Ημέρες μετά την έκρηξη του ηφαιστείου σε αυτό το μικρό ισπανικό νησί στον Ατλαντικό Ωκεανό, οι χιλιάδες κάτοικοι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αγωνιούν ακόμα. Μάλιστα οι αρχές προειδοποιούν ότι οι κίνδυνοι από την έκρηξη είναι περισσότεροι.
Τι γνωρίζουμε για αυτή την έκρηξη και ποιες οι συνέπειές της; Ακολουθεί μια ανάλυση σε πέντε ερωταπαντήσεις:
Που έγινε η έκρηξη του ηφαιστείου;
Η έκρηξη σημειώθηκε το απόγευμα της Κυριακής στο νησί Λα Πάλμα, ένα από τα οκτώ ηφαιστειογενή νησιά του αρχιπελάγους των Κανάριων Νήσων της Ισπανίας, που βρίσκεται κατά μήκος της βορειοδυτικής ακτής της Αφρικής. Ήταν η δεύτερη ηφαιστειακή έκρηξη μέσα σε 50 χρόνια για το νησί, το οποίο έχει πληθυσμό 85.000 κατοίκων.
Πριν από την έκρηξη καταγράφηκε σεισμός μεγέθους 4,2 Ρίχτερ. Τεράστια σύννεφα ασπρόμαυρου καπνού βγήκαν από την ηφαιστειακή κορυφογραμμή Cumbre Vieja μετά από μια εβδομάδα, με χιλιάδες μικρούς σεισμούς να καταγράφονται. Ασταμάτητοι ποταμοί λιωμένης λάβας, μερικοί από τους οποίους με ύψος έως και 6 μέτρα, άρχισαν να ρέουν προς τον ωκεανό, καταπνίγοντας τα πάντα στο πέρασμά τους.
Τα Κανάρια Νησιά είναι ένα τουριστικό hot spot, πολύ δημοφιλές στους Ευρωπαίους λόγω του ήπιου κλίματος που επικρατεί όλο το χρόνο. Το όρος Τέιδε, στο κοντινό νησί της Τενερίφης, είναι ένα από τα ψηλότερα ηφαίστεια του κόσμου και το ψηλότερο βουνό της Ισπανίας. Στη Λα Πάλμα, οι άνθρωποι ζουν κυρίως από τη γεωργία.
Τι προκάλεσε την έκρηξη;
Οι επιστήμονες παρακολουθούσαν την υπόγεια συσσώρευση μάγματος στη Λα Πάλμα για μια εβδομάδα πριν από την έκρηξη, καταγράφοντας πάνω από 20.000 σεισμούς - οι περισσότεροι πολύ μικροί για να γίνουν αισθητοί. Αυτό είναι γνωστό ως «σμήνος σεισμών» και μπορεί να δίνει σημάδια για μια επερχόμενη έκρηξη.
Τρεις ημέρες πριν από την έκρηξη, το Ινστιτούτο Ηφαιστειολογίας των Καναρίων Νήσων ανέφερε ότι 11 εκατομμύρια κυβικά μέτρα λιωμένου πετρώματος είχαν προωθηθεί στην Cumbre Vieja.
Μετά τον σεισμό των 4,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, δύο ρωγμές έβγαλαν στην επιφάνεια κατακόκκινο μάγμα. Η λάβα κύλησε σε ρυάκια στην πλαγιά του βουνού.
Πόσο σοβαρές είναι η ζημιές;
Η στενή επιστημονική παρακολούθηση σήμαινε ότι οι αρχές ήταν σε θέση να απομακρύνουν γρήγορα τους ανθρώπους πριν γίνει η έκρηξη του ηφαιστείου και δεν έχουν αναφερθεί θύματα.
Όμως οι ζημιές σε περιουσίες, υποδομές και καλλιεργήσιμες εκτάσεις είναι μεγάλες. Μέχρι στιγμής, η έκρηξη έχει καταστρέψει περίπου 190 σπίτια και έχει αναγκάσει την εκκένωση 6.000 ανθρώπων. Τα λιωμένα πετρώματα έχουν επίσης σκεπάσει καλλιέργειες μπανάνας, αβοκάντο, παπάγια και πολλούς αμπελώνες. Ορισμένα αρδευτικά δίκτυα έχουν χαθεί, τα υπόγεια ύδατα έχουν μολυνθεί και οι δρόμοι έχουν αποκλειστεί.
Τα ποτάμια λάβας κινούνται τώρα προς τις πιο πυκνοκατοικημένες ακτές του νησιού και τον Ατλαντικό Ωκεανό, όπου θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα προβλήματα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι τώρα;
Οι αρχές λένε ότι οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν πλήθος κινδύνων τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.
Όταν η λάβα φτάσει στον Ατλαντικό Ωκεανό, θα μπορούσε να προκαλέσει εκρήξεις και να παράγει σύννεφα τοξικών αερίων. Οι επιστήμονες που παρακολουθούν τη λάβα μέτρησαν ότι η θερμοκρασία της ξεπερνά τους 1.000 βαθμούς Κελσίου. Στην τελευταία έκρηξη που έγινε στο νησί το 1971, ένας άνθρωπος πέθανε από την εισπνοή του αερίου που δημιουργήθηκε όταν η λάβα έπεφτε στο νερό.
Οι σεισμοί στο νησί συνεχίζονται, ταράζοντας τους κατοίκους. Μια νέα ρωγμή άνοιξε αργά τη Δευτέρα μετά από έναν σεισμό μεγέθους 3,8 βαθμών, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ηφαιστειολογίας των Καναρίων Νήσων, και άρχισε να εκτοξεύει περισσότερη λάβα. Οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσαν να εμφανιστούν και άλλες ρωγμές στη γη, θέτοντας σε κίνδυνο και άλλες περιοχές.
Το ηφαίστειο παράγει 8.000 έως 10.500 τόνους διοξειδίου του θείου την ημέρα, δήλωσε το Ινστιτούτο Ηφαιστειολογίας. Το διοξείδιο του θείου είναι δύσοσμο και ερεθίζει το δέρμα, τα μάτια, τη μύτη και το λαιμό. Μπορεί επίσης να προκαλέσει όξινη βροχή και ατμοσφαιρική ρύπανση.
Η έκρηξη έχει επίσης παράγει ηφαιστειακή τέφρα, η οποία μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα. Οι αρχές της Λα Πάλμα είπαν στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής όπου έπεφτε η τέφρα να παραμείνουν στα σπίτια τους με κλειστές πόρτες και παράθυρα.
Για πόσο καιρό θα συνεχιστεί η έκρηξη;
Οι επιστήμονες λένε ότι οι ροές λάβας στη Λα Πάλμα μπορεί να διαρκέσουν για εβδομάδες ή και μήνες. Η τελευταία έκρηξη στο νησί, το 1971, διήρκεσε λίγο περισσότερο από τρεις εβδομάδες.
Η τελευταία έκρηξη που έγινε στα Κανάρια Νησιά σημειώθηκε υποβρυχίως στις ακτές του νησιού Ελ Ιέρρο το 2011. Διήρκεσε πέντε μήνες.
