Από το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 μέχρι τις πρόσφατες ευρωεκλογές, έχει παρέλθει ικανός πολιτικός χρόνος ο οποίος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί προς την κατεύθυνση υιοθέτησης δομικών αλλαγών στην ευρωπαϊκή πολιτική τής δυσκίνητης γραφειοκρατίας, της ανεπαρκούς συνοχής και της απροσμέτρητης λιτότητας, που αποδεδειγμένα πια έχουν οδηγήσει την Ε.Ε. στην εσωστρέφεια αλλά και τους πολίτες στον ευρωσκεπτικισμό.
Όμως, εν τοις πράγμασι καμία ουσιαστική αλλαγή δεν έχει γίνει την τελευταία δεκαετία, αντιθέτως, η αργοκίνητη γραφειοκρατία και η απόλυτη κυριαρχία τού χρηματοοικονομικού κατεστημένου εξακολουθούν να λυμαίνονται ιδιοτελώς την ευρωπαϊκή πολιτική. Το σύστημα αυτό παρέδωσε ένα χυδαιότατο μάθημα στην Ευρώπη του 2015, μηδενίζοντας και καταλύοντας την πολιτική εντολή ενός λαού, αναγκάζοντας την τότε εκλεγμένη κυβέρνηση της Ελλάδας να ακυρώσει την εκπεφρασμένη λαϊκή βούληση. Στις ευρωεκλογές του 2024, το ίδιο σύστημα παρέδωσε ένα ακόμα μάθημα: Τα παραδοσιακά κόμματα που δεν ευθυγραμμίζουν την πολιτική τους με τα κεκτημένα -οικονομικά και εθνικιστικά κυρίως- συμφέροντα, κινδυνεύουν να βρεθούν στο περιθώριο. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε εμμέσως δια στόματος της κυρίας Φον ντερ Λάιεν. «Θα τους σταματήσουμε, αυτό είναι σίγουρο[1]», είπε. Θα σταματήσει ποιους; Και πώς; Και γιατί «αυτοί» ενίσχυσαν την πολιτική τους δύναμη; Ρητορικές βεβαίως οι ερωτήσεις καθόσον είναι εξόφθαλμη πια η χειραγώγηση και η ολοκληρωτική υποταγή της πολιτικής στην αντικοινωνική καθοδήγηση και την τυραννική αυθαιρεσία του αντιευρωπαϊκού ακροδεξιού συστήματος που ανδρώνεται εσχάτως μέσα από το λαϊκισμό και διασπείρεται εκθετικά ανάμεσα στους δύσπιστους και επιφυλακτικούς πια πολίτες.
Στην Ελλάδα, εκτός των προαναφερομένων, αν κανείς επιχειρήσει να αποτυπώσει συνοψίζοντας τα συμπεράσματα από την εκλογική διαδικασία, πέρα από την ενίσχυση των ακροδεξιών κομμάτων, θα διαπιστώσει αφενός ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιβεβαίωσε για μία ακόμα φορά τη συνεχιζόμενη απώλεια ψηφοφόρων σε απόλυτους αριθμούς στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις (2015: 2.245.978 – 2019: 1.926.526 - Μάιος 2023: 1.184.621 – Ιούνιος 2023: 930.013 – Ευρωεκλογές 2024: 593.133), παρά τη δραματική πτώση του ποσοστού του κυβερνώντος κόμματος και αφετέρου ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία, οι ψηφοφόροι επέλεξαν συνειδητά να μην προσέλθουν στις κάλπες.
Επί αυτών, η προδήλως μικρονοϊκή ανάλυση του αποτελέσματος από τους κομματικούς μηχανισμούς τής κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν αφήνει περιθώρια στη συνείδηση των πολιτών: Η σοβαρή πολιτική σκέψη που είναι σε θέση να δημιουργήσει ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο είναι ουσιωδώς ανύπαρκτη κι έχει αντικατασταθεί από την ανούσια, κενόλογη και τυποποιημένη συνθηματολογία (ελέχθη άσκεφτα ότι η εκλογική ποσοστιαία πρωτιά στις ηλικίες μέχρι 35 ετών είναι επιτυχία, σαν να είναι οι εκλογές μέτρηση τηλεθέασης!). Η πολιτική φτωχοποίηση είναι πλέον γεγονός βαθιά ριζωμένο τόσο στον ελλαδικό όσο, δυστυχώς, και στον ευρωπαϊκό χώρο.
Τα μεγάλα ποσοστά αποχής αποδεικνύουν ότι η Ευρώπη έχει πάψει να (φαίνεται πως) είναι ωφέλιμη στον πολίτη, ο οποίος δικαιολογημένα ενδεχομένως να θεωρεί ότι θεσμός της Ε.Ε. είναι πολιτικά άσαρκος, λιποβαρής και πιθανόν μη νομιμοποιημένος πια να εκπροσωπήσει και να διαχειριστεί τα ανθρώπινα συμφέροντά του. Αντιλαμβανόμενος δε, ότι το ευρωπαϊκό σκαρί γέρνει επικίνδυνα προς τα άκρα δεξιά, σε μια αυτοκαταστροφική πορεία εσωστρεφούς ιδιοτέλειας αν όχι εφιαλτικής παραφροσύνης, αδιαφορεί, δεν αντιδρά και γι’ αυτό απέχει. Άλλωστε, οι πολιτικά διαβρωμένες κοινωνίες στις οποίες ζει, φροντίζουν επιμελώς να κρατούν τον προβληματικό ελέφαντα έξω από το κάδρο της οπτικής αντίληψης των πολιτών. Το «πρόβλημα» είναι ο μετανάστης, η ‘εισαγόμενη’ ακρίβεια, η κλιματική αλλαγή, η γεωστρατηγικά επιβαλλόμενη ενεργειακή ένδεια, ο ομοφυλόφιλος, ο αλλόθρησκος, ο διαφορετικός, ο άλλος. Το αληθινό πρόβλημα όμως δεν είναι αυτό. Είναι η ελλειμματική και συστηματικά αντικοινωνική εφαρμοζόμενη πολιτική και ο ελέφαντας αυτός είναι εμφανώς διακριτός στο δωμάτιο της μεγάλης Ευρώπης και είναι καρκινικά τεράστιος για να αντιμετωπιστεί με επιδερμικές ασπιρίνες και εύπεπτους αφορισμούς. Υπάρχουν όμως, επαρκώς ικανοί πολιτικοί που να μπορούν να τον αντιμετωπίσουν; Αν όχι, προσοχή στα βράχια και τις ξέρες. Δεν είναι μόνο δεξιά…
Κώστας Θερμογιάννης