Η γερμανική ακροδεξιά σε νέα υψηλά

Το AfD καρπώνεται τη δυσαρέσκεια προς την τρικομματική κυβέρνηση, ενώ η ατζέντα του δεν διαφέρει από αυτή των υπόλοιπων ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων.
picture alliance via Getty Images

Σε υψηλά πενταετίας καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις στη Γερμανία το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Το AfD συνέχισε τον Μάιο την ανοδική του πορεία των τελευταίων έξι μηνών και βρίσκεται πλέον στο 16-17% στις δημοσκοπήσεις, ξεπερνώντας ακόμη και τους Πράσινους στην τρίτη θέση, πλησιάζοντας τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι οποίοι κυμαίνονται λίγο κάτω από το 20%.

Στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2021, όπου κύριο αίτημά τους ήταν ο σχηματισμός της πρώτης κυβέρνησης χωρίς την Άνγκελα Μέρκελ και συνεπακόλουθα ο κόσμος κινήθηκε προς τα τρία κόμματα που διεκδικούσαν τότε την πρωτιά, το AfD είδε τα ποσοστά να μειώνονται κατά 2,3%, υποχωρώντας στο 10,3%, και από την τρίτη στην πέμπτη θέση. Παρ’ όλα αυτά το κόμμα κατάφερε να διατηρήσει τα πολύ υψηλά ποσοστά του στις περιοχές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, καταλαμβάνοντας την άτυπη δεύτερη θέση πίσω μόνο από το SPD με ποσοστό 19,1%. Στη Σαξονία και στη Θουριγγία αναδείχθηκε μάλιστα πρώτο κόμμα με ποσοστά άνω του 24%. Σε αυτά τα δύο κρατίδια, αλλά και στο Βρανδεμβούργο, θα διεξαχθούν του χρόνου εκλογές για την τοπική βουλή και οι δημοσκοπήσεις ήδη του δίνουν μεγάλες πιθανότητες να κατακτήσει την πρώτη θέση και στα τρία κρατίδια.

Το AfD φαίνεται να καρπώνεται τη γενικότερη δυσαρέσκεια που υπάρχει προς την παρούσα τρικομματική κυβέρνηση αλλά και την έλλειψη πίστης για κυβερνητική εναλλακτική. Η συνεχιζόμενη ενδοκυβερνητική κόντρα ανάμεσα στους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους, η οποία εκφράστηκε το τελευταίο διάστημα με το κλείσιμο των πυρηνικών αντιδραστήρων και τον νόμο για την ενεργειακή αποδοτικότητα των νεόδμητων κτηρίων, καταδεικνύουν και τις εν γένει αντιθέσεις της συγκυβέρνησης.

Έτσι, στην τελευταία δημοσκόπηση του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου ZDF, το 51% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είναι δυσαρεστημένο από τους χειρισμούς της κυβέρνησης και το 41% δήλωσε ικανοποιημένο. Από την άλλη μεριά όμως μόλις το 22% των ερωτηθέντων απάντησε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU), που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, θα μπορούσαν να τα είχαν πάει καλύτερα, με το 48% να μην πιστεύει ότι θα υπάρχει κάποια ουσιαστική διαφορά και ένα 25% να πιστεύει ότι θα τα πήγαιναν χειρότερα.

Η ατζέντα του AfD δεν διαφέρει από αυτή των υπόλοιπων ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων. Το προηγούμενο διάστημα τάχθηκε εναντίον των εμβολίων, βοηθώντας στο να καλλιεργηθεί ο φόβος εναντίον τους. Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει ταχθεί ξεκάθαρα στο πλευρό του εισβολέα, ενώ οι θέσεις του για την κλιματική αλλαγή κινούνται στα επίπεδα της συνωμοσιολογίας.

Στις 9 Μαΐου ο αρχηγός του κόμματος Τίνο Χρουπάλα δέχτηκε την πρόσκληση της ρωσικής πρεσβείας να παραστεί στην επέτειο της «Ημέρας της Νίκης», στην οποία παρευρέθηκαν επίσης ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ και το στέλεχος της Αριστεράς Κλάους Ερνστ. Ήταν ο μόνος αρχηγός κόμματος στην εκδήλωση, με τα υπόλοιπα κόμματα να αρνούνται ότι οι αρχηγοί τους προσκλήθηκαν. Σε δηλώσεις του μετά την εκδήλωση ισχυρίστηκε ότι «ο διάλογος δεν πρέπει να σταματά σε περιόδους κρίσης». Η επίσκεψη αυτή προκάλεσε όμως αντιδράσεις από μέλη του κόμματος, κυρίως στις περιοχές της πρώην Δυτικής Γερμανίας, με πολλά και επιφανή στελέχη να ζητούν την παραίτηση του Χρουπάλα. Οι αντιδράσεις δεν στρέφονταν κατά της φιλορωσικής γραμμής της ηγεσίας, αλλά στο ότι γιόρτασε ο Χρουπάλα μαζί με τους Ρώσους την ήττα του Χίτλερ στον Β΄ ΠΠ! Ο Χρουπάλα απάντησε στο τουίτερ ότι η επίσκεψή του αποσκοπούσε στο να εξηγήσει την γερμανική οπτική για την ιστορία και το παρόν, ενώ αποκάλυψε ότι προσέφερε στον Ρώσο πρέσβη ως δώρο μία κούπα με τον πρωσικό αετό.

Οι θέσεις του κόμματος για τις σχέσεις με τη Ρωσία έχουν μάλιστα άμεση σχέση με αυτές για την κλιματική αλλαγή. Οι ψηφοφόροι του κόμματος σε ποσοστό 66% αντιτίθενται περισσότερο από αυτούς των άλλων κομμάτων στα μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, κριτικάροντας τη εσπευσμένη εφαρμογή τους. Σε πρόσφατη τηλεοπτική του εμφάνιση ο υπεύθυνος του κόμματος για θέματα ενεργειακής πολιτικής, Στέφεν Κότρε, έκανε λόγο για «κλιματική υστερία», κριτικάροντας τις αποφάσεις της κυβέρνησης για την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. «Έχουμε το αέριο και το πετρέλαιο», δήλωσε, τονίζοντας ότι πρέπει να ξεκινήσουν ξανά οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Στο ίδιο πνεύμα είναι και οι τοποθετήσεις του Χρουπάλα στο γερμανικό κοινοβούλιο, εντοπίζοντας ως πηγή της διακοπής των ροών μόνο τις κυρώσεις της γερμανικής κυβέρνησης, εξαλείφοντας τον παράγοντα της ρωσικής εισβολής από την εξίσωση.

Η διείσδυση του AfD κυρίως στις κοινωνίες τις πρώην Ανατολικής Γερμανίας είναι μεγάλη και δεν του αποδίδεται άδικα ο χαρακτηρισμός του κόμματος τής εκεί εργατικής τάξης. Φυσικό είναι ο ετερόκλητος τρικομματικός κυβερνητικός σχηματισμός να έχει απώλειες ιδίως μέσα στο πλαίσιο που διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια. Η ασυμφωνία των κυβερνητικών εταίρων δίνει την ευκαιρία στο AFD να απλώσει περαιτέρω τα πλοκάμια του.

Δημοφιλή