Eχεις αναρωτηθεί ποτέ ότι ίσως η συμπεριφορά σου μπορεί να είναι η αιτία που κάποιες σχέσεις σου λήγουν λίγο άδοξα;
Γνωρίζεις κάποιον, αρχίζετε να βγαίνετε, τα πράγματα φαίνονται να πηγαίνουν καλά και να υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον. Υπάρχει χημεία, το σεξ είναι ωραίο και νοιώθεις ότι επικοινωνείτε.
Περνάτε όλο και περισσότερο χρόνο μαζί και αποφασίζετε να γίνεται ζευγάρι. Και μετά ξαφνικά δεν θέλεις να απαντάς στα μηνύματά του, ακυρώνεις τα ραντεβού σας και αποφεύγεις να κάνεις συζητήσεις για το μέλλον μαζί του. Ο σύντροφός σου εκφράζει τη δυσαρέσκειά του, την απογοήτευσή του ίσως και οργή και λίγο μετά η σχέση σας τελειώνει.
Σου ακούγεται οικείο; Αν ναι, τότε ίσως σαμποτάρεις από μόνη σου τις σχέσεις σου! Αν συνέχεια κριτικάρεις τις κινήσεις του άλλου, αρχίζεις να κοιμάσαι με άλλους, εκδηλώνεις ζήλεια και παράνοια και είσαι συνέχεια με το ένα πόδι προς την έξοδο, τότε σίγουρα κάτι πρέπει να αλλάξεις!
Αιτίες
Οι λόγοι που μπορεί κάποιος να σαμποτάρει τις σχέσεις του ποικίλλουν γιατί κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό παρελθόν.
Ο τρόπος ανατροφής, η παιδική ηλικία, η εφηβεία και οι πρώτες σοβαρές σχέσεις επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κάποιος ενεργεί στο παρόν.
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι σαμποτάρουν τις σχέσεις τους είναι ο φόβος της οικειότητας.
Οι άνθρωποι φοβούνται την οικειότητα, δηλαδή τη συναισθηματική ή σωματική εγγύτητα με άλλους ανθρώπους.
Όλοι θέλουν και χρειάζονται την οικειότητα. Όμως, σε ορισμένους ανθρώπους με συγκεκριμένες εμπειρίες, η οικειότητα μπορεί να συνδέεται περισσότερο με αρνητικές παρά με θετικές εμπειρίες, οδηγώντας τους σε μια συμπεριφορά τύπου «σπρώχνω και τραβάω» που καταλήγει σε διάλυση της σχέσης ή αποφυγή της.
Τραύματα παιδικής ηλικίας
Ο φόβος της οικειότητας συνήθως οφείλεται σε δύσκολες ή βίαιες σχέσεις με τους γονείς ή σε παιδικά τραύματα (ψυχολογικά, σεξουαλικά ή συναισθηματικά).
Η έμφυτη πεποίθηση των ανθρώπων που φοβούνται την οικειότητα είναι ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν τους ανθρώπους που είναι κοντά τους.
Επειδή οι πρώιμες σχέσεις εμπιστοσύνης με τους γονείς ή τους κηδεμόνες διαλύθηκαν από την κακοποίηση, οι άνθρωποι που φοβούνται την οικειότητα πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που τους αγαπούν αναπόφευκτα θα τους πληγώσουν.
Ως παιδιά, δεν μπορούσαν να απεγκλωβιστούν από αυτές τις σχέσεις- ωστόσο, ως ενήλικες, έχουν τη δύναμη να τις τερματίσουν ή να τις εγκαταλείψουν, ακόμη και όταν δεν είναι εγγενώς καταχρηστικές.
Φόβοι
Ο φόβος εμφανίζεται σε δύο τύπους, τον φόβο εγκατάλειψης και τον φόβο αφανισμού.
Στον πρώτο, οι άνθρωποι ανησυχούν ότι αυτοί που αγαπούν θα τους εγκαταλείψουν όταν είναι πιο ευάλωτοι.
Στον δεύτερο, οι άνθρωποι ανησυχούν ότι θα χάσουν την ταυτότητά τους ή την ικανότητά τους να παίρνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους.
Αυτοί οι δύο φόβοι συχνά συνυπάρχουν, οδηγώντας στη συμπεριφορά «σπρώχνω και τραβάω» που είναι τόσο χαρακτηριστική για όσους έχουν έντονο φόβο για την οικειότητα.
Σημάδια
Υπάρχουν πολλά σημάδια που δείχνουν ότι μπορεί να έχεις την τάση να σαμποτάρεις τις σχέσεις σου.
Μερικά από τα πιο κοινά είναι όταν ψάχνεις πάντα αφορμές και αιτίες για να φύγεις από μια σχέση, όταν χρησιμοποιείς λεκτική βία για να μειώσεις τον σύντροφό σου, όταν αλλάζεις πολύ συχνά συντρόφους, όταν ζηλεύεις χωρίς κάποια πραγματική αιτία ή όταν κριτικάρεις συνέχεια τον σύντροφό σου αναζητώντας το τέλειο ταίρι.
Επιπλέον, όταν αποφεύγεις να συζητήσεις και να αντιμετωπίσεις οποιοδήποτε πρόβλημα στη σχέση σου, όταν κρατάς κακία στον άλλον, όταν έχεις ανήθικη συμπεριφορά και πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι μερικά από τα σημάδια ότι εσύ η ίδια διαλύεις τις σχέσεις σου.
Γιατί είναι πρόβλημα
Ακόμη και όταν αναγνωρίζεις σημάδια αυτοσαμποτάζ στις σχέσεις σου, μπορεί αρχικά να μην αισθάνεσαι την επιθυμία να σταματήσεις αυτές τις προβληματικές συμπεριφορές.
Τέτοια μοτίβα σου επιτρέπουν να αποχωρείς από τις σχέσεις όταν το θελήσεις – και εκεί ακριβώς βρίσκεται η αιτία του προβλήματος.
Προσπαθείς να αποφύγεις την οικειότητα που φοβάσαι βραχυπρόσθεσμα, αλλά τέτοιες ενέργειες μπορούν να δημιουργήσουν δυσκολίες που μπορεί να σε βασανίζουν μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν άραγε συνέπειες όταν επιδιώκεις συνεχώς να τερματίζεις τις σχέσεις σου, ακόμη και όταν τα πράγματα πάνε καλά;
Φυσικά και υπάρχουν! Ορισμένες από τις οποίες περιλαμβάνουν:
Έλλειψη στενών σχέσεων. Καθώς περνάει ο καιρός, μπορεί να διαπιστώσεις ότι νοσταλγείς μια στενή, ασφαλή και μακροχρόνια σχέση. Οι συμπεριφορές αυτοσαμποτάζ καθιστούν δύσκολο να βρεις και να διατηρήσεις κάθε είδους δέσμευση.
Μοναξιά. Η έλλειψη στενών σχέσεων μπορεί να σε κάνει να νοιώθεις απομονωμένη. Μπορεί να νοσταλγείς δεσμούς που πιστεύεις ότι δεν μπορείς να δημιουργήσεις ή να διατηρήσεις.
Έλλειψη παιδιών και δημιουργία οικογένειας. Αν και δεν έχουν όλοι την επιθυμία να αποκτήσουν παιδιά, κάποιοι άνθρωποι μπορεί να εύχονται να είχαν έναν σύντροφο με τον οποίο θα μπορούσαν να κάνουν οικογένεια.
Προβλήματα στη διαχείριση της οικειότητας. Ο επανειλημμένος τερματισμός των σχέσεων προτού μπορέσεις να αποκτήσεις πραγματική οικειότητα μπορεί να το καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο να έρθεις κοντά με μελλοντικούς συντρόφους. Ακόμα και όταν έρχεσαι πιο κοντά μ’ ένα άτομο, μπορεί να συγκρατείς συνεχώς κομμάτια του εαυτού σου από φόβο μήπως δεθείς υπερβολικά και μετά απογοητευτείς.
Αλλάζοντας συμπεριφορά
Για να σταματήσεις αυτό το σαμποτάζ στον ίδιο σου τον εαυτό, αρχικά πρέπει να αναγνωρίσεις και να παραδεχτείς τα λανθασμένα μοτίβα που ακολουθείς.
Πρέπει να είσαι ειλικρινής και να θέλεις να αλλάξεις!
Η θεραπεία είναι το πρώτο βήμα που ακολουθούν πολλοί για να αλλάξουν συμπεριφορά.
Με τη βοήθεια ενός ειδικού μπορείς να αναγνωρίσεις τις συμπεριφορές και τα μοτίβα σου, να ανακαλύψεις την πηγή του προβλήματος και να βρεις νέους και πιο υγιείς τρόπους συμπεριφοράς στις σχέσεις σου.
Υπάρχουν και μερικά απλά αλλά σημαντικά πράγματα που μπορείς να κάνεις αν θέλεις να σταματήσεις να σαμποτάρεις τις σχέσεις σου!
Να μάθεις το στυλ της προσκόλλησής σου
Η θεωρία της προσκόλλησης εξηγεί τα μοτίβα συμπεριφορών όταν έρχεσαι συναισθηματικά κοντά με κάποιον άλλον.
Το ιδανικό στυλ προσκόλλησης είναι το «ασφαλές», όταν δηλαδή νοιώθεις ότι μπορείς να εμπιστευτείς κάποιον και διατηρείς την προσωπικότητά σου ακόμα και σε στενές σχέσεις.
Μερικές φόρες όμως εμπειρίες από την παιδική ηλικία μπορεί να οδηγήσουν σε αγχωτικά, προβληματικά ή δυσλειτουργικά στυλ προσκόλλησης.
Αυτά είναι τα στυλ που προκαλούν προβλήματα στους ενήλικες που προσπαθούν να δημιουργήσουν ισχυρούς δεσμούς και να ξεκινήσουν οικογένεια.
Το θετικό είναι ότι μπορείς να μιλήσεις με ένα θεραπευτή ή με έναν ειδικό ώστε να μπορέσεις να αναπτύξεις ένα πιο ασφαλές στυλ, ξεπερνώντας τους φόβους σου και διορθώνοντας λανθασμένες πεποιθήσεις που αφορούν τις σχέσεις.
Να μάθεις να αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου
Για να μπορέσεις να ξεπεράσεις το σαμποτάζ στις σχέσεις σου πρέπει πρώτα να αναγνωρίσεις τον δικό σου ρόλο στο τελείωμα μιας σχέσης.
Σίγουρα γνωρίζεις ότι καμία σχέση δεν είναι τέλεια, αλλά καταδικάζοντας τον εαυτό σου και τον σύντροφό σου από την αρχή στην αποτυχία δεν θα σε οδηγήσει πουθενά και θα νιώθεις συνέχεια απογοητευμένη.
Αντιμετωπίζοντας αυτά τα προβλήματα σημαίνει ότι θα δεχτείς το γεγονός ότι είσαι ευάλωτη και ότι αναγνωρίζεις τα δικά σου θέματα εγκατάληψης και απόρριψης.
Να μάθεις τι ξυπνάει μέσα σου αυτά τα αρνητικά συναισθήματα
Τα συναισθήματα του φόβου της οικειότητας και του σαμποτάζ των σχέσεων σου μπορεί να μείνουν κρυφά για πολύ καιρό, μέχρι κάτι να συμβεί και να τα ενεργοποιήσει.
Μπορεί να είναι τα λόγια κάποιου, κάποιες πράξεις ή ακόμα και κάποιο μέρος, που μπορεί να ξυπνήσουν μέσα σου αυτά τα συναισθήματα.
Γνωρίζοντας τι τα ενεργοποιεί μπορείς να μάθεις να τα αποφεύγεις ή ακόμα και να τα δουλέψεις ώστε να μην σε ενοχλούν πια.
Να μάθεις να αφήνεις πίσω σου καταστάσεις
Με το να συμπεριφέρεσαι σε μια τωρινή σχέση όπως έκανες στο παρελθόν, είναι λανθασμένη τακτική.
Πρέπει να μάθεις να ξεχωρίζεις ότι άλλο το τότε και άλλο το τώρα. Διαφορετικοί άνθρωποι και διαφορετικές καταστάσεις.
Είναι καλό να παίρνεις τις όποιες αποφάσεις σου βασισμένη στο τι συμβαίνει στο παρόν και όχι με γνώμονα τι είχε συμβεί στο παρελθόν.
Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι και πρέπει να δώσεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό.
Να μάθεις να ανοίγεσαι
Ένα από τα μεγάλα εμπόδια κάποιου που σαμποτάρει τον εαυτό του και φοβάται την οικειότητα είναι η άρνησή του να μιλήσει για τα συναισθήματα και τα προβλήματά του.
Αποφεύγεις να μιλάς για αυτά τα θέματα γιατί μιλώντας θα πρέπει να αισθανθείς και θέλεις να αποφύγεις να νιώσεις αυτά τα συναισθήματα με κάθε κόστος.
Εκφράζοντας τα συναισθήματα, τους φόβους και τις ανάγκες σου όχι μόνο θα σε βοηθήσουν να αναγνωρίσεις τα προβλήματα άλλα θα βοηθήσει και τους άλλους να σε καταλάβουν καλύτερα.
Οι λόγοι που μπορεί να σε οδηγούν στο να σαμποτάρεις τις σχέσεις σου ενδέχεται να έχουν βαθύτερα αίτια και γι’ αυτό πρέπει να συμπεριφέρεσαι ευγενικά στον εαυτό σου.
Πρέπει να θυμάσαι ότι είναι αποδεκτό να ζητήσεις βοήθεια.
Το να αναζητήσεις θεραπεία ή απλά να βρεις κάποιον να εξωτερικεύσεις τις σκέψεις σου είναι το πρώτο βήμα απελευθέρωσης του εαυτού σου από αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές που αφορούν τις σχέσεις σου.
Συνοψίζοντας, είναι πολύ σημαντικό να καταφέρεις να μοιραστείς όλα αυτά τα συναισθήματα που έχεις με τον σύντροφό σου και να τον αφήσεις να σε βοηθήσει.
Το να δείξεις ότι είσαι ευάλωτη δεν είναι εύκολο αλλά κάνοντάς το θα αρχίσεις να σπας τους δεσμούς που σε κρατάνε δέσμια του εαυτού σου!
Δοκίμασέ το και θα δεις διαφορά στις σχέσεις σου!
Πρώτη δημοσίευση στο www.womenslife.gr