Η μεταστατική νόσος - όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται από τον πρωτοπαθή όγκο σε άλλα μέρη του σώματος - είναι η αιτία των περισσότερων θανάτων από καρκίνο.
Ενώ οι ερευνητές κατανοούν πώς τα καρκινικά κύτταρα διαφεύγουν από την κύρια θέση για να εμφανίσουν νέους όγκους, δεν είναι καλά κατανοητό γιατί μερικά από αυτά τα παράξενα καρκινικά κύτταρα γεννούν νέους όγκους - μερικές φορές δεκαετίες αργότερα - ενώ άλλα όχι.
Τώρα, μια ερευνητική ομάδα στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου του Montefiore Einstein Comprehensive Cancer Center (MECCC) ανακάλυψε έναν φυσικό ανοσοποιητικό μηχανισμό σε ποντίκια που εμποδίζει τα διαφυγόντα καρκινικά κύτταρα να εξελιχθούν σε όγκους σε άλλα σημεία του σώματος. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Cell.
«Η πρόληψη ή η θεραπεία των μεταστάσεων είναι η πιο κρίσιμη πρόκληση στον καρκίνο», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Julio Aguirre-Ghiso, Ph.D., διευθυντής του Ινστιτούτου Cancer Dormancy του MECCC. «Πιστεύουμε ότι τα ευρήματά μας έχουν τη δυνατότητα να υποδείξουν νέες θεραπείες για την πρόληψη ή τη θεραπεία της μεταστατικής νόσου».
Οι συγγραφείς της μελέτης είναι η Erica Dalla, Ph.D., πρώην φοιτήτρια, και ο Michael Papanicolaou, Ph.D., μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο εργαστήριο του Dr. Aguirre-Ghiso.
Ο ρόλος του λήθαργου στον καρκίνο
Τα κύτταρα που μεταναστεύουν από πρωτογενείς όγκους και μεταστατικούς όγκους σπόρων ονομάζονται διασπαρμένα καρκινικά κύτταρα (DCCs). Ορισμένα DCC συμπεριφέρονται επιθετικά, ξεκινώντας αμέσως όγκους σε νέο ιστό, ενώ άλλα παραμένουν σε κατάσταση αναστολής κινούμενης εικόνας που αναφέρεται ως λήθαργος.
«Είναι πολύ καιρό ένα μυστήριο πώς ορισμένα DCC μπορούν να παραμείνουν στους ιστούς για δεκαετίες και να μην προκαλούν ποτέ μεταστάσεις, και πιστεύουμε ότι βρήκαμε την εξήγηση», δήλωσε ο Δρ Aguirre-Ghiso, ο οποίος είναι επίσης καθηγητής κυτταρικής βιολογίας, ογκολογίας και στο Rose C. Falkenstein.
Ο καρκίνος του μαστού και πολλοί άλλοι τύποι καρκίνου κάνουν μετάσταση στους πνεύμονες. Σε έρευνα που αφορούσε τρία μοντέλα ποντικών μεταστατικού καρκίνου του μαστού, ο Δρ. Aguirre-Ghiso και οι συνεργάτες του καθόρισαν ότι όταν τα DCC καρκίνου του μαστού εξαπλώνονται στις κυψελίδες του πνεύμονα, διατηρούνται σε αδρανή κατάσταση από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος γνωστά ως κυψελιδικά μακροφάγα.
Ενόραση για το ανοσοποιητικό σύστημα
«Τα κυψελιδικά μακροφάγα είναι οι πρώτοι ανταποκριτές του πνεύμονα, προστατεύοντας το όργανο από βακτήρια και επικίνδυνες ουσίες όπως περιβαλλοντικούς ρύπους», είπε ο Δρ Aguirre-Ghiso.
Αυτά τα εξειδικευμένα μακροφάγα, σημειώνει, εμφανίζονται νωρίς στην εμβρυϊκή ανάπτυξη και διαμένουν στον πνευμονικό ιστό εφ′ όρου ζωής.
«Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν έναν νέο ρόλο για αυτά τα μακροφάγα, στον οποίο αναγνωρίζουν τα DCC και αλληλεπιδρούν ενεργά μαζί τους, και - εκκρίνοντας μια πρωτεΐνη που ονομάζεται TGF-β2 - παράγουν σήματα στα καρκινικά κύτταρα που τα κρατούν σε αδρανή κατάσταση», δήλωσε ο Δρ. είπε ο Aguirre-Ghiso.
«Δεδομένου ότι κάθε όργανο στο σώμα έχει το δικό του σύνολο μακροφάγων που κατοικούν στον ιστό, μπορεί να λειτουργούν για να κρατούν υπό έλεγχο τα DCC και σε αυτά τα όργανα. Η μελέτη μας έδειξε για πρώτη φορά ότι αυτά τα εξειδικευμένα μακροφάγα λειτουργούν για να επάγουν ενεργά λήθαργο στα DCC».
Επιβεβαιώνοντας τη σημασία των κυψελιδικών μακροφάγων στη διατήρηση των DCC σε λανθάνουσα κατάσταση, ο Δρ. Aguirre-Ghiso και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι η εξάντλησή τους στα ποντίκια αύξησε σημαντικά τον αριθμό των ενεργοποιημένων DCC και τις επακόλουθες μεταστάσεις στους πνεύμονές τους σε σύγκριση με ποντίκια με φυσιολογικά επίπεδα ανοσοκυττάρων.
Καθώς τα DCC γίνονται πιο επιθετικά, διαπίστωσαν οι ερευνητές, γίνονται ανθεκτικά στα σήματα υπέρ του λήθαργου που παράγονται από κυψελιδικά μακροφάγα. Τελικά, αυτός ο μηχανισμός διαφυγής επιτρέπει σε ορισμένα DCC να «ξυπνήσουν» από τον λήθαργο και να επανενεργοποιηθούν για να σχηματίσουν μεταστάσεις.
«Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα ανοσοκύτταρα διατηρούν υπό έλεγχο τα DCC θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες αντιμεταστατικές κυτταρικές θεραπείες μεταξύ άλλων στρατηγικών», είπε ο Δρ Aguirre-Ghiso. Για παράδειγμα, σημείωσε, μπορεί να είναι δυνατό να ενισχυθεί η σηματοδότηση των μακροφάγων, έτσι ώστε τα DCC να μην αφυπνίζονται ποτέ από τον λήθαργο ή να βρουν τρόπους να αποτρέψουν τα παλαιότερα DCC από το να γίνουν ανθεκτικά στη σηματοδότηση λήθαργου.
Πηγή: Medical Express