Σπάνια γίνονται πρωτοσέλιδα ομιλίες διαγωνιζόμενων σε καλλιστεία. Αλλά όταν η Χαν Λέι, εστεμμένη της Μιανμάρ, καταδίκασε την περασμένη εβδομάδας τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν από τον στρατό της χώρας της, η ομιλία της συζητήθηκε.
«Σήμερα στη χώρα μου τη Μιανμάρ... πεθαίνουν τόσοι πολλοί άνθρωποι», είπε στην εκδήλωση Miss Grand International 2020 στην Ταϊλάνδη. «Παρακαλώ βοηθήστε τη Μιανμάρ. Χρειαζόμαστε επειγόντως διεθνή βοήθεια».
Η αναταραχή στη Μιανμάρ ξεκίνησε πριν από δύο μήνες περίπου όταν ο στρατός κατέλαβε την εξουσία, ανέτρεψε και συνέλαβε την κρατική σύμβουλο Αούνγκ Σαν Σου Κι και ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών του 2020.
Όταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε όλη τη χώρα, για να διαδηλώσουν για το πραξικόπημα, ο στρατός αύρες για να διαλύσει το πλήθος. Μετά από μια εβδομάδα, ήρθαν οι λαστιχένιες σφαίρες και τα πυρομαχικά.
Η πιο αιματηρή ημέρα των επεισοδίων ήταν το περασμένο Σάββατο, όταν σκοτώθηκαν περισσότερα από 100 άτομα. Μια τοπική ομάδα παρακολούθησης της κατάστασης λέει ότι ο συνολικός αριθμός των θανάτων υπερβαίνει τους 500. Σύμφωνα με το Save the Children, 43 από αυτούς, ήταν παιδιά.
Η Χαν Λέι, φοιτήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γιανγκόν, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το διαγωνισμό ως μια ευκαιρία να μιλήσει για όσα γίνονται στην πατρίδα της και να ακουστεί σε όλο τον κόσμο. Η ομιλία της, κατά τη διάρκεια της οποίας μετά βίας κατάφερε να συγκρατήσει τα δάκρυά της, της προκάλεσε βαθιά θλίψη, την οποία δεν μπορούσε να διαχειριστεί.
«Στη χώρα μου, τη Μιανμάρ, όσο εγώ μιλάω σήμερα, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πεθαίνουν, περισσότεροι από 100 άνθρωποι πέθαναν σήμερα. Λυπάμαι βαθιά για όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους».
«Μπορώ να πω ένα πράγμα, ότι εμείς οι πολίτες της Μιανμάρ δεν θα παραδοθούμε ποτέ επειδή μου είπαν ότι θα δώσουν μάχη στους δρόμους και εγώ δίνω τη μάχη μου, με τον τρόπο μου, στη σκηνή. Επομένως, πιστεύω ότι αν δεν τα παρατήσουν, θα νικήσουμε» ανέφερε.
«Στη Μιανμάρ, κρατούνται δημοσιογράφοι... γι ’αυτό αποφάσισα να μιλήσω», είπε στο BBC σε τηλεφωνική συνέντευξη από την Μπανγκόκ.
Τώρα ανησυχεί ότι λόγω αυτής της ομιλίας της έχει μπει στο στόχαστρο της χούντας. Γι’ αυτό έχει αποφασίσει να μείνει στην Ταϊλάνδη για τους επόμενους τρεις μήνες.
«Ανησυχώ τόσο πολύ για την οικογένειά μου όσο και για την ασφάλειά μου γιατί μίλησα πολύ για τον στρατό και την κατάσταση στη Μιανμάρ. Στη Μιανμάρ όλοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν όρια στο πόσο μπορούμε να μιλήσουμε για το τι συμβαίνει», λέει.
«Οι φίλοι μου, μου είπαν να μην επιστρέψω στη Μιανμάρ».
Οι φόβοι της δεν είναι αβάσιμοι. Οι δυνάμεις ασφαλείας εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης την περασμένη εβδομάδα για 18 διασημότητες, social media «influencers» και δύο δημοσιογράφους βάσει νόμου για πληροφορίες «με σκοπό να βλάψουν ένα μέλος των ενόπλων δυνάμεων ή να παραβλέψουν το καθήκον τους», ανέφεραν κρατικά ΜΜΕ. Όλοι είχαν μιλήσει κατά του πραξικοπήματος.
Η Χαν Λέι είπε ότι δεν είχε επικοινωνήσει ο στρατός ή από κάποιος άλλος αξιωματούχος μετά την ομιλία της, αλλά είπε ότι είχε λάβει απειλητικά μηνύματα στους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Στα social media με απείλησαν, λέγοντας ότι όταν επιστρέψω στη Μιανμάρ ... με περιμένει η φυλακή», είπε. Δεν ξέρει ποιος κρύβεται πίσω από αυτά τα απειλητικά μηνύματα. Η συντριπτική πλειοψηφία όμως των σχολίων στα social media ήταν υποστηρικτικά, είπε.
Η Χαν Λέι, 22 ετών, είχε διαδηλώσει κατά τις πρώτες εβδομάδες του πραξικοπήματος, και αρκετοί συμφοιτητές της φυλακίστηκαν από το καθεστώς.
Σύμφωνα με την ομάδα ακτιβιστών του Assistance Association for Political Prisoners (AAPP), τουλάχιστον 2.500 άτομα συνελήφθησαν κατά τη στρατιωτική καταστολή.
Και ένας από τους φίλους της σκοτώθηκε, είπε η Χαν.
«Δεν διαδήλωνε καν. Πήγε σε ένα εστιατόριο για να πιει καφέ ένα βράδυ και κάποιος τον πυροβόλησε», είπε.
Η οικογένεια της είναι ασφαλής, είπε, αλλά η επικοινωνία μαζί τους είναι δύσκολη επειδή το ίντερνετ διακόπτεται τακτικά στη Μιανμάρ. Ζήτησε από το BBC να μην δημοσιεύσει το όνομα της περιοχής που ζει η οικογένειά της, για να μην κινδυνεύσουν.