Οι ζωγράφοι Η. Αγγελή, Κ. Ασαργιωτάκη, Χ. Βέργη, Μ. Γιαννακάκη, Χ. Κεχαγιόγλου, Χ. Παλλαντζάς, Μ. Μαδένης, Τ. Μαντζαβίνος, Γ. Χαδούλης και Μ. Χάρος ενώνουν δυνάμεις με την THIC και γίνονται «σημαιοφόροι» της ελληνικής τέχνης στη διεθνή εικαστική σκηνή.
Πώς μοιάζει ο «ου τόπος», ο μυθικός, άπιαστος παράδεισος; Τη δική τους εκδοχή ενός τόπου ιδεατού αποτυπώνουν δέκα καταξιωμένοι Έλληνες ζωγράφοι στη διάσταση του τελάρου.
Το μεγάλο εικαστικό γεγονός που έχει χρώμα ελληνικό, παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο Μόντρεαλ του Καναδά, αλλά και online στην ιστοσελίδα του οργανισμού της ομογένειας “The Hellenic Initiative Canada”.
Πρόκειται για φορέα με σοβαρότατο έργο και προσφορά στην ελληνική κοινωνία, ο οποίος θα αξιοποιήσει τα έσοδα από την πώληση των έργων για να στηρίξει νέες οικογένειες στις ακριτικές περιοχές της Ελλάδας και να αντιμετωπίσει με ουσία τον εθνικό κίνδυνο της υπογεννητικότητας που σκεπάζει τη χώρα.
Με τον τίτλο «Εὖ-topia», 23 έργα σύγχρονων καλλιτεχνών, δημιουργίες του σήμερα, μεταφέρουν κάτι από τη γενέτειρα χώρα στη δραστήρια ελληνική κοινότητα του Καναδά. Το «Εὖ» στην πρώτη φιλανθρωπική δημοπρασία έργων τέχνης της «Ελληνικής Πρωτοβουλίας» αναφέρεται στον διπλό στόχο της οργάνωσης: από τη μία υπηρετεί την εξωστρέφεια του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, κάνοντας γνωστό διεθνώς ένα πολύτιμο κομμάτι της σημερινής εικαστικής σκηνής σε φιλότεχνους και συλλέκτες.
Από την άλλη, το περιεχόμενο και τα αισθητικά αποτελέσματα αυτής της πρωτοβουλίας αντανακλά εμπνεύσεις, όχι μόνο από την τοπιογραφία και την αρχαιότητα, αλλά επίσης από τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Απηχούν έτσι, τη θέληση για υπέρβαση των δυσκολιών που πέρασε ο ελληνικός τόπος τα τελευταία χρόνια, κινητοποιώντας στο πλευρό του τον απανταχού ελληνισμό.
Κάθε έργο που πωλείται μέσω της ψηφιακής δημοπρασίας, θα καλύψει τα έξοδα για 2 έως 3 εγκυμοσύνες σε οικογένειες που κατοικούν σε απομακρυσμένα σημεία της χώρας μας. Η δημιουργία και ο πνευματικός χώρος των ζωγράφων δίνει ελπίδα και νέα ζωή σε μέρη που βρίσκονται αντιμέτωπα με την εγκατάλειψη.
Σημαιοφόροι αυτής της προσπάθειας γίνονται δέκα διακεκριμένοι Έλληνες που θεωρούνται από τους πιο αντιπροσωπευτικούς της ελληνικής ζωγραφικής. Τα έργα των καλλιτεχνών απηχούν τα διδάγματα της ελληνικής τέχνης, καλά συντονισμένα με τα τεχνοτροπικά ρεύματα της σύγχρονης εποχής. Όλοι τους, σε συμβολικό επίπεδο, παίρνουν την σκυτάλη από σημαντικά ονόματα του παρελθόντος, όπως οι Σπ. Βασιλείου, Γ. Μόραλης, Γ. Βακιρτζής, Π. Τέτσης, στους οποίους ανατέθηκε να φτιάξουν έργα για την προβολή της χώρας στο εξωτερικό.
Η ελληνική τουριστική αφίσα εξακολουθεί να συγκινεί το κοινό ως κάτι που συμπυκνώνει έναν τόπο ιδεατό: εκεί, ο ήλιος πάντα λάμπει φωτεινός, η θάλασσα είναι γαλήνια, τα αιγαιοπελαγίτικα σπίτια προβάλλουν ονειρικά. Σήμερα αυτή η κατάσταση, που είναι αμιγώς εσωτερική, αποδίδεται από κορυφαίους έλληνες δημιουργούς.
Τα έργα που θα δημοπρατηθούν, δεν αφορούν αποκλειστικά ονειρικούς τόπους απόδρασης, αλλά μνήμες από το συλλογικό μας ασυνείδητο. Απηχούν την Ελλάδα που «κουβαλάμε», αυτήν που πάντως ονειρευόμαστε, την «Αρκαδία» μας.
Ηώ Αγγελή
Το εργαστήριο της Ηούς Αγγελή βρίσκεται σε έναν από τους πιο όμορφους δρόμους της Αθήνας, στην περιοχή του Θησείου. Κάτω από τον βράχο της Ακρόπολης, έχει έναν κήπο «μυστικό» ανάμεσα στις παρακείμενες πολυκατοικίες. Το όριο μεταξύ του αστικού και φυσικού τοπίου διαπερνά τη ζωγραφική της.
Εικόνες παράδοξες που αποπνέουν τη μελαγχολία της πόλης ή, αντιθέτως, την οργιαστική ατμόσφαιρα της φύσης, αποκαλύπτουν τον μεγαλειώδη μικρόκοσμο της Ηούς Αγγελή. Ένα πουλί «εισβολέας» αποφορτίζει τη συμπάγεια του φυσικού τοπίου που ορίζεται από ένα χρώμα χαμηλόφωνο, σχεδόν εσωτερικό.
Αντίστοιχα, στα μικρά σε διάσταση νυχτερινά έργα στο ύπαιθρο, το ένα φωτίζεται στις γραμμές του γηπέδου και στην κορυφογραμμή της πόλης, ενώ το δεύτερο εκπέμπει μια φωταύγεια ψυχρής ακτινοβολίας. Εκεί, η Αγγελή εξελίσσει τη ζωγραφική με μια αμεσότητα και ένα δικό της λεξιλόγιο, χαρίζοντάς μας εικόνες καθαρής ποίησης.
Καλλιόπη Ασαργιωτάκη
Στο βιογραφικό της η Καλλιόπη Ασαργιωτάκη συστήνεται με τον τόπο όπου γεννήθηκε, την Κρήτη. Σκέφτομαι πώς όλα εκείνα τα μητρογονικά υφαντά, καμωμένα στον αργαλειό, πέρασαν στη δουλειά της. Οι γυναικείες μορφές της μοιάζουν αέρινες, σχεδόν ονειρικές. Κι όμως, παρά τη λεπτοδουλειά που παραπέμπει σε υψηλής ποιότητας χειροτεχνία, στέκουν μπροστά μας μνημειακές.
Είναι όπως τα εργόχειρα που έχουμε φυλαγμένα, σαν ιερά οστά. Λουσμένες σε ρόδινο ροζ χρώμα ή με μπλε μελάνη, είναι φιγούρες αρχετυπικές που ξεπροβάλλουν από το ασυνείδητο.
Τα πρόσωπα αυτά διαγράφουν ένα τοπίο πέρα από τον βιωματικό χρόνο. Είναι σήματα αρχέγονης, συλλογικής μνήμης. Κι όπως λέει η ίδια «ο εικαστικός οφείλει να ξεχάσει όσα ήξερε και να ξαναθυμηθεί αυτό που δεν ξέρει. Να κλείσει τα μάτια για μια στιγμή και να τα ανοίξει απότομα, ανοίγοντας ταυτόχρονα διάπλατα την ψυχή του».
Χρύσα Βέργη
Μιλώντας για τα έργα της, η Χρύσα Βέργη τα χαρακτηρίζει «ημερολογιακές καταγραφές», όπως οι σημειώσεις ενός συγγραφέα, που στο τέλος συμπυκνώνονται σε ένα κεφάλαιο. «Είναι εικόνες που έχω ζήσει, οι περισσότερες στην Ήπειρο, στον Λούρο και στις πηγές του. Με ενδιαφέρει να κρατήσω απ’ αυτές τη συναισθηματική μνήμη», λέει η ίδια.
Προσωπικά βιώματα αποτυπωμένα στην επιφάνεια του νερού, στα κλαδιά των δέντρων, στα στοιχεία εκείνα της φύσης που επιλέγει να απαθανατίσει στο τελάρο, χαρακτηρίζουν τη ζωγραφική της.
Η εμμονή στη φύση και στις ιδιόμορφες τοπιογραφίες συνδέεται με την πεποίθησή της ότι ο ίδιος ο άνθρωπος είναι (και) φύση, μια φύση που υπενθυμίζει –σήμερα περισσότερο από ποτέ μάλιστα– «το μέτρο και ό,τι είναι μέτρο». Κοιτώντας το έργο της Βέργη, ενεργοποιούνται όλες μας οι αισθήσεις. Η ζωγραφική της μοιάζει με επιστροφή στις ρίζες.
Μαρία Γιαννακάκη
Το «χωριό» της Μαρίας Γιαννακάκη θα μπορούσε να είναι η ευτοπία του απόδημου Ελληνισμού. Οι μνήμες του, οι πρώτοι έρωτες, τα καλοκαίρια, ένα συμπυκνωμένο κινηματογραφικό καρέ από όσα τον συνδέουν με τη μητέρα – πατρίδα. Στα λαϊκά σπίτια και στα χαλάσματα – στην «ασυνάρτητη επαρχία», θα πει ωραία ο Διονύσης Σαββόπουλος - η υψηλής ευαισθησίας ζωγράφος βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να χτίσει ένα σκηνικό μνημοσύνης.
Το έργο αυτό είναι μνημειακό στην απλότητα του θέματός του. Παρόμοια, ο ιερός βράχος της Ακρόπολης αποϊεροποιείται έτσι που σκέπει τους δύο εραστές. Μόνο η ερωτική πράξη νομιμοποιείται και το αθηναϊκό τοπίο αγκαλιάζει ιδανικά την έξαψη της στιγμής σε μια έκρηξη χρώματος.
Χρήστος Κεχαγιόγλου
Εικόνες καθαρές, γραμμένες και σχηματοποιημένες στο νου και στο συναίσθημα αναβλύζει η ζωγραφική του Χρήστου Κεχαγιόγλου. Σπίτια, λουλούδια, θάλασσα, όλα μαζί συνθέτουν έναν ύμνο στο «αιώνιο ελληνικό καλοκαίρι». Τα έργα του θα μπορούσαν να σταθούν επάξια δίπλα στις κλασικές αφίσες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), που καθόρισαν, όχι μονάχα τις προσδοκίες των τουριστών από τη Δύση, αλλά και την αντίληψη που έχουν για τον τόπο τους οι Έλληνες.
Παρόμοια μ’ εκείνες, τα έργα του δημιουργού εντυπώνονται άμεσα στο βλέμμα του θεατή, κερδίζουν αβίαστα τη συμμετοχή του σε ένα χρωματικό πανηγύρι. Πρόκειται για εικόνες μιας ευτοπίας ελληνικής.
Μιχάλης Μαδένης
Στη ρέουσα, χυμώδη πινελιά του, ο Μιχάλης Μαδένης συνδέεται με τη μεγάλη ζωγραφική του περασμένου αιώνα και δείχνεται άξιος επίγονος του Νίκου Λύτρα. Δεινός μάστορας του χρώματος ανάγει τα ταπεινά αγριόχορτα σε αξία ζωγραφική η οποία δεν θα περνούσε απαρατήρητη ακόμη και σε έναν καλλιτέχνη που λίγη σχέση έχει με την παραστατική ζωγραφική. Η υγρή γραφή του χαρίζει κίνηση στην εικόνα και τη διαστέλλει.
Αυτό το κομμάτι γης στην άκρη του γκρεμού θυμίζει την σκέψη του κορυφαίου Έλληνα αφισίστα, Γιώργου Βακιρτζή, που λέει: «Από ένα και μοναδικό σημείο της Γης θα μπορούσαμε να συλλάβουμε ολόκληρο τον κόσμο. Κι από έναν τόπο όλους του τόπους του πλανήτη μας… Υποψιάζομαι επίσης, ότι όσο πιο βαθιά και στοχαστικά γνωρίζουμε τον πλανήτη μας, τόσο θα μαθαίνουμε για το Σύμπαν. Άρα, εδώ είναι το Σύμπαν. Μάθε, λοιπόν, γνώρισε τον τόπο σου, τη Γη σου, τον Ουρανό σου και θα βρεις εσένα. Που θα πει τα πάντα».
Τάσος Μαντζαβίνος
Με ένα εσωτερικό τοπίο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κι ως ιδιότυπη αυτοπροσωπογραφία, ο Τάσος Μαντζαβίνος δίνει την ουσία του κόσμου του κι όχι μια περιγραφή χώρου. Μια μορφή μοιάζει ν’ ατενίζει αδιευκρίνιστα αρχιτεκτονήματα του ψυχισμού. Είναι το «έσω βλέμμα» του ζωγράφου.
Η αυτοπροσωπογράφηση του καλλιτέχνη έχει βρει ένα μοναδικό ρυθμό, καθώς κινείται προς τα αρχέτυπα της παιδικής ηλικίας και της ωριμότητας, ανάμεσα στη μνήμη και τη μετάπλασή της σε συνείδηση. Καρπός μιας προσωπικής ευτοπίας είναι ο «Μανδραγόρας», ένα έργο που απηχεί την ιδιαίτερη γραφή και τον μυστικισμό του ζωγράφου.
Μπολιασμένο μέσα σε λαϊκούς μύθους και δοξασίες, το ανθρωπόμορφο φυτό συνιστά συμβολική αναπαράσταση της ίδιας της ζωγραφικής πράξης. Απ’ αυτήν αναφύεται ο δημιουργός, μ’ αυτήν ανθίζει.
Χρήστος Παλλαντζάς
Ο Χρήστος Παλλαντζάς ζωγραφίζει σε μία από τις πιο ζωντανές γειτονιές της Αθήνας, στο Μεταξουργείο. Πολύ κοντά στο ατελιέ του, βρίσκεται το αρχαίο νεκροταφείο του Κεραμεικού, γεμάτο από σπαράγματα και άλλοτε λαμπρά χτίσματα. Ο ιστορικός χρόνος συναντά τον παλμό της πόλης. Μια ώρα που γοητεύει τον Παλλαντζά είναι η στιγμή που αρχίζει το φως να χάνεται, καθώς πέφτει ο ήλιος. Είναι ένα φως που ανακοινώνει τη νύχτα, την καταβύθιση στο σκοτάδι.
Ο δημιουργός στρέφει το βλέμμα μας ψηλά και προτείνει μιαν άλλη, εσωτερική θέαση της Αθήνας. Το αντιφέγγισμα της πόλης στα σύννεφα και στον ορίζοντα, είναι το κράτημα του χρόνου πέρα από εποχές. Έτσι αποτυπωμένος ο αττικός ουρανός στο έργο του καλλιτέχνη, μας δίνει μια ζωγραφική με πνευματικότητα.
Γιώργος Χαδούλης
Πώς μοιάζει ο «ου τόπος», ο μυθικός, άπιαστος παράδεισος; Ο Γιώργος Χαδούλης τον βλέπει ως «ιδανική νήσο» που περιβάλλεται από θάλασσα κι έτσι μας τον παρουσιάζει. Χτυπητά, κορεσμένα χρώματα φέρνουν μια pop σύνθεση που ανάγει το ελληνικό νησί σε αισθητικό πρότυπο, ως μια ενότητα με τον ήλιο, τη θάλασσα και την ελευθερία.
Με την ίδια αντίληψη, ο Χαδούλης σχηματοποιεί έναν άλλο βράχο, την Ακρόπολη. Με λιτά μέσα και υπακούοντας στον τόνο του μαύρου, αποδίδει το «αιώνιο σύμβολο» με φρέσκια ματιά. Και τα δύο έργα ανασυνθέτουν με σύγχρονους ζωγραφικούς όρους τόπους απόδρασης, τους τόπους όπου μπορούν να αναπλάσουν οι Έλληνες τον εαυτό τους με τη φαντασία τους.
Μανώλης Χάρος
«Η ζωγραφική είναι υπόθεση φωτός» μου λέει ο Μανώλης Χάρος και σκέφτομαι πόσο ευλογημένος είναι που γεννήθηκε, κυριολεκτικά, μέσα σε αυτό. Το σπίτι - ατελιέ όπου ζει στα Κύθηρα, δεσπόζει στο ωραιότερο σημείο της Χώρας του νησιού, λουσμένο στο φως κι έχοντας στην ποδιά του τη θάλασσα. Καθώς επιλέγει να περνά εκεί το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του, όταν δεν τον τραβούν οι υποχρεώσεις σε Αθήνα και Παρίσι, παράγει χρωματικές συνθέσεις απερίγραπτης διαφάνειας και απλότητας.
Η σχέση του με τα πράγματα και το φως - στα λουλούδια, στη θάλασσα, στον ανοιχτό ορίζοντα –εκπέμπει το μοναδικό αίσθημα που γνωρίζουμε στα ελληνικά νησιά. Ο ζωγράφος χαρτογραφεί ιδανικούς τόπους και τους τυλίγει με αυθεντική ζωγραφική αύρα.
Η έκθεση παρουσιάζεται ως τις 15 Δεκεμβρίου στο κέντρο του Μόντρεαλ (Hotel Nelligan 106 Saint-Paul St). Μπορείτε να δείτε online και τα 23 έργα των καλλιτεχνών, αλλά και να υποβάλετε την προσφορά σας στο ca.thehellenicinitiative.org/gallery