Με δεδομένο ότι ο κόσμος, μετά και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, παύει να είναι διπολικός και αμφισβητείται το στάτους κβο όπως αυτό εδραιώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η νέα τάξη πραγμάτων απαιτεί δραστικές κινήσεις για την αντιμετώπιση των κινήσεων αμφισβήτησης της δυτικής ηγεμονίας. Οι δράσεις της Ε.Ε. από την αρχή του πολέμου δείχνουν ότι έχει αντιληφθεί πλήρως πως πλέον δεν μπορεί να είναι απλά ένας οργανισμός που προωθεί την ειρήνη μέσω της οικονομικής συνεργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθεί η συνάντηση σήμερα 20 Μαρτίου 2023 των υπουργών Εξωτερικών των κρατών μελών της Ε.Ε. Στις Βρυξέλλες, καθώς αναμένεται να συμφωνήσουν στο σχέδιο ύψους τουλάχιστον 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την από κοινού παραγωγή και αγορά πυρομαχικών με προορισμό την Ουκρανία για την αντιμετώπιση των ρωσικών δυνάμεων που πολιορκούν τη χώρα.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. πριν προχωρήσουν σε άλλα θέματα της ατζέντας, θα συναντηθούν σήμερα με τον Ουκρανό ομόλογό τους Ντμίτρο Κουλέμπα για να συζητήσουν το σχέδιο που θα επιτρέψει να παραδοθούν στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις τουλάχιστον ένα εκατομμύριο οβίδες 155 χιλιοστών και να αναπληρωθούν τα στρατηγικά στοκ χωρών της ΕΕ, ορισμένα από τα οποία βρίσκονται στα όρια της εξάντλησης.
Εάν το σχέδιο οριστικοποιηθεί σήμερα, τότε θα τεθεί προς έγκριση από τους ηγέτες των 27 κρατών μελών κατά τη σύνοδο τους την ερχόμενη Πέμπτη 23 Μαρτίου και Παρασκευή 25 Μαρτίου στη σύνοδό τους στις Βρυξέλλες.
Το σχέδιο είχε προαναγγείλει στις 21 Φεβρουαρίου 2023 ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ., στην τριμερή συνάντηση Ουκρανίας, Ε.Ε., και ΝΑΤΟ στην έδρα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας υπογραμμίζοντας ότι ο χρόνος είναι πιεστικός καθώς η Ρωσία πιέζει όλο και περισσότερο και ως εκ τούτου η Ε.Ε. Πρέπει να παραδώσει πυρομαχικά στην Ουκρανία το συντομότερο.
Ο Μπορέλ έχει ζητήσει από τα κράτη μέλη να διαθέσουν για την αγορά πυρομαχικών για την Ουκρανία τα 2 δισεκ. ευρώ που κατανεμήθηκαν τον Δεκέμβριο στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη και η λογική είναι το ένα δισεκατομμύριο ευρώ να δαπανηθεί για να αναπληρωθούν τα στοκ πυρομαχικών των κρατών μελών, έναντι 1.000 ως 1.300 ευρώ ανά οβίδα. Εκτιμάται ότι για κάθε οβίδα δαπανώνται μέχρι σήμερα 4.000 ευρώ.
Το δεύτερο δισεκατομμύριο, σύμφωνα με το σχέδιο, θα δαπανηθεί για την αγορά από κοινού οβίδων 155 χιλιοστών προοριζόμενων για το ουκρανικό πυροβολικό.
Το πιο σημαντικό όμως είναι το τρίτο σκέλος του σχεδίου που στόχο έχει να εμπλακούν οι ευρωπαϊκές πολεμικές βιομηχανίες στην παραγωγή πυρομαχικών για τον εφοδιασμό των ουκρανικών δυνάμεων.
Βασικό ρόλο σε όλο αυτό θα διαδραματίσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη ο οποίος διαχειρίζεται τα κονδύλια για την εξόφληση των χωρών που θα στείλουν οπλισμό στην Ουκρανία. Ωστόσο η Ε.Ε. σκέφτεται μακροπρόθεσμα και αναζητεί τρόπους για να αυξήσει την ικανότητα της Ευρώπης όχι μόνο να παράγει πυρομαχικά αλλά και άλλους τύπους στρατιωτικού εξοπλισμού. Αυτό βέβαια σημαίνει περισσότερα κονδύλια.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι αξιωματούχοι της Ε.Ε. Τείνουν προς μια στρατηγική όπως αυτή που εφαρμόσθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας όπου τα κράτη μέλη ενώθηκαν και αγόρασαν εμβόλια για την αντιμετώπιση του COVID -19
Όμως όπως όλα τα σχέδια έτσι και αυτό αντιμετωπίζει προβλήματα.
Για παράδειγμα εάν εφαρμοσθεί το σχέδιο για την πανδημία, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκφράζουν τον προβληματισμό τους υποστηρίζοντας ότι οι συμβάσεις για τα εμβόλια υπογράφτηκαν υπό την πίεση που ασκούσε η εξάπλωση της πανδημίας με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν εκατομμύρια αχρησιμοποίητες δόσεις.
Αλλος προβληματισμός είναι πως θα μπορέσει η αμυντική βιομηχανία να προσαρμόσει την παραγωγική της ικανότητα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης, τα δύο δισ. Ευρώ που συζητούνται αυτά καλύπτουν μόνο τις επείγουσες ανάγκες σε πυρομαχικά. Αρα αντιλαμβάνεται κανείς ότι όσο πιο φιλόδοξο το σχέδιο τόσο πιο μεγάλα τα κονδύλια και σε μια εποχή όπου ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός.
Επίσης με δεδομένο ότι η αναβάθμιση της ευρωπαϊκής αμυντικής στρατηγικής σημαίνει όχι μόνο ένα βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά και αναβάθμιση της εξουσίας των Βρυξελλών μπορεί κράτη μέλη να προβληματιστούν και να αναρωτηθούν ποιος θα παίξει βασικό ρόλο στα εξοπλιστικά προγράμματα.
Όμως, ένα από τα βασικά επιχειρήματα υπέρ της συνδρομής στην Ουκρανία είναι ότι βοηθώντας της να επιτύχει μια γρήγορη νίκη τότε οι ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες θα βγουν κερδισμένες.
Όπως και να έχει φαίνεται ότι η συζήτηση έχει δρομολογηθεί και οι όποιες αποφάσεις είναι μονόδρομος όπως άλλωστε και η επιθετικότητα της Ρωσίας που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για να είναι κανείς ιδιαίτερα διστακτικός.