Σε ένα σχολείο, σε μια απομακρυσμένη γωνιά της πρωτεύουσας του Αφγανιστάν, παιδικές φωνές ακούγονται σας οχλαγωγία να απαγγέλουν το ιερότερο βιβλίο του Ισλάμ, το Κοράνι.
Ο ήλιος περνάει μέσα από τα παράθυρα του μεντρεσέ Καταμούλ Ανμπίγια, όπου δώδεκα νεαρά αγόρια κάθονται σε κύκλο υπό την καθοδήγηση του δασκάλου τους, Ισματουλάχ Μιουντάκικ.
Οι μαθητές είναι ξύπνιοι από τις 4:30 τα ξημερώματα και ξεκινούν τη μέρα τους με προσευχές. Περνούν την ώρα του μαθήματος αποστηθίζοντας το Κοράνι, ψέλνοντας στίχους μέχρι να εμπεδωθούν οι λέξεις. Ανά πάσα στιγμή, ο δάσκαλό τους μπορεί να τους εξετάσει, ζητώντας να απαγγείλουν έναν στίχο από μνήμης.
Η προσοχή στρέφεται στο μέλλον της εκπαίδευσης στο Αφγανιστάν, τώρα που βρίσκεται υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, με τις εκκλήσεις για ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση για τα κορίτσια και τις γυναίκες, να πληθαίνουν. Οι μεντρεσέδες -ιεροδιδασκαλεία στοιχειώδους και ανώτερης εκπαίδευσης στα οποία φοιτούν μόνο αγόρια- αντιπροσωπεύουν το φτωχότερο και πιο συντηρητικό τμήμα της αφγανικής κοινωνίας.
Οι περισσότεροι μαθητές προέρχονται από φτωχές οικογένειες. Γι′ αυτούς, οι μεντρεσέδες είναι ένας σημαντικός θεσμός. Μερικές φορές είναι ο μόνος τρόπος για να μορφωθούν τα παιδιά τους, ενώ εκεί είναι προστατευμένα, με φαγητό και ρούχα να ντυθούν.
Τη νύχτα ξαπλώνουν σε λεπτά στρώματα, προτιμώντας το έδαφος από τις ετοιμόρροπες κουκέτες. Όπως τα περισσότερα ιδρύματα στο Αφγανιστάν, οι μεντρεσέδες παλεύουν με τις οικονομικές δυσκολίες ενώ η χώρα παρακμάζει και οικονομικά, κάτι που επιδεινώθηκε μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν.
Οι Ταλιμπάν -που σημαίνει «μαθητές»- αρχικά αναδύθηκαν τη δεκαετία του 1990 εν μέρει από τους μαθητές των σκληροπυρηνικών ιεροδιδασκάλων από το γειτονικό Πακιστάν. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι μεντρεσέδες στο Αφγανιστάν έχουν απομακρυνθεί από τις μαχητικές ιδεολογίες, υπό το βλέμμα της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ κυβέρνησης που πολεμά τους Ταλιμπάν. Τώρα αυτή η κυβέρνηση έχει φύγει.
Το προσωπικό του Καταμούλ Ανμπίγια ήταν επιφυλακτικό όταν ρωτήθηκε αν ελπίζει σε μεγαλύτερη υποστήριξη από τους νέους κυβερνήτες των Ταλιμπάν.
«Με ή χωρίς τους Ταλιμπάν, οι μεντρεσέδες είναι πολύ σημαντικοί», εξήγησε ο Μιουντάκικ. «Χωρίς αυτούς, οι άνθρωποι θα ξεχάσουν τις θρησκευτικές τους καταβολές... οι μεντρεσέδες πρέπει να είναι πάντα εκεί, ανεξάρτητα από το ποια κυβέρνηση είναι στην εξουσία. Δεν έχει σημασία το κόστος, θα πρέπει να διατηρηθούν ζωντανοί».
Ιστορικά, η κυβέρνηση του Αφγανιστάν δεν είχε τους πόρους για την παροχή εκπαίδευσης στις αγροτικές περιοχές, επιτρέποντας στους μεντρεσέδες να αυξήσουν την επιρροή τους. Το σύστημα των ιεροδιδασκαλείων διατηρήθηκε ζωντανό σε μεγάλο βαθμό μέσω των προσπαθειών της κοινότητας -το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησής του προέρχεται από ιδιωτικές πηγές. Όμως, με τις οικονομικές ελλείψεις ως αποτέλεσμα των κυρώσεων των ΗΠΑ και του παγώματος από τα διεθνή νομισματικά ιδρύματα, οι δημόσιοι μισθοί δεν έχουν πληρωθεί. Οι μεντρεσέδες δεν έχουν πλέον την ίδια χρηματοδότηση με το παρελθόν.
Τα νεαρά αγόρια που μεγαλώνουν στο σύστημα των ιεροδιδασκαλείων, μπορούν να αποκτήσουν εφόδια για να γίνουν θρησκευτικοί λόγιοι. Τα σχολεία διδάσκουν συνήθως μια συντηρητική ερμηνεία του Ισλάμ και έχουν επικριθεί για υπερβολική εμπιστοσύνη στην απομνημόνευση αντί στην κριτική σκέψη.
Αλλά για ορισμένους, το σύστημα είναι απλώς ένας τρόπος να αποκτήσουν τα αγόρια βασική εκπαίδευση και να έχουν καθημερινά ένα πιάτο φαΐ.
Μεταξύ της θρησκευτικής μελέτης, οι μαθητές συγκεντρώνονται σε μεγάλα καθιστικά για ένα γεύμα με ψωμί και ζεστό τσάι. Πριν από τη δύση του ήλιου, παίζουν μπίλιες μέχρι να έρθει η ώρα της προσευχής - η τελευταία πριν από το σούρουπο.
