Τα μύρτιλα, αγαπημένα στους διατροφολόγους για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους και τα πλούσια σε φυτικές ίνες πράσινα φασόλια, προστέθηκαν στη φετινή «βρώμικη δωδεκάδα» των μη βιολογικών προϊόντων με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε χημικά και φυτοφάρμακα, σύμφωνα με την Environmental Working Group, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση περιβαλλοντικής υγείας.
Στον 2023 Shopper’s Guide to Pesticides in Produce οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα δοκιμών σε 46.569 δείγματα 46 φρούτων και λαχανικών που διεξήχθησαν από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA).
Κάθε χρόνο, υπάλληλοι του USDA αναλύουν φρούτα και λαχανικά για 251 διαφορετικά φυτοφάρμακα.
Όπως και το 2022, οι φράουλες και το σπανάκι συνέχισαν να κρατούν τις δύο κορυφαίες θέσεις στη «βρώμικη δωδεκάδα».
Η λίστα των επιβαρυμένων τροφών αναλυτικά για το 2023:
- Φράουλες
- Σπανάκι
- Λάχανο, σέσκουλα
- Ροδάκινα
- Αχλάδια
- Νεκταρίνια
- Μήλα
- Σταφύλια
- Πιπεριές, καυτερές πιπεριές
- Κεράσια
- Μύρτιλα
- Φασολάκια
Σύμφωνα με την έκθεση, ανιχνεύθηκαν συνολικά 210 φυτοφάρμακα σε 12 τρόφιμα.
Η λαχανίδα και το άγριο λάχανο περιείχαν τον μεγαλύτερο αριθμό διαφορετικών φυτοφαρμάκων - 103 είδη - ενώ οι καυτερές και οι απλές πιπεριές, 101 είδη.
«Ορισμένες από τις αναλύσεις του USDA δείχνουν ίχνη φυτοφαρμάκων που έχουν απαγορευτεί προ πολλού από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος. Χρειάζεται πολύ αυστηρότερη ομοσπονδιακή ρύθμιση και εποπτεία αυτών των χημικών ουσιών», αναφέρει η έκθεση.
«Τα φυτοφάρμακα είναι τοξικά εξ ορισμού» δήλωσε η Τζέιν Χούλιχαν, πρώην αντιπρόεδρος έρευνας της EWG, η οποία δεν συμμετείχε στην έκθεση.
«Σκοπός τους είναι να βλάπτουν τους ζωντανούς οργανισμούς και αυτή η εγγενής τοξικότητα έχει επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του πιθανού κινδύνου για ορμονική δυσλειτουργία, καρκίνο και βλάβη στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα», πρόσθεσε.
Υπάρχουν όμως και καλά νέα. Η EWG συνέταξε μια λίστα με λαχανικά και φρούτα τα οποία έχουν τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε φυτοφάρμακα. Σχεδόν το 65% των τροφίμων της λίστας δεν είχαν ανιχνεύσιμα επίπεδα φυτοφαρμάκων.
Φρούτα και λαχανικά με τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε φυτοφάρμακα:
- Αβοκάντο
- Γλυκό καλαμπόκι
- Ανανάς
- Κρεμμύδια
- Παπάγια
- Κατεψυγμένος αρακάς
- Σπαράγγια
- Πεπόνι
- Ακτινίδιο
- Λάχανο
- Μανιτάρια
- Μάνγκο
- Γλυκοπατάτες
- Καρπούζι
- Καρότα
Όταν ελέγχθηκαν για τελευταία φορά το 2014, τα μύρτιλα περιείχαν ίχνη από 50 διαφορετικά φυτοφάρμακα. Οι δοκιμές το 2020 και το 2021 ανίχνευσαν 54 διαφορετικά φυτοφάρμακα - περίπου την ίδια ποσότητα. Δύο εντομοκτόνα, το phosmet και το malathion, βρέθηκαν σχεδόν στο 10% των δειγμάτων, αν και τα επίπεδα έχουν μειωθεί την τελευταία δεκαετία.
Μια υψηλή δόση αυτών των χημικών ουσιών μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή, ναυτία, μείωση του καρδιακού ρυθμού, ,έμετο, αδυναμία, παράλυση και επιληπτικές κρίσεις, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Γιατί τα επίπεδα ορισμένων φυτοφαρμάκων είναι υψηλότερα σήμερα από ό,τι στο παρελθόν;
«Παρατηρούμε μείωση χρήσης ορισμένων φυτοφαρμάκων από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 όταν τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος για την προστασία της ποιότητας των τροφίμων», δήλωσε ο Αλέξις Τέμκιν, τοξικολόγος στην EWG.
«Παρατηρούμε όμως και αύξηση στη χρήση άλλων φυτοφαρμάκων τα οποία μπορεί να μην είναι ασφαλέστερα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει μια προσπάθεια για τη συνολική μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων».
Ο Κρις Νόβακ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της CropLife America, μιας βιομηχανικής ένωσης, δήλωσε στο CNN ότι η έκθεση «παραποιεί σκόπιμα» τα στοιχεία του USDA.
«Οι αγρότες χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα για τον έλεγχο εντόμων και μυκητολογικών ασθενειών που απειλούν την υγιεινή και την ασφάλεια των φρούτων και των λαχανικών», σημείωσε ο Νόβακ. «Η παραπληροφόρηση σχετικά με τα φυτοφάρμακα και τις διάφορες μεθόδους καλλιέργειας δημιουργεί σύγχυση, με αποτέλεσμα πολλοί καταναλωτές να μην καταναλώνουν καθόλου φρέσκα φρούτα και λαχανικά».
Το Ινστιτούτο Τεχνολόγων Τροφίμων δήλωσε στο CNN ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην τήρηση των νομικών ορίων των φυτοφαρμάκων που έχουν καθοριστεί με σημαντική επιστημονική συναίνεση.
Επιλέξτε βιολογικά, προτείνουν οι ειδικοί
Πολλά φρούτα και λαχανικά με υψηλότερα επίπεδα φυτοφαρμάκων είναι ζωτικής σημασίας για μια ισορροπημένη διατροφή, οπότε δεν θα πρέπει να σταματήσετε να τα καταναλώνετε, συμβουλεύουν οι ειδικοί.
Αν και τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά δεν είναι πιο θρεπτικά, έχουν ελάχιστα έως καθόλου υπολείμματα φυτοφαρμάκων, εξήγησε ο Τέμκιν.
«Όταν ένα άτομο καταναλώνει βιολογικά φρούτα και λαχανικά, τα επίπεδα των φυτοφαρμάκων στα ούρα του μειώνονται ραγδαία», πρόσθεσε.
«Εάν τα βιολογικά προϊόντα δεν είναι διαθέσιμα ή είναι πολύ ακριβά, θα συνιστούσα οπωσδήποτε να τα ξεφλουδίζετε και να τα πλένετε σχολαστικά με νερό», συμβουλεύει ο Τέμκιν.
«Αποφύγετε τα απορρυπαντικά. Το ξέπλυμα με νερό θα μειώσει τα επίπεδα των φυτοφαρμάκων».
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ συμβουλεύει επίσης:
- Πλύσιμο χεριών με ζεστό νερό και σαπούνι για 20 δευτερόλεπτα πριν και μετά την προετοιμασία των φρέσκων προϊόντων.
- Ξέπλυμα των προϊόντων πριν από το ξεφλούδισμα, ώστε να μην μεταφέρονται βρωμιά και βακτήρια από το μαχαίρι στο φρούτο ή το λαχανικό.
-Χρήση μιας καθαρής βούρτσας λαχανικών για να τρίβετε φρούτα ή λαχανικά με σκληρή φλούδα, όπως τα μήλα και τα πεπόνια.
- Στέγνωμα των προϊόντων με καθαρό πανί ή χαρτοπετσέτα για περαιτέρω μείωση των βακτηρίων που μπορεί να υπάρχουν.