Στις 21 Δεκεμβρίου 2018 η Γερουσία των ΗΠΑ ψήφισε υπέρ του νομοσχεδίου που αναγνωρίζει το λιντσάρισμα ως ομοσπονδιακό ποινικό αδίκημα, με ο,τι αυτό συνεπάγεται για αντιμετώπιση των δραστών από τις διωκτικές και δικαστικές αρχές.
Η ομόφωνη υπερψήφιση, από Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς, προκάλεσε ένα πανηγυρικό κλίμα στη Γερουσία με τους εισηγητές του να κάνουν λόγο για μια «ιστορική ψηφοφορία».
Το ερώτημα βέβαια είναι, πως πως είναι δυνατόν εν έτη 2018 μια χώρα της Δύσης όπως οι ΗπΑ, που επικρίνει αντίστοιχες πρακτικές σε χώρες της Μέσης Ανατολής (και μάλιστα διεξάγει πολέμους για να διαλύει, όπως λένε οι ΗΠΑ, τον σκοταδισμό του ριζοσπαστικού Ισλάμ) να μην αντιμετωπίζει με τη δέουσα σοβαρότητα και ποινή ένα τόσο σοβαρό αδίκημα. Επίσης βέβαια θα αναρωτηθεί κανείς ποιο το μεγάλο επίτευγμα της αμερικανικής Γερουσίας όταν ψηφίζει αυτό το νομοσχέδιο το 2018 αλλά δεν το ψήφιζε όταν χιλιάδες μαύροι στον αμερικανικό Νότο έπεφταν θύματα λιντσαρίσματος ακόμη πριν από μερικές δεκαετίες;
Οι πανηγυρισμοί και φυσικά είναι καθαρά επικοινωνιακοί και η ίδια η ψήφιση του νομοσχεδίου σε μεγάλο βαθμό έχει συμβολική αξία και έρχεται να «αποκαταστήσει μια μεγάλη αδικία» -όπως σχολίαζαν οι ίδιοι ο γερουσιαστές- προς τους μαύρους πολίτες των ΗΠΑ που έπεσαν θύματα αυτής της πρακτικής.
Προσπάθειες βέβαια για να αποτελέσει το λιντσάρισμα ομοσπονδιακό ποινικό αδίκημα έγιναν πολλές φορές. Για την ακρίβεια, όπως αναφέρει το BBC, από το 1918 μέχρι σήμερα κατατέθηκαν στο Κογκρέσο περισσότερα από 200 νομοσχέδια αλλά κανένα δεν υπερψηφίστηκε.
Το πρώτο νομοσχέδιο κατά του λιντσαρίσματος εισήχθη στο Κογκρέσο πριν από 100 χρόνια από τον Ρεπουμπλικανικό εκπρόσωπο Leonidas Dyer του Μισσούρι. Το νομοσχέδιο πέρασε από το Σώμα, αλλά αντιτάχθηκε από Δημοκρατικούς γερουσιαστές από τα νότια κράτη και απέτυχε να περάσει τη Γερουσία.
Το 2005, μάλιστα η Γερουσία ψήφισε ένα σπάνιο ψήφισμα ζητώντας συγγνώμη για την επανειλημμένη αποτυχία έγκρισης της νομοθεσίας κατά του λιντσαρίσματος. Το ψήφισμα είχε τη στήριξη 90 μελών της Γερουσίας από συνολικά 100.
Η ιστορία του λιντσαρίσματος και ο Νόμος του Λίντς
Την περίοδο της Αμερικανικής Επανάστασης (1775–1783) οργανωμένες, παράνομες ομάδες πολιτών είχαν πάρει το νόμο στα χέρια τους βάζοντας στο στόχαστρό τους συμπαθούντες των Άγγλων αποικιοκρατών αλλά και πολίτες που είχαν, αυθαίρετα ή μη, κατηγορηθεί για τη διάπραξη αδικημάτων. Τα άτομα που έπεφταν στα χέρια της ομάδας, ξυλοκοπούνταν ή και δολοφονούνταν με τους αυτόκλητους δικαστές να απονέμουν δικαιοσύνη με συνοπτικές διαδικασίες. Αρχηγός αυτών των ομάδων, σύμφωνα τουλάχιστον με την επικρατούσα θεωρία, ήταν ένας κάτοικος της Βιρτζίνια με το όνομα W.Lynch εξ ου και η λέξη λιντσάρισμα που έχει περάσει και στο ελληνικό λεξιλόγιο.
Η εκτρωματική αυτή πρακτική απόδοσης δικαιοσύνης, έγινε και νόμος στις ΗΠΑ (Νόμος του Λυντς) ελλείψει τακτικών δικαστηρίων. Δυστυχώς όμως η πρακτική δεν σταμάτησε ούτε καν μετά την περίοδο του Αμερικανικού Εμφυλίου.
Αντιθέτως την περίοδο 1882-1968 εκτιμάται πως έγιναν περί τα 5.000 λιντσαρίσματα, κυρίως στις πολιτείες του Αμερικανικού Νότου και φυσικά κυρίως σε βάρος Αφροαμερικανών το αδίκημα των οποίων μπορεί να ήταν ότι με την συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων να είναι Αφροαμερικανοί που κατά κανόνα δεν είχαν διαπράξει κανένα ποινικό αδίκημα.
Απλά το λιντσάρισμα, όπως σημειώνει ο ιστορικός Walter White βασιζόταν σε μερικές πολύ καλά ριζωμένες στον αμερικανικό Νότο, πεποιθήσεις: «1) οι νέγροι καταφεύγουν σε σεξουαλικά εγκλήματα, 2) μόνο με το λιντσάρισμα μπορείς να προστατεύσεις τις λευκές γυναίκες, 3) οι φριχτές πράξεις των μαύρων μπορούν να αποσοβηθούν μόνο με χρήση ακραίας βίας».
Μαύρη κηλίδα στην ιστορία του τύπου
Η μέρα πάντως έφτασε και η Γερουσία των ΗΠΑ ομόφωνα ψήφισε το αυτονόητο, μετατρέποντας το λιντσάρισμα σε ομοσπονδιακό αδίκημα.
Τρεις μαύροι γερουσιαστές, εισήγαγαν το νομοσχέδιο τον περασμένο Ιούνιο προτείνοντας το λιντσάρισμα να αντιμετωπίζεται ως έγκλημα μίσους, ανάλογο με άλλα αδικήματα όπως η δολοφονία.
«Η στιγμή που η Γερουσία των ΗΠΑ συμφώνησε ομόφωνα να κάνει το λιντσάρισμα ομοσπονδιακό αδίκημα. Ιστορία», έγραψε η γερουσιαστής Kamala Harris.
Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, ήταν το προϊόν αμοιβαίας προσπάθειας Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών. Εισήχθη αρχικά φέτος από τους Harris, Cory Booker και Tim Scott.
Σύμφωνα με το κείμενο του νομοσχεδίου, τουλάχιστον 4.742 άνθρωποι υπήρξαν θύματα λιντσαρίσματος την περίοδο 1882-1968 ενώ το 99% των δραστών δεν διώχθηκε και δεν τιμωρήθηκε ποτέ για τη διάπραξη του αδικήματος.
«Διορθώσαμε αυτή την αδικία και πήραμε διορθωτικά μέτρα που αναγνωρίζουν αυτό το στίγμα στην ιστορία της χώρας», δήλωσε ο Booker.
Το νομοσχέδιο για να περάσει χρειαζόταν στήριξη 60 γερουσιαστών αλλά τελικά και 100 μέλη του Σώματος ψήφισαν υπέρ του νομοσχεδίου.
«Νόμιζα πως το είχαμε κάνει πριν από πολλά χρόνια» (σ.σ. την αναγνώριση του λιντσαρίσματος ως ομοσπονδιακό ποινικό αδίκημα), δήλωσε ο γερουσιαστής, επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών Γερουσιαστών.
Της ψηφοφορίας προήδρευσε η γερουσιαστής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Cindy Hyde-Smith, η οποία εκλέγεται στο Μισσισιπή η οποία προκάλεσε πολλά αρνητικά σχόλια τον περασμένο μήνυμα όταν αστειευόμενη είχε δηλώσει ότι θα συμμετείχε ακόμη και σε δημόσιο απαγχονισμό εάν της το ζητούσε ένας υποστηρικτής της.