Παιδιά που βρέθηκαν στη χώρα μας μόνα, κουβαλώντας το τραύμα του πολέμου, του ξεριζωμού, του αποχωρισμού από τις οικογένειες τους ή της ορφάνιας, με νωπό το βίωμα της περιπέτειας τους για να φτάσουν ως εδώ. Γυναίκες έγκυες, θύματα βίας ή άλλες που καλούνται να μεγαλώσουν μόνες τα παιδιά τους σε μια ξένη χώρα που ήρθαν ως πρόσφυγες χωρίς κανένα εφόδιο.
1.000 ανθρώποι με αυτό το προφίλ θα έχουν τώρα μια δεύτερη ευκαιρία, αφήνοντας πίσω τους τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης σε κρατικές δομές, να φτιάξουν ξανά τη ζωή τους, να θυμηθούν πως είναι να ζεις ως ένας «κανονικός άνθρωπος», να αποκτήσουν σταδιακά τα εφόδια για να σταθούν μόνοι στα πόδια τους και, το κυριότερο, θα τους δοθεί πλέον η δυνατότητα να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο.
Τη δυνατότητα αυτή δίνουν οι 1.000 νέες θέσεις φιλοξενίας ασυνόδευτων παιδιών και ευάλωτων αιτούντων ασύλου με την χρηματοδότηση ύψους 7.632.000 ευρώ από Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν μέσω του προγράμματος «Άσυλο και Μετανάστευση» του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants)* για την Ελλάδα, το οποίο διαχειρίζεται η ΣΟΛ Crowe σε συνεργασία με τη HumanRights360. Το πρόγραμμα θα ”τρέχει” έως το 2024 ενώ οι νέες θέσεις φιλοξενίας εξασφαλίζονται μέσω της συνεργασίας με πέντε οργανώσεις που διαθέτουν την απαραίτητη εμπειρία για την υλοποίηση τέτοιων projects, λαμβάνοντας την αντίστοιχη χρηματοδότηση ενώ η επιλογή έγινε μέσω ανοιχτής προκήρυξης και η αξιολόγηση από ομάδα ανεξάρτητων βαθμολογητών.
Προτεραιότητα η στήριξη των ασυνόδευτων
Όπως εξήγησε ο πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα, Φρούντε Οβερλαντ Αντερσεν εκπροσωπώντας τις δότριες χώρες κατά την παρουσίαση των νέων χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, η επιλογή στήριξης των ασυνόδευτων παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων -που είναι πρωτίστως γυναίκες-είναι διττή.
Αφενός οι ασυνόδευτοι ανήλικοι αποτελούν μια πληθυσμιακή ομάδα που απαιτεί αυξημένους οικονομικούς πόρους, απαραίτητους όμως ώστε αυτά τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη νέα τους ζωή. ”Η χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων είναι ο τρόπος να αναλάβουμε εμείς ένα μέρος από το βάρος που σηκώνουν οι ελληνικές αρχές, υποστηρίζοντας τη διαχείριση μιας από τις πιο ευάλωτες και απαιτητικές κατηγορίες μεταναστών στην Ελλάδα”. Επίσης, όπως υπογράμμισε, πρόκειται για μια πληθυσμιακή ομάδα που χρειάζεται τη βοήθεια μας, χρειάζεται την υποστήριξη μας, χρειάζεται την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Πρέπει να χτίσουμε ένα σύστημα προστασίας γύρω από τα παιδιά αυτά, ώστε να έχουν την ευκαιρία να χτίσουν το μέλλον τους”. Για τη Νορβηγία, όπως είπε η επιλογή αυτή συνδέεται και με πολλές από τις προτεραιότητες που θέτει και το Υπουργείο Εξωτερικών ”δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα των παιδιών που επιβιώνουν, προσπαθώντας να διαφύγουν από συνθήκες πολέμων, συγκρούσεων και φτώχειας”.
Πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ δεν τηρούν τις δεσμεύσει τους
Ερωτηθείς ωστόσο εάν η Νορβηγία εξετάζει το ενδεχόμενο να υποδεχθεί ανήλικους ο κ. Άντερσεν έθεσε εμμέσως το θέμα της μη ανάληψης από χώρες της ΕΕ του βάρους που τους αναλογεί στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Όπως εξήγησε, η Νορβηγία υποδέχθηκε πάνω από 1000 ασυνόδευτους ανήλικους από την περιοχή της Μεσογείου έως και το 2016. Ωστόσο αν και ”πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ ανέλαβαν αντίστοιχες δεσμεύσεις το 2015 και το 2016, στη συνέχεια δεν ανταποκρίθηκαν...Οκτώ με δέκα κράτη-μέλη της ΕΕ εκπληρώσουν πράγματι τις δεσμεύσεις τους και υποδέχονται ασυνόδευτους ανηλίκους...Αυτή τη φορά θα το κάνουμε αντίστροφα: δεν θα είμαστε οι πρώτοι, αλλά θα περιμένουμε μέχρι και οι υπόλοιποι να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους”.
Σημειώνεται πως η Νορβηγία και οι δότριες χώρες συνεισφέρουν αυτή τη στιγμή με 33 εκατ. ευρώ στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης στην Ελλάδα. Μια σημαντική πτυχή αυτής της βοήθειας είναι απευθείας προς τις ελληνικές αρχές. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Νορβηγία προσφέρει όχι μόνο οικονομική στήριξη, αλλά και εξειδικευμένο προσωπικό, καθώς και υπηρεσίες στρατηγικής συμβουλευτικής στις ελληνικές αρχές, με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, στελεχών της Νορβηγικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης (UDI) του αρμόδιου υπουργείου της Νορβηγίας.
Από την πλευρά του ο κ.Επαμεινώνδας Φαρμάκης, Διευθυντής των Προγραμμάτων «Τοπική Ανάπτυξη και Μείωση της Φτώχειας» και «Άσυλο και Μετανάστευση» του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants) τόνισε πως στόχος των νέων έργων είναι να ”συμβάλουν σε ένα πιο δίκαιο σύστημα προστασίας των πιο ευάλωτων ομάδων αιτούντων άσυλο και ιδιαίτερα των παιδιών. Ελπίζουμε ότι περισσότερα έργα όπως αυτά, καθώς και οι αυξημένες προσπάθειες εκ μέρους της Ελλάδας για μετεγκατάσταση των παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα προσφέρουν μια πιο βιώσιμη προσέγγιση για τους ευάλωτους πληθυσμούς στην Ελλάδα”.
Εκ μέρους του διαχειριστή επιχορήγησης, ο Χαρίλαος Φαλτσέτας τόνισε πως στρατηγικός στόχος είναι η μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων των Προγραμμάτων, μέσα βέβαια στα χρηματοδοτικά και κανονιστικά πλαίσια και πως βασικές αρχές στην όλη διαδικασία είναι η διαφάνεια, η ανεξαρτησία και ακεραιότητα.
Πόσοι, ποιοι και με πιο τρόπο θα ωφεληθούν
-IRC Hellas: Παροχή 10 διαμερισμάτων «Ημιαυτόνομης Διαβίωσης» στην Αθήνα, με χωρητικότητα 40 θέσεων φιλοξενίας ασυνόδευτων παιδιών ηλικίας 16 ετών και άνω. Προσφέρεται διαμονή και ένα ολιστικό πακέτο εξατομικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης σε τουλάχιστον 120 ασυνόδευτα ανήλικα για 33 μήνες.
Προϋπολογισμός: 1.722.661 ευρώ
-Γιατροί του Κόσμου: Λειτουργία ανοιχτού κέντρου διαμονής στο κέντρο της Αθήνας για μόνες γυναίκες ή μητέρες με παιδιά, με έμφαση σε έγκυες γυναίκες, γυναίκες με σοβαρά προβλήματα υγείας, θύματα έμφυλης βίας, εμπορίας ανθρώπων κ.λπ.. Το έργο προβλέπει τη φιλοξενία και την παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών σε 175 γυναίκες και τα παιδιά τους για 30 μήνες.
Προϋπολογισμός: 994.875 ευρώ.
-Άρσις: 77 θέσεις διαμονής στη Βόρεια Ελλάδα. Θα λειτουργήσουν 12 εποπτευόμενα διαμερίσματα στέγασης ασυνόδευτων ανηλίκων ηλικίας άνω των 16 ετών κοντά στις ασφαλείς ζώνες των ανοικτών δομές φιλοξενίας στις περιοχές Λαγκαδίκια, Διαβατά, Αγία Ελένη, Δράμα και Καβάλα, νέες θέσεις στο “Σπίτι της Άρσις” στη Θεσσαλονίκη, καθώς και μέχρι τέσσερα διαμερίσματα φιλοξενίας για μόνες μητέρες και επιζώσες έμφυλης βίας. Συνολικά στοχεύει να καλύψει 308 άτομα κατά τη διάρκεια 20 μηνών.
Προϋπολογισμός: 1.615.058 ευρώ
-Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων (ΣΜΑΝ): Κέντρο μακροχρόνιας φιλοξενίας για 16 ασυνόδευτους ανηλίκους στο κέντρο της Αθήνας. Προβλέπεται η δημιουργία ενός καινοτόμου τύπου ξενώνα φιλοξενίας 12 ασυνόδευτων αγοριών ηλικίας 6-12 ετών και δύο ασυνόδευτων ανηλίκων μητέρων με τα παιδιά τους. Συνολικά, 96 άτομα αναμένεται να υποστηριχθούν κατά τη διάρκεια 35 μηνών από την έναρξη της υλοποίησης του έργου.
Προϋπολογισμός: 1.074.903 ευρώ
-ΜΕΤΑδραση: Χρηματοδότηση δύο δομών φιλοξενίας σε Σάμο και Χίο. Η προσέγγιση της ΜΕΤΑδρασης είναι ότι οι δομές στα σύνορα πρέπει να έχουν μεταβατικό χαρακτήρα, με κύριο στόχο την άμεση τοποθέτηση των παιδιών, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, σε ένα ασφαλές και οικογενειακό περιβάλλον μακριά από τις ακατάλληλες και επικίνδυνες συνθήκες των καταυλισμών στα νησιά (hot spot), έως την μετακίνησή τους στην ενδοχώρα. Το έργο στοχεύει να υποστηρίξει συνολικά 280 παιδιά σε 40 μήνες.
Προϋπολογισμός: 2.224.503 ευρώ.
*Οι επιχορηγήσεις Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants)
Αντιπροσωπεύουν τη συμβολή της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και του Λιχτενστάιν σε 15 χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και στοχεύουν στη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων και στην προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Οι δότριες χώρες έχουν διαθέσει συνολικά 116,7 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα για προγράμματα και έργα που θα υλοποιηθούν έως το 2024. Από το 1994 και μετά, η Ελλάδα έχει λάβει περισσότερα από 180 εκατομμύρια ευρώ μέσω του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ, που διατέθηκαν σε σημαντικά έργα και παρεμβάσεις, σε τομείς όπως το περιβάλλον, η υγεία, η καινοτομία, η ενδυνάμωση των πιο ευάλωτων πληθυσμών, η μείωση των οικονομικών ανισοτήτων και πολλά άλλα.