται στο ποίημα Οι τσιγγάνοι του Αλεξάντρ Πούσκιν. Το αποτέλεσμα εκτιμήθηκε ιδιαίτερα, τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο και κέρδισε τον θαυμασμό, μεταξύ άλλων, και του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι. Έναν χρόνο αργότερα πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία από το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας. Το 1899, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Πούσκιν, ο Αλέκο παρουσιάστηκε εκ νέου στην Αγία Πετρούπολη με τον τότε ακόμα νέο αλλά αργότερα περίφημο βαθύφωνο Φιοντόρ Σαλιάπιν στον κεντρικό ρόλο.

Η όπερα Αλέκο φέρνει σε διάλογο δύο διαφορετικούς κόσμους: την κοινότητα των τσιγγάνων με την αστική κουλτούρα. Το έργο μιλάει για έναν κοσμοπολίτη αστό που σκοτώνει την τσιγγάνα γυναίκα του Ζεμφίρα και τον εραστή της, μην μπορώντας να αποδεχτεί το ιδανικό της ελευθερίας των τσιγγάνων. Στην πρώιμο αυτό έργο του ο Ραχμάνινοφ υιοθετεί την ευρωπαϊκή οπερατική και συμφωνική μουσική γλώσσα, την οποία εμπλουτίζει με οριενταλιστικές πινελιές που αντλεί από τη ρωσική οπερατική παράδοση, αλλά και με στοιχεία που παραπέμπουν στην εκκλησιαστική μουσική.

Στο πρώτο ανέβασμα του αριστουργήματος του Ραχμάνινοφ στην Εθνική Λυρική Σκηνή -που αποτελεί και την πανελλήνια πρώτη του έργου-, τη σκηνοθεσία υπογράφει η Φανί Αρντάν στη δεύτερη συνεργασία της με την ΕΛΣ.

Φανί Αρντάν: Ο Πούσκιν ονειρευόταν την ελευθερία, έναν κόσμο αγνό και άγριο

Η σταρ του γαλλικού σινεμά με τις πάνω από εξήντα ταινίες και τα περισσότερα από τριάντα θεατρικά, η οποία υπήρξε μούσα του Τρυφώ, πρωταγωνίστρια του Τζεφιρέλι και του Πολάνσκι, επέλεξε τον Αλέκο λόγω της μεγάλης της αγάπης για τον Πούσκιν και για τους τσιγγάνους. Μέσα από το ανέβασμα της μονόπρακτης όπερας, η Αρντάν επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που οι κοινωνίες θέτουν αναφορικά με τα όρια και το τίμημα της ελευθερίας και της αγάπης.

Φαντί Αρντάν, Φεστιβάλ Βενετίας 2023. (Photo by Stephane Cardinale - Corbis/Corbis via Getty Images)
Φαντί Αρντάν, Φεστιβάλ Βενετίας 2023. (Photo by Stephane Cardinale - Corbis/Corbis via Getty Images)
Stephane Cardinale - Corbis via Getty Images

Όπως σημειώνει: «Θέλω να διηγηθώ την ιστορία στο 1824, την εποχή που ο Πούσκιν έγραψε τους Τσιγγάνους, από τους οποίους τόσο ο Ραχμάνινοφ όσο και ο λιμπρετίστας του άντλησαν το υλικό τους για την όπερα. Ο Πούσκιν ονειρευόταν την ελευθερία, έναν κόσμο αγνό και άγριο. Διψούσε για μια ζωή μακριά από μια κοινωνία ματαιόδοξη, εγωιστική, με προκαταλήψεις και προνόμια. Σύχναζε στα καμπαρέ στα προάστια της Αγίας Πετρούπολης, όπου μπορούσε να βλέπει και να ακούει τους τσιγγάνους να χορεύουν και να τραγουδούν, έναν κόσμο ελεύθερο και ευτυχισμένο, δίχως όρια. Ο χαρακτήρας του Αλέκο είναι ο Πούσκιν, αυτός ο “ξένος” που θέλει να ζήσει την ελεύθερη ζωή των τσιγγάνων, ενστερνιζόμενος τις ιδέες τους, τις ψευδαισθήσεις τους, το ρομαντικό τους όραμα, τα θαύματά τους. Ο χαρακτήρας του Αλέκο είμαστε εμείς που θέλουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο ελεύθερο χωρίς ωστόσο να θέλουμε να πληρώσουμε το τίμημα».

Για να μας μεταφέρει στη Ρωσία του 1824 και να δημιουργήσει έναν μαγικό σκηνικό κόσμο, η Φανί Αρντάν προσκαλεί τον Πιερ-Αντρέ Βάιτς για τα σκηνικά, την Καταρζύνα Λεβίνσκα για τα κοστούμια, τον Ισραέλ Γκαλβάν για τη χορογραφία-κινησιολογία και τον Σεζάρ Γκοντφρουά για τους φωτισμούς.

Αλέκο - Τάσης Χριστογιαννόπουλος
Αλέκο - Τάσης Χριστογιαννόπουλος
φωτό Α. Σιμόπουλος

Στον ρόλο του Αλέκο θα κάνει το ντεμπούτο του ο διεθνής Έλληνας βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Τον νεαρό τσιγγάνο ερμηνεύει ο τενόρος της ΕΛΣ Γιάννης Χριστόπουλος, τη Ζεμφίρα η υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη, τον ηλικιωμένο ο βαθύφωνος της ΕΛΣ Γιάννης Γιαννίσης και την τσιγγάνα η μεσόφωνος Ινές Ζήκου. Τη Χορωδία της ΕΛΣ διευθύνει ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος.

Δίπτυχο όπερας

Αλέκο - Σεργκέι Ραχμάνινοφ & Ο πύργος του Κυανοπώγωνα – Μπέλα Μπάρτοκ

12, 14, 16, 19, 21, 23 Νοεμβρίου 2024 • Ώρα έναρξης: 19.30

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ – ΚΠΙΣΝ

Μουσική διεύθυνση: Φαμπρίτσιο Βεντούρα

Αλέκο (νέα παραγωγή)

Σκηνοθεσία: Φανί Αρντάν

Σκηνικά: Πιερ-Αντρέ Βάιτς

Κοστούμια: Καταρζύνα Λεβίνσκα

Χορογραφία, κινησιολογία: Ισραέλ Γκαλβάν

Φωτισμοί: Σεζάρ Γκοντφρουά

Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Αλέκο: Τάσης Χριστογιαννόπουλος

Νεαρός τσιγγάνος: Γιάννης Χριστόπουλος

Ζεμφίρα: Μυρσίνη Μαργαρίτη

Ένας ηλικιωμένος: Γιάννης Γιαννίσης

Μια τσιγγάνα: Ινές Ζήκου

Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

O Πύργος του Κυανοπώγωνα - Τ. Αποστόλου, Β. Λούστα
O Πύργος του Κυανοπώγωνα - Τ. Αποστόλου, Β. Λούστα
φωτό Α. Σιμόπουλος

Ο πύργος του Κυανοπώγωνα (αναβίωση)

Σκηνοθεσία: Θέμελης Γλυνάτσης

Σκηνικά, κοστούμια: Λέσλι Τράβερς

Κινησιολογία: Κατερίνα Γεβετζή

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου

Προβολές: Μάριος Γαμπιεράκης, Χρυσούλα Κοροβέση

Ηχητικός σχεδιασμός: Τάσος Τσίγκας

Κυανοπώγωνας: Τάσος Αποστόλου

Ιουδίθ: Βιολέττα Λούστα

Με την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Info

Τιμές εισιτηρίων: €15, €20, €35, €40, €55, €65, €80, €100

Φοιτητικό, παιδικό: €15 • Περιορισμένης ορατότητας: €10

Προπώληση: Ταμεία ΕΛΣ (καθημερινά 9.00-21.00 | 2130885700) & www.ticketservices.gr

Δημοφιλή