Οι πληροφορίες και οι οδηγίες που κατέκλυσαν τη ζωή μας από τη στιγμή του εγκλεισμού και της κοινωνικής απομόνωσης, αφορούσαν τι να κάνουμε για να προστατευτούμε από τον ιό, πώς θα παραμείνουμε ψύχραιμοι, πώς θ’ αποφύγουμε τον πανικό, πώς ν’ αξιοποιήσουμε το χρόνο μας, πώς θα διαχειριστούμε την κατάσταση χωρίς να παραιτηθούμε κ.ά.
Εξακολουθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για ν’ αποφύγουμε την κατάπτωση και να ζήσουμε διαφορετικά μεν το διάστημα που χρειάζεται να μείνουμε μακριά από επαγγελματικές και κοινωνικές επαφές, αλλά να «ζήσουμε»!
Περάσαμε και περνάμε ακόμα μια συγκυρία ψυχικά έντονη, με πολλά δύσκολα και εναλλασσόμενα συναισθήματα, που χρειάζονται διαχείριση απ’ όλους μας. Καταλάβαμε ότι τίποτα δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο στη ζωή, όλα αλλάζουν, μάθαμε ν’ αποδεχόμαστε καταστάσεις που δεν μπορούμε να ορίσουμε.
Οι αλλαγές που όλοι βιώσαμε και βιώνουμε λόγω του παγκόσμιου φαινομένου επιδρούν στη σκέψη, στα συναισθήματα, στη συμπεριφορά μας και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο ακούμε ότι σιγά σιγά θ’ αρχίσουμε να ξαναμπαίνουμε στο παιχνίδι, όμως με νέες συνθήκες και νέα δεδομένα, όχι όπως ήμασταν πριν.
«Μετά τον κορωνοϊό ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ο ίδιος!» ακούμε συνέχεια γύρω μας. Η φράση αυτή μας γεμίζει ξανά αγωνία για το αύριο, πως θα είναι η επόμενη μέρα, ποιες θα είναι οι επιδράσεις στις φιλικές, στις επαγγελματικές μας σχέσεις, στην κοινωνία γενικότερα, στην οικονομία;
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ξεκινά μια νέα κατάσταση μετάβασης, μια νέα περίοδος προσαρμογής και διαχείριση αλλαγής, πάλι κάτι πρωτόγνωρο και ξεπηδά μέσα μας το ερώτημα «και τώρα τι και τώρα πως..;» . Είμαι έτοιμος/η γι’ αυτή την επανεκκίνηση, έχω τα ψυχικά και συναισθηματικά αποθέματα, την ψυχική ανθεκτικότητα για ν’ ανταπεξέλθω και σ’ αυτό; Ποια είναι τα όπλα μου;
Όπως χειριζόμαστε την κατάσταση μέχρι τώρα και επικεντρωνόμαστε στο «σήμερα», σε κάθε μέρα που περνάει χωρίς να χειροτερεύουν τα πράγματα και αφήναμε τις δυσοίωνες προβλέψεις για το αύριο, έτσι πρέπει να κάνουμε και για την στιγμή της επανεκκίνησης. Να έχουμε επίγνωση αυτών που έπονται, αλλά να μην κινδυνολογούμε. Δεν ωφελεί κανέναν και δημιουργεί πανικό!
Αρχικά καθένας μας πρέπει να σκεφτεί τι σημαίνει για εκείνον η «επόμενη μέρα», πως την φαντάζεται, ποιες σκέψεις κάνει γι’ αυτή, πόσο προετοιμασμένος είναι, ποια είναι τα εφόδιά του ή πως θα προετοιμάσει τον εαυτό του γι’ αυτήν.
Δεν ξέρουμε ακριβώς πότε θα έρθει η επόμενη μέρα αλλά σίγουρα υπάρχει και πρέπει να μας βρει όσο το δυνατόν πιο έτοιμους να προσαρμοστούμε σ’ αυτήν, με βάση τις προσωπικές μας αξίες και τη δυνατότητα ελέγχου που έχουμε πάνω της.
Οι προσωπικές μας αξίες είναι αυτές που θα καθορίσουν τη συμπεριφορά μας την επόμενη μέρα και τις επιλογές που θα κάνουμε. Πως θέλουμε να κινηθούμε τη στιγμή που θ’ ανοίξουμε την πόρτα και θα μπορέσουμε να περπατήσουμε χωρίς έλεγχο σε μέρη που δεν μπορούσαμε; Που θα δώσουμε προτεραιότητα; Στη δουλειά μας, στους ανθρώπους που στερηθήκαμε, στην υγεία μας, στη διασκέδασή μας ή/και σε όλα μαζί ξεχνώντας όλα τα μαθήματα που πήραμε το διάστημα του «υποχρεωτικού εγκλεισμού» μας; Είναι προσωπική μας επιλογή πως θα διαμορφώσουμε την επόμενη μέρα μας, αφήνοντας πράγματα που καταλάβαμε ότι δεν είναι σημαντικά και κρατώντας αυτά που είναι σημαντικά για τον καθένα μας.
Σίγουρα δεν μπορούμε να ελέγξουμε το αποτέλεσμα, αλλά είναι σημαντικό να βασιστούμε σε όλα αυτά που έχουμε κερδίσει από την τωρινή μάχη, αποτελούν τα εφόδιά μας, που μας δίνουν την αισιοδοξία και τη δύναμη να χειριστούμε νέες μελλοντικές προκλήσεις. Μπορεί για παράδειγμα να έχουμε εξαντληθεί από τις νέες προσαρμογές στη δουλειά μας όλο αυτό το διάστημα, αλλά έχουμε αποκτήσει νέες γνώσεις για να επαναπροσδιορίσουμε το μέλλον μας, τις συνθήκες εργασίας μας, τους τρόπους επικοινωνίας μας.
Είναι επίσης σημαντικό να βασιστούμε στα εσωτερικά μας χαρακτηριστικά που μας έκαναν να νιώσουμε καλύτερα σε περιόδους αβεβαιότητας. Ήταν η αποφασιστικότητα, η εργατικότητα, η προσαρμοστικότητα, το χιούμορ μας, η υπομονή μας, η επιμονή μας; Ποιες είναι οι πηγές μας από τις οποίες θ’ αντλήσουμε την ενέργεια για την επόμενη μέρα μας!
Το οικογενειακό, επαγγελματικό και φιλικό μας πλαίσιο με το οποίο ανταλλάξαμε σκέψεις αγωνίες, συναισθήματα πρέπει να συνεχίσει ν’ αποτελεί πλαίσιο αναφοράς στη νέα κατάσταση. Ας έχουμε υπόψη μας ότι οι επιπτώσεις από την παρατεταμένη έκθεση σε καταστάσεις άγχους και φόβου, όπως αυτή που βιώνουμε, δεν φαίνονται τόσο στην κρίσιμη περίοδο που ο οργανισμός επιστρατεύει το σύνολο των δυνάμεών του για ν’ ανταπεξέλθει, όσο αφού υποχωρήσει ο πιεστικός παράγοντας. Ας μην ξεχνάμε ότι η κρίση ήταν η στιγμή της συλλογικότητας που όλοι μαζί ενωμένοι σχεδιάσαμε πώς να την χειριστούμε. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και τώρα μαζί με τους σημαντικούς για μας ανθρώπους!
Ας σκεφτούμε την επόμενη μέρα σαν οποιοδήποτε νέο ξεκίνημα! Πως θα το θέλαμε; Σίγουρα διαπιστώνουμε ότι αυτή η επόμενη μέρα είναι διαφορετική για τον καθένα μας! Όλοι σκεφτόμαστε ποιοι τομείς της ζωής μας θα επηρεαστούν και πως μπορούμε να τους διαχειριστούμε. Δημιουργούμε φανταστικές εικόνες γι’ αυτή τη μέρα, ανάλογα με τις προτεραιότητες και τις αξίες μας. Το σίγουρο όμως είναι ότι θέλουμε η «επόμενη μέρα» μας να μην έχει μόνο φόβο αλλά να έχει ζωή!
Αυτές τις αρχές οφείλουμε να μεταφέρουμε και στα παιδιά μας, που παίρνουν παραδείγματα από εμάς και σε καταστάσεις μετάβασης, αλλαγών και κρίσεων, τα μάτια τους είναι στραμμένα πάνω μας έτοιμα να ρουφήξουν κάθε σκέψη, συναίσθημα ή συμπεριφορά μας.