Η υπογραφή του προεδρικού διατάγματος από τον Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας ως απάντηση στην στρατιωτική εισβολή στη ΒΑ Συρία και τις θηριωδίες που φαίνεται να διαπράττονται σε βάρος των Κούρδων, σε μια πρώτη ανάγνωση μπορεί να γίνει αντιληπτή ως μια «τιμωρία» προς την Άγκυρα. Είναι όμως πράγματι έτσι; Και εάν ναι, πόσο πραγματικά αυστηρές, στοχευμένες και εν τέλει ουσιαστικές είναι αυτές οι κυρώσεις;
Όπως επισημαίνει το Bloomberg, τα μέτρα σε βάρος της Τουρκίας είναι σημαντικά ηπιότερα αυτών που είχαν ζητήσει τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι του Τραμπ όσο και οι Δημοκρατικοί. Το δε «πνεύμα» των κυρώσεων αυτής της μορφής φαίνεται πως φέρουν την υπογραφή των υπουργών Εξωτερικών και Οικονομικών, Μάικ Πομπέο και Στίβεν Μνούχιν αντίστοιχα, οι οποίοι υποστηρίζουν πως η απειλή των κυρώσεων μπορεί να αποθαρρύνει ένα κράτος πριν καν αυτές αρχίσουν να εφαρμόζονται.
Πώς ερμηνεύονται οι κυρώσεις
«Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν δεν είναι και ιδιαίτερα σημαντικές, αλλά οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να στοχοποιήσουν οντότητες και μεμονωμένα άτομα για να δημιουργήσουν μια κρίση στην αγορά» σχολιάζει ο Ρίτσαρντ Νάφιου, ο οποίος διετέλεσε συντονιστής επιβολής κυρώσεων επί κυβέρνησης Ομπάμα. Οι παγκόσμιες τράπεζες «θα ακούσουν τι λένε οι νομοθέτες, θα δουν μια κυβέρνηση να υπαναχωρεί και στη συνέχεια θα διακρίνουν πως υπάρχει πραγματική πιθανότητα να μπουν στο στόχαστρο τουρκικές τράπεζες».
Σε πρώτη φάση πάντως η τουρκική λίρα δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί από τις εξελίξεις ενώ μέχρι να πραγματοποιηθεί το ταξίδι του αντιπροέδρου Μάικ Πενς στην Άγκυρα-κατόπιν εντολής Τραμπ και προκειμένου να διαβιβάσει και κατ′ ιδίαν στον Ταγίπ Ερντογάν το αίτημα της Ουάσινγκτον για κατάπαυση πυρός- θα έχει περάσει αρκετός καιρός ώστε η Τουρκία να έχει εδραιώσει την παρουσία της στα εδάφη που ήθελε εντός της ΒΑ Συρίας στην περιοχή που έλεγχαν οι Κούρδοι και σύμμαχοι των ΗΠΑ στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Αντίστοιχα ο Μπράιαν Ο Τουλ, πρώην αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών ο οποίος έχει επίσης ασχοληθεί με θέματα επιβολής κυρώσεων, υποστηρίζει πως τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Τραμπ δεν επιφέρουν σοβαρές συνέπειες στην Τουρκία και υποστηρίζει πως «ο Ερντογάν προκάλεσε» τον αμερικανο πρόεδρο και αποκάλυψε την μπλόφα του. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις κορώνες Τραμπ μέσω Twitter και τις υποσχέσεις πως θα διαλύσει την τουρκική οικονομία εάν η Άγκυρα παραβιάσει τις κόκκινες γραμμές των ΗΠΑ.
Πόσο πραγματικά θα πονέσουν την Τουρκία;
Οι κυρώσεις που ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα θα αυξήσουν οι δασμούς για τον εισαγόμενο από την Τουρκία χάλυβα στο 50%, επαναφέροντας αυτούς ουσιαστικά στο επίπεδο που ήταν πριν την μείωση που αποφασίστηκε τον Μάιο. Σημειώνεται πως πέρυσι οι ΗΠΑ αύξησαν τους δασμούς στις τουρκικές εισαγωγές χάλυβα και στις συνέχεια τους μείωσαν σε 25%. Παρά τη μείωση αυτή, οι εισαγωγές από την Τουρκία προς τις Η.Π.Α. δεν έχουν ανακάμψει πλήρως. Οι εισαγωγές από την Τουρκία χάλυβα έφθασαν τους 12.749 μετρικούς τόνους τον Αύγουστο, σημειώνοντας μείωση κατά 88% συγκριτικά με τον ίδιο μήνα το 2018. Η Τουρκία αντιπροσωπεύει μέχρι στιγμής το 1,1% του συνόλου των εισαγωγών χάλυβα στις ΗΠΑ.
Παράλληλα οι ΗΠΑ θα σταματήσουν και τις διαπραγματεύσεις για μια εμπορική συμφωνία ύψους 100 δις δολαρίων που είχε ανακοινώσει ο υπουργός Εμπορίου, Γουλίμπουρ Ρος σε ομιλία του στην Άγκυρα τον περασμένο μήνα. Η συμφωνία περιελάμβανε εμπορικές συμφωνίες στον τομέα της βιομηχανίας επίπλων, μαρμάρου, αυτοκινήτων και την πολιτική αεροπορία. Επίσης η κυβέρνηση Τραμπ στοχοποιεί τους Τούρκους υπουργούς Άμυνας, Ενέργειας και Εσωτερικών.
Η στάση του Τραμπ δεν πείθει
Στο μεταξύ πολιτικοί και διπλωμάτες που την περασμένη εβδομάδα αιφνιδιάστηκαν με την απόφαση Τραμπ περί απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη ΒΑ Συρία και την εγκατάλειψη των Κούρδων, δεν φαίνονται ικανοποιημένοι από τις κυρώσεις και η κριτική προς τον αμερικανό πρόεδρο δεν καταλαγιάζει.
Η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νανσί Πελόζι κατηγόρησε τον Τράμπ, πως είναι αυτός εκείνος που προκάλεσε χάος στη Συρία και τόνισε πως «η ανακοίνωσή του για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας δεν μπορεί να αντιστρέψει την ανθρωπιστική καταστροφή» που προκάλεσε ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος.
Η δε Κέιλιν Μιντον, εκπρόσωπος του Δημοκρατικού βουλευτή του Τέξας, Μάικλ Μακ Κάουλ και μέλους της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, δήλωσε: «Εκτιμούμε τις κυρώσεις της κυβέρνησης που είχε προγραμματίσει να επιβάλλει ο Τραμπ, αλλά δεν είναι αρκετές για να τιμωρήσει την Τουρκία για τα αδικήματα που διαπράττει στη Συρία».
Ο πρώην αξιωματούχος του Υπ.Οικονομικών, Μάικλ Γκρίνγουολ τονίζει πως η απαίτηση Τραμπ για κατάπαυση πυρός και όχι για απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από την ΒΑ Συρία μαρτυρά «μια συνεχιζόμενη απροθυμία της κλιμάκωσης των πιέσεων σε βάρος μιας χώρας, συμμάχου στο ΝΑΤΟ». Παράλληλα βέβαια, αποκαλύπτει και την αμφιθυμία Τραμπ για εμπλοκή των ΗΠΑ σε συγκρούσεις στην αλλοδαπή. Όπως είχε γράψει άλλωστε πριν μερικές μέρες στο Twitter, προτιμά να επικεντρωθεί «στα νότια σύνορά μας».
Ειδικοί επί των κυρώσεων επισημαίνουν επίσης πως ο Τραμπ θα μπορούσε να επιβάλει περιορισμούς στην Τουρκία από την περασμένη εβδομάδα εάν το επιθυμούσε και ότι οι δηλώσεις του αμερικανού προέδρου περί μελλοντικής επιβολής κυρώσεων γίνονταν περισσότερο για να κατευνάσει τους αμερικανούς βουλευτές και γερουσιαστές που του ασκούσαν αφόρητες πιέσεις.
«Αν ήξεραν τι ήθελαν πραγματικά να κάνουν, θα το είχαν κάνει ήδη», επιμένει ο Ο Τουλ.
Πηγή: Bloomberg