Μέσα στον κατακλυσμό των ευχών που ανταλλάξαμε για ‘καλή χρονιά’, ας επισημάνουμε και μια πτυχή που δεν αποτελεί καθόλου λεπτομέρεια.
Η εκκλησιαστική χρήση του όρου ‘καιρός’ είναι κατάφορτη από βαθύ νόημα. Εντελώς διαφορετική από τη σημερινή, κατά την οποία εκλαμβάνεται ως συνώνυμο του ‘χρόνου’.
Ο Χριστός δηλώνει: «Δεν ήλθε ακόμη ο καιρός μου (η κατάλληλη στιγμή)» (κατά Ιωάννην, κεφ. 7, στίχοι 6 και 8).
Χρόνος είναι το φυσικό φαινόμενο. Καιρός είναι οι επιλογές μας που τοποθετούμε μέσα σ’ αυτόν.
Ο Απόστολος Παύλος συμβουλεύει να πορευόμαστε στη ζωή «εξαργυρώνοντας τον καιρό» (προς Εφεσίους 5: 16).
Χρόνος είναι αυτό που μας κάνει να συνειδητοποιούμε ότι γερνάμε. Καιρός είναι ο χρόνος όταν τον χρησιμοποιούμε για να ωριμάσουμε.
Στην προς Ρωμαίους (8: 18) ο ίδιος δηλώνει με βεβαιότητα: «Δεν συγκρίνονται τα παθήματα του τωρινού καιρού με την δόξα που θα μας αποκαλυφθεί». Αφού όποιος διάλεξε να συμπορεύεται με την Αλήθεια και την Αγάπη θα περάσει δοκιμασίες.
Χρόνος, δηλαδή, είναι το κοινό για όλους κεφάλαιο. Καιρός είναι η εκούσια εξατομικευμένη αξιοποίησή του, με συνέπειες πέρα από τη ζωή ετούτη.
Και αλλού επισημαίνει και προειδοποιεί: «Να, τώρα είναι καιρός ευπρόσδεκτος για σωτηρία» (Β’ προς Κορινθίους 6: 2). Απευθύνει έκκληση να αναπτύξουμε τη Ζωή που κρύβουμε μέσα μας, την οποία επιβουλεύονται η οκνηρία, η ανία, η απογοήτευση.
Ο χρόνος υποτάσσει, «γλύπτης των ανθρώπων παράφορος» κατά τον Ελύτη. Καιρός είναι ο μεταποιημένος χρόνος, μέσα στον οποίο αναδείχθηκε η ελευθερία μας.
Ο χρόνος παρασύρει μέσω της κυκλικότητάς του, της περιοδικής εναλλαγής ημερών και εποχών, προς το ‘φυσικό’, προς την παθητικότητα, προς τη μοιρολατρεία. Ο καιρός αποτελεί τομή την οποία το πρόσωπο επιχειρεί εντός του χρόνου, για να δώσει την δική του σημασία και για να αλλάξει την δική του πορεία.
Όμως! Οι Χριστιανοί δεν επινοούν εκ του μηδενός σημασίες αλλά ανταποκρίνονται στο κάλεσμα του Θεού. Είναι Αυτός που παρενέβη στην Ιστορία και μετέβαλε τον χρόνο σε καιρό. Όχι απλώς με την πρόσκλησή Του που συνεχώς μας απευθύνει, αλλά με την πράξη Του. Η οποία υπήρξε άκρως σωματική, όσο δεν παίρνει άλλο.
Γίνεται άνθρωπος και νοηματοδοτεί εκ νέου το χρόνο, με δύο έννοιες. Από τη μια, μεταβάλλει την παγκόσμια Ιστορία σε πεδίο δράσης Του. Από την άλλη, ενστερνίζεται στον Ίδιο Του τον Εαυτό τα στάδια της ανθρώπινης ζωής (εμβρυϊκό, βρεφικό, νηπιακό, παιδικό, εφηβικό, νεανικό, ώριμο), μεταβάλλοντας κάθε στιγμή της προσωπικής μας ζωής σε κατάλληλο καιρό.
Και ας μην ξεχνάμε. Ενάντια στις στρεβλωμένες αντιλήψεις που δυστυχώς επιβίωσαν ανά τους αιώνες, η κόλαση αποτελεί τον φυσικό τόπο μόνο για τον διάβολο. Στο κατά Ματθαίον (8: 29) φαίνεται πως οι δαίμονες το ξέρουν καλά, γι’ αυτό διαμαρτύρονται στον Χριστό: «Γιατί ήλθες, για να μας βασανίσεις πριν από τον καθορισμένο καιρό;».
Έτσι ο χρόνος επιδρά επάνω μας, αλλά εξαιτίας του Θεού μετατρέπεται σε ουράνιο δώρο που υπενθυμίζει τον προορισμό μας. Δεν μας παρέχεται γυμνός, σαν ανοημάτιστο φαινόμενο που γίνεται αντιληπτό μέσω της Φυσικής και της Βιολογίας. Μας παραδίνεται με εμπιστοσύνη, έχοντας αγιασθεί από τον Άχρονο, έχοντας γίνει Καιρός, προκειμένου να εργαστούμε κι εμείς για να τον καταστήσουμε μαρτυρία Ζωής γι’ αυτόν εδώ τον κόσμο και σκαλοπάτι για την ερχόμενη Βασιλεία Του.