Τα ιστορικά κόμματα - ήτοι αυτά τα οποία έχουν αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στο διάβα του χρόνου και αναφέρονται στο συλλογικό ασυνείδητο σημαντικών πληθυσμιακών ομάδων - δεν λειτουργούν (ή δεν πρέπει να λειτουργούν) τυχάρπαστα ούτε να ετεροκαθορίζονται. Συγκαθορίζουν το σήμερα της πολιτικής και συνδιαμορφώνουν το αύριο. Στο πλαίσιο αυτό, εάν έχουν συνείδηση της ιστορικής τους πορείας, δεν λειτουργούν με χαζοτακτικιμούς, αλλά με στρατηγική διεύρυνσης και εκπροσώπησης των πλατιών λαϊκών στρωμάτων.
Περαιτέρω, όταν ένα ιστορικό κόμμα απισχνάται εκλογικά αναζητεί να ανανοηματοδοτήσει την πολιτική του πορεία και να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με την κοινωνία. Λειτουργεί εξωστρεφώς και όχι ανθρωποδιωκτικά, συγκεράζει απόψεις και εκφράζει νέες ιδέες και πολιτικές, οι οποίες συσπειρώνουν νέα πρόσωπα, πέραν εκείνων που ανέπτυξαν στο παρελθόν φιλικές σχέσεις μετεφηβικής ηλικίας με τον εκάστοτε πρόεδρο.
Στο ανωτέρω πλαίσιο, στοχεύει στους ακόλουθους άξονες: Πρώτον, να αναπτύξει ένα σύγχρονο νεωτερικό πολιτικό λόγο διαμορφώνοντας την πολιτική επικαιρότητα και όχι ακολουθώντας, ασθμαίνοντας, αυτήν. Δεύτερον, να εκφραστεί αυτός από νέα, ικανά πρόσωπα. Τρίτον, να επικοινωνεί με το βέλτιστο δυνατό τρόπο, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και τον εκσυγχρονιστικό του λόγο και τέταρτον, να λειτουργεί ιστορικοσυγκριτικά. Το υψηλό κοινωνικό και ιστορικό απόθεμά του, τού δίνει τη δυνατότητα να συγκρίνει αντίστοιχες πολιτικές του παρελθόντος ως απάντηση στα ζητήματα του σήμερα.
Γιατί επισημαίνουμε όλα τα ανωτέρω; Γιατί μόνον θλίψη προκάλεσε η δημόσια δήλωση του νυν πρόεδρου του ΠΑΣΟΚ για το ζήτημα της θεσμικής αναγνώρισης του πολιτικού γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Προτιμώντας τον πολιτικαντισμό και το «μαυρογυαλουρισμό» ο Νίκος Ανδρουλάκης τάχθηκε μεν αναφανδόν υπέρ της αναγνώρισης της ισότητας στο γάμο, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αναλάβει το κόμμα του τα βάρη των γαλάζιων βουλευτών. «Το ΠΑΣΟΚ δεν θα περιμένει να μεταβιβάσει ο κ. Μητσοτάκης στο ΠΑΣΟΚ τα εσωκομματικά του προβλήματα. Εμείς δεν θα δέσουμε τα κορδόνια της Νέας Δημοκρατίας» συμπλήρωσε αφήνοντας ανοικτό κάθε ενδεχόμενο. Δηλαδή σε απλά ελληνικά. Συμφωνώ με τη θέσπιση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά μπορεί να τον καταψηφίσω απλά για να δημιουργήσω επικοινωνιακό πρόβλημα, 2-3 ημερών, στην κυβέρνηση της ΝΔ, από τη στιγμή που οι βουλευτές της - κλείνοντας το μάτι στην ακροδεξιά πτέρυγα - μπορεί, επίσης, να τον καταψηφίσουν! Τέτοια συνέπεια! Δημιουργική και θεσμική αντιπολίτευση έταζε το ΠΑΣΟΚ αλλά στην πράξη, στα μεγάλα ζητήματα, ασκεί φοιτητικό συνδικαλισμό επαρχιακού πανεπιστημίου. Τόσο μπορεί τόσα πράττει.
Ωστόσο, ένα ιστορικό κόμμα που επιθυμεί να πρωταγωνιστήσει εκ νέου στην πολιτική ζωή του τόπου θα έπρεπε να τοποθετηθεί εντελώς διαφορετικά στο δημόσιο διάλογο. Να προωθεί τα πολιτικά ζητήματα εξαναγκάζοντας την κυβέρνηση να τοποθετηθεί (agenda setting) και όχι να συμβαίνει το αντίστροφο. Να αποδεικνύει ότι είναι ιστορικά συνεπής πολιτικός οργανισμός και να πιάνει το νήμα με τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που το ίδιο έκανε στο παρελθόν σε κάθε τομέα. Στον συγκεκριμένο (οικογενειακό δίκαιο και ανθρώπινες σχέσεις) τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις του ΠΑΣΟΚ (ισότητα στο γάμο, κατάργηση προίκας, θέσπιση πολιτικού γάμου, αποποινικοποίηση μοιχείας, ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κλπ) τις θύμισε ο νυν πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ και όχι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Ευτυχώς για το τελευταίο υπάρχει και ο Μητσοτάκης να μας θυμίζει τις μεγάλες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος. Ειδάλλως…
***
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου