Οι Αναπτυσσόμενες Τεχνολογίες, εμφανίστηκαν ως μοναδικό εργαλείο διάσωσης των οικονομιών ανά τον κόσμο κατά την διάρκεια της Πανδημίας. Οι συγκεκριμένες τεχνολογίες, επηρέασαν όλους τους επιχειρηματικούς καθώς και κοινωνικούς κλάδους της κοινωνίας. Εκτός από τις ευρύτερα γνωστές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, οι σύγχρονες τεχνολογίες έφεραν σημαντικό αριθμό καινοτομιών και βελτιώσεων στην παραδοσιακή εκπαίδευση.
Γνωρίζουμε πως οι αναπτυγμένες ή Νέες Τεχνολογίες όπως πολλοί τις αναφέρουν άλλαξαν την μορφή της διδασκαλίας και ενσωμάτωσαν επιστήμες μέσα από τις διαδομένες μεθόδους STEM (Science, Technology, Education and Mathematics) καθώς και τις STEAM (Science, Technology, Education, Arts and Mathematics).
Μια τεχνολογία που χρήζει ιδιαίτερης σημασίας είναι η Εικονική Πραγματικότητα. Η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality) στα ελληνικά σχολεία μπορεί να προσφέρει έναν νέο τρόπο εκμάθησης, ανασκόπησης και διεύρυνσης των γνώσεων των μαθητών με διασκεδαστικό και ελκυστικό τρόπο.
Μερικά από τα κύρια πλεονεκτήματα των Νέων ή αναπτυγμένων τεχνολογιών στην εκπαίδευση περιλαμβάνουν α) την ευκολία πρόσβασης σε γνωστικές πηγές, β) μάθηση προσαρμοσμένη στην προσωπικότητα και τις ικανότητες του παιδιού και γ) συνεχή ανατροφοδότηση για την πρόοδο του παιδιού. Ωστόσο, προτού εμβαθύνουμε στα οφέλη της τεχνολογίας VR στο περιβάλλον μάθησης, ας δούμε τι είναι η εικονική πραγματικότητα και πώς υπάρχει σήμερα στην ελληνική εκπαίδευση.
Τι είναι η τεχνολογία VR;
Η εικονική πραγματικότητα (VR) είναι μια ψηφιακή πραγματικότητα που διαμορφώνεται από υπολογιστή με την οποία μπορεί να αλληλοεπιδρά ένας χρήστης. Οι σκηνές και τα αντικείμενα σε αυτόν τον ψηφιακό κόσμο αντιστοιχούν σε πραγματικές συνθήκες που θα μπορούσε ο εκάστοτε χρήστης να βιώσει στην καθημερινότητα του.
Η ψηφιακή απεικόνιση των πραγματικών συνθηκών γίνεται αντιληπτή μέσω ειδικής κατασκευής γυαλιών VR που αναπαράγουν ρεαλιστικές εικόνες, ήχους και άλλες αισθήσεις για να διεγείρουν τη φυσική παρουσία ενός χρήστη σε περιβάλλον που δημιουργείται από υπολογιστή.
Ένας μαθητής που χρησιμοποιεί VR μπορεί να μετακινηθεί στον εικονικό κόσμο, να κοιτάξει γύρω του και να αλληλεπιδράσει με τα αντικείμενα που έχουν δημιουργηθεί.
Ο τρόπος εκμάθησης της εικονικής πραγματικότητας είναι ένα ιδανικό εργαλείο για την πολυαισθητηριακή μάθηση και μπορεί να είναι ιδιαίτερα επωφελείς για τους μαθητές που έρχονται αντιμέτωποι με δυσλεξία.
Ωστόσο, οι εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας μπορούν επίσης να είναι ένας εξαιρετικός πόρος για όσους έχουν κατακτήσει τα βασικά του προγράμματος σπουδών και επιδιώκουν να μάθουν περισσότερα.
Η παρουσίαση σχολικών μαθημάτων και εξηγήσεων με χρήση τεχνολογίας VR μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να θυμηθούν γρήγορα τις πληροφορίες και να τις ανακαλέσουν αργότερα όταν χρειάζεται.
Σύμφωνα με έρευνα (δείτε εδώ), η εκπαίδευση με VR είναι η μέθοδος εκμάθησης που εξασφαλίζει καλύτερη διατήρηση της μάθησης (απόκτηση νέων γνώσεων). Η εκπαίδευση με VR εξασφαλίζει αυξημένη διατήρηση της μάθησης (διατήρηση 75%, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τη μάθηση μέσω επίδειξης, όπου η διατήρηση μάθησης αγγίζει το 30%).
Πώς μπορεί να υπάρξει μία VR εμπειρία στα Ελληνικά Σχολεία;
Με βάση την ανάγκη των εκπαιδευτικών μονάδων για καινούργιες μεθόδους ενασχόλησης των μαθητών ώστε να μην αποσπάται η προσοχή τους αλλά να καλύψουν εκπαιδευτική ύλη με τον πιο ψυχαγωγικό και μεταδοτικό τρόπο, θα χρειαστεί τα σχολικά συγκροτήματα να προσθέσουν στα υλικά τους, υλικά κατάλληλα για χρήση εικονικής πραγματικότητας (VR).
Παρόλα αυτά, επειδή η διαδικασία εισόδου καινούργιων υλικών στα δημόσια σχολεία δεν είναι και τόσο εύκολη λόγω συνθηκών, υπάρχουν και workshops που μπορούν να παρουσιάσουν την σπουδαιότητα της εικονικής πραγματικότητας. Από το 2019 υπάρχει μία μη κερδοσκοπική εταιρεία που ασχολείται ενεργά με την VR τεχνολογία προσαρμοσμένη στις εκπαιδευτικές ανάγκες της χώρας.
Οι ιδρυτές της αναφέρουν: «Κατά τη διάρκεια μίας υποτροφίας στην πρότυπη ακαδημία της Apple συνειδητοποιήσαμε ένα σημαντικό χάσμα μεταξύ εκπαίδευσης και τεχνολογίας στα ελληνικά σχολεία. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήσαμε την BrainFirst (https://brainfirst.gr/el/ ), μία καινοτόμα ΑΜΚΕ στον κλάδο του EdTech ώστε να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα μέσω VR ημερίδων σε σχολεία και κέντρα γνώσης».
Ποια είναι η BrainFirst; Η BrainFirst αποτελεί έναν πρωτοποριακό οργανισμό που προσπαθεί να ενσωματώσει στις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές την σημασία της ενασχόλησης με τεχνολογίες αιχμής όπως είναι η Εικονική Πραγματικότητα (VR) και η επαυξημένη πραγματικότητα (AR).
Το πρώτο παιχνίδι VR της BrainFirst για το ελληνικό σχολείο, έχει θέμα την ανακύκλωση και μεταφέρει τον μαθητή σε έναν ψηφιακό κόσμο όπου η ανακύκλωση είναι κρίσιμη για την βιωσιμότητα του τόπου.
Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για τους μαθητές να μάθουν τη σημασία της ανακύκλωσης και να ενθαρρύνουν μια φιλική προς το περιβάλλον νοοτροπία με διασκεδαστικό και ελκυστικό τρόπο.
Μπορεί πλέον κάθε σχολείο και κέντρο γνώσης (ΚΔΑΠ, STEM εργαστήρια, κ.ο.κ) να ζήσει την εμπειρία μιας ημερίδας εικονικής πραγματικότητας, επικοινωνώντας με την BrainFirst.
Δείτε περισσότερα στο βίντεο που ακολουθεί.
Τα οφέλη του VR στην εκπαίδευση
Η τεχνολογία εικονικής πραγματικότητας μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο, βοηθώντας τους μαθητές να αναπτύξουν γνωστικές δεξιότητες όπως κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων και βελτίωσης της απομνημόνευσης. Επιπλέον, η τεχνολογική προσέγγιση VR για την απόκτηση γνώσης βοηθά τους μαθητές να εμπλακούν περισσότερο στην εκπαιδευτική τους διαδικασία, ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη και το κίνητρό τους για μάθηση.
Παρακάτω είναι μερικά από τα κύρια οφέλη του VR στο μαθησιακό περιβάλλον.
Η εκμάθηση βασισμένη σε εικονική πραγματικότητα κάνει την εκπαίδευση διασκεδαστική
Οι εφαρμογές και τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας μπορούν να κάνουν τη μάθηση πολύ πιο συναρπαστική, συμπαθητική και διασκεδαστική από την παραδοσιακή εκπαίδευση.
Επιπλέον, επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να έχουν πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα δια δραστικών σχεδίων μαθημάτων που μπορούν να καλύψουν όλα τα σχολικά μαθήματα. Επίσης, τα επεξηγηματικά και ρεαλιστικά μοντέλα VR μπορούν να πυροδοτήσουν το ενδιαφέρον του μαθητή για το θέμα, αυξάνοντας την περιοχή γνώσεων και βελτιώνοντας τη διατήρησή τους από το διδαγμένο υλικό.
Η εκμάθηση μέσω VR προωθεί την εξατομίκευση στην εκπαίδευση
Τα δια δραστικά προγράμματα εκμάθησης VR παρέχουν στους μαθητές μια εξατομικευμένη προσέγγιση. Η εξατομίκευση στη μαθησιακή διαδικασία επιτρέπει στους μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις και να σημειώσουν πρόοδο με τον δικό τους ρυθμό.
Η τεχνολογία VR ενθαρρύνει την ενεργό μάθηση
Στον σημερινό κόσμο υψηλής τεχνολογίας, η πληροφορία και η γνώση θεωρούνται οι πιο πολύτιμοι πόροι. Και η επιτυχία της ζωής ενός ατόμου συχνά εξαρτάται από την ικανότητά του να αναζητά ενεργά και αποτελεσματικά πληροφορίες.
Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα της παραδοσιακής εκπαίδευσης είναι η παθητικότητα των μαθητών στη διαδικασία μάθησης. Στην παθητική μάθηση, οι μαθητές λαμβάνουν πληροφορίες από τον δάσκαλο και απορροφούν, αφομοιώνουν ή εξετάζουν πληροφορίες.
Η τεχνολογία VR επιτρέπει μια ενεργή μαθησιακή εμπειρία αντί για ενσωμάτωση παθητικής πληροφορίας, διευρύνοντας την αποτελεσματικότητα των μαθητών στην απόκτηση γνώσης. Η ενεργητική μάθηση είναι αυτή στην οποία οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά και βιωματικά στη μαθησιακή διαδικασία. Μια τέτοια μέθοδος μάθησης ενισχύει τη δημιουργικότητα των μαθητών.
Το VR βοηθά στην κατανόηση σύνθετων εννοιών
Βυθισμένοι σε έναν εικονικό κόσμο, οι μαθητές μπορούν εύκολα να κατανοήσουν πολύπλοκες επιστημονικές έννοιες, θεωρίες και σχολικά θέματα. Χρησιμοποιώντας το VR, οι εκπαιδευτικοί μπορούν τώρα να μεταφέρουν τους μαθητές τους σε ένα εικονικό ταξίδι στις Αιγυπτιακές Πυραμίδες ή μέσω των διαδρόμων μεταξύ των κυττάρων του ανθρώπινου κεντρικού νευρικού συστήματος.
Η εικονική πραγματικότητα μπορεί να πυροδοτήσει αγάπη για μάθηση
Ζούμε σε μια ψηφιακή εποχή όπου η τεχνολογία έχει γίνει ο πυρήνας της επικοινωνίας, της μάθησης και της εργασίας. Η καθημερινή χρήση εφαρμογών VR μπορεί να ενσταλάξει την αγάπη για τη μάθηση και να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες STEM.
Η προσέγγιση STEM στην εκπαίδευση που διδάσκει διεπιστημονική επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά προετοιμάζει τα παιδιά για ζωή στον κόσμο όπου το STEM καλύπτει κάθε πτυχή του. Το VR ενθαρρύνει τους μαθητές να εξερευνήσουν το πεδίο STEM, προκαλώντας το ενδιαφέρον τους για αυτούς τους κλάδους (συχνά θεωρούνται δύσκολο ή κουραστικό) και εμπνέοντας τους μαθητές να ακολουθήσουν καριέρα STEM στο μέλλον.
Το VR προωθεί την πολυαισθητηριακή προσέγγιση στη μάθηση
Το VR είναι ένας δια δραστικός τρόπος μάθησης που εμπλέκει όλες τις αισθήσεις, βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες αυτομάθησης και νέα ενδιαφέροντα.
Επιπλέον, η εικονική πραγματικότητα επιτρέπει στους μαθητές να συνεργαστούν με ένα ρεαλιστικό και ζωντανό περιβάλλον, προωθώντας μαθησιακές εμπειρίες από πρώτο χέρι και πολυαισθητηριακή μάθηση. Όταν θυμόμαστε πράγματα, ο εγκέφαλος ξεκινά τη διαδικασία κωδικοποίησης μέσω των αισθήσεών μας, δημιουργώντας έναν νοητικό χάρτη των όσων μαθαίνουμε.
Τέτοιες πληροφορίες γίνονται μέρος της αντιληπτής πραγματικότητάς μας. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερες πληροφορίες παίρνουν τα παιδιά μέσω των αισθήσεών τους, τόσο περισσότερο αναπτύσσονται οι νοητικοί χάρτες τους. Έτσι, η συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων αισθήσεων των παιδιών μπορεί να τα βοηθήσει να μάθουν γρηγορότερα και να θυμούνται περισσότερα.
Η εικονική πραγματικότητα στην εκπαίδευση μπορεί να ενισχύσει τη δημιουργικότητα και τις γνωστικές δεξιότητες
Οι εφαρμογές και τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας μπορούν να αυξήσουν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων των μαθητών. Επίσης, η απόκτηση γνώσης μέσω εφαρμογών VR μπορεί να βελτιώσει το εύρος προσοχής, την εστίαση και την αφοσίωση ενός παιδιού. Μελέτες(δείτε εδώ) δείχνουν ότι οι καλές αναμνήσεις είναι λιγότερο πιθανό να ξεθωριάσουν.
Βυθισμένοι σε έναν τεχνητό κόσμο, οι μαθητές συνδέουν τον ενθουσιασμό, τη χαρά και άλλα θετικά συναισθήματα στην εκπαίδευση που μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη τους.
Συνοψίζοντας, η εικονική πραγματικότητα προσθέτει δυναμική στη διαδικασία διδασκαλίας χρησιμοποιώντας τεχνολογία για την προσομοίωση πραγματικών καταστάσεων. Φέρνοντας εμπειρίες από την πραγματική ζωή στις σχολικές αίθουσες, η τεχνολογία VR επιτρέπει στους μαθητές να εφαρμόσουν τη γνώση σε παρόμοιες πραγματικές καταστάσεις.
Η εκμάθηση σε ένα εικονικό περιβάλλον βελτιώνει το ποσοστό διατήρησης της γνώσης και τη μακροπρόθεσμη μνήμη. Επιπλέον, επιτρέπει σε κάθε μαθητή να μάθει με τον δικό του ρυθμό, επιτρέποντάς του να επαναλάβει τα μαθήματα μέχρι να είναι σίγουροι για τις γνώσεις και τις δεξιότητές του.
Η εικονική πραγματικότητα στα ελληνικά σχολεία μπορεί να προσφέρει έναν καινοτόμο και αποτελεσματικό τρόπο μάθησης, βοηθώντας τους μαθητές να αξιοποιήσουν τις περισσότερες δεξιότητές τους.