Οι ηγέτες των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ενωσης χαρακτήρισαν «βαρύ ιστορικό λάθος» την παρεμπόδιση της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία από ορισμένες χώρες μέλη κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής που διεξήχθη στις Βρυξέλλες.
Στην τελευταία τους συνέντευξη Τύπου έπειτα από ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, οι Τουσκ και Γιούνκερ εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την αδυναμία των κρατών-μελών της ΕΕ να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους.
«Πρόκειται για ένα ιστορικό λάθος», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος ήταν εμφανώς συγκινημένος αφού πρόκειται για την τελευταία σύνοδο κορυφής στην οποία συμμετέχει. Συνολικά, όπως είπε, συμμετείχε σε 148 συνόδους κορυφής και δήλωσε ότι είναι «υπερήφανος που είναι Ευρωπαίος». Ο ίδιος δεν παρέλειψε να ασκήσει σκληρή κριτική στις κυβερνήσεις που έφεραν αντιρρήσεις: «Εάν η ΕΕ θέλει να τη σέβονται, πρέπει να κρατάει τις υποσχέσεις της».
«Η μεγάλη πελιοψηφία των κρατών-μελών ήταν υπέρ, αλλά δυστυχώς χρειαζόμασταν ομοφωνία», επισήμανε από την πλευρά του ο Ντ. Τουσκ, προσθέτοντας ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της διεύρυνσης πριν από τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στο Ζάγκρεμπ, τον Μάιο του 2020. Αυτή ήταν και η μόνη φράση στην οποία συμφώνησαν όλα τα κράτη-μέλη και επομένως μπήκε στα τελικά συμπεράσματα της συνόδου.
«Προσωπικά το θεωρώ λάθος», συνέχισε ο Ντ. Τουσκ, ενώ υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία, δεν πρέπει να κατηγορηθούν γι′ αυτή τη εξέλιξη. «Εσείς είστε έτοιμοι», είπε και κάλεσε τα Σκόπια και τα Τίρανα να μην τα «παρατήσουν». Aναφερόμενος στην πρόοδο που έχουν σημειώσει οι δύο χώρες, τόνισε ότι η έκθεση της Επιτροπής ήταν «σαφής» ότι έκαναν «ό,τι τους ζητήθηκε» και χαρακτήρισε τη Συμφωνία των Πρεσπών «αληθινά σπουδαίο επίτευγμα».
Η Γαλλία, η Ολλανδία και η Δανία αρνήθηκαν την έναρξη των διαπραγματεύσεων με τις δύο χώρες.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι οι προσκλήσεις ένταξης της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας δεν θα μπορούν να προχωρήσουν μέχρι η ΕΕ να αλλάξει τον τρόπο και τον χρόνο γίνονται οι διαπραγματεύσεις.
Ο Ιταλός Πρωθυπουργός, Τζιουζέπε Κόντε, συμφώνησε με τους επικεφαλείς της ΕΕ, κάνοντας επίσης λόγο για «ένα ιστορικό λάθος».
«Πρέπει να αρχίσουμε τις συνομιλίες ένταξης, είμαι πολύ απογοητευμένος”, δήλωσε ο Κόντε στους δημοσιογράφους.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Σαρλ Μισέλ δήλωσε ότι η ένταξη των Βαλκανικών χωρών ήταν ένα σημαντικό στρατηγικό ζήτημα, προσθέτοντας: «θα δούμε πώς μπορούμε να επιστρέψουμε στη συζήτηση αργότερα».
«Θα επανέλθουμε στο θέμα πριν από τη σύνοδο κορυφής για τα Δυτικά Βαλκάνια στο Ζάγκρεμπ τον Μάιο του 2020», ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τουσκ.
«Δεν έχω επικοινωνήσει με τον κ. Ζάεφ όσο ήταν εδώ», είπε ο κ. Μητσοτάκης όταν ρωτήθηκε για το ζήτημα. Επανέλαβε όσα είχε πει στον ομόλογό του ότι δεν θα θέσει - έστω και εάν είναι προβληματική - τη συμφωνία των Πρεσπών στην ευρωπαϊκή πορεία της γειτονικής χώρας αλλά θα πρέπει να τηρηθεί στο ακέραιο και λυθούν εκκρεμότητες όπως τα εμπορικά σήματα. Απέφυγε, ωστόσο, να σχολιάσει τις εσωτερικές εξελίξεις στην γειτονική χώρα.
Ως «όχι καλό σημάδι για την αλληλεγγύη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως επίσης και για την σταθερότητα στην περιοχή», χαρακτηρίζει η υπηρεσιακή ομοσπονδιακή καγκελάριος της Αυστρίας, Μπριγκίτε Μπίρλαϊν το γεγονός ότι δεν αρχίζουν ακόμη οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία.
«Αυτό είναι πολύ λυπηρό», τόνισε το απόγευμα η καγκελάριος σε δηλώσεις της από τις Βρυξέλλες σε αυστριακά ΜΜΕ, επισημαίνοντας ότι η ίδια και άλλα κράτη κατέβαλαν όλες τις δυνάμεις τους για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.