Η 23 Ιουλίου θα μείνει χαραγμένη στους χειρότερους εφιάλτες μας, ως ημέρα της δεύτερης σε αριθμό θυμάτων πυρκαγιάς στον αιώνα που διανύουμε (στην στατιστική του τρόμου καταλαμβάνει η Ελλάδα και την Τρίτη θέση, με τις φωτιές που άφησαν πίσω 77 νεκρούς τον Αύγουστο του 2007).
Εννέα ημέρες μετά, ενώ μας βασανίζουν και μας βυθίζουν σε μαζική κατάθλιψη τα αμέτρητα «γιατί», ανακαλύπτουμε ορισμένα από τα τεράστια μυστικά που κρύβονται στο βάθος των συρταριών της χειρότερης γραφειοκρατίας στην Ευρώπη και στον πολιτισμένο κόσμο. Ακριβώς δίπλα μας. Τόσο κοντά, ώστε να αγγίζουν τις ζωές μας στις δυσκολότερες στιγμές.
Νόμος 4249/2014 για την Οργανωμένη Απομάκρυνση πολιτών σε περίπτωση φυσικών καταστροφών με αρμόδια για την εφαρμογή του την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας:
«Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους δημάρχων, οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο.
Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από έναν δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη.»
Είναι η στιγμή που η κοινή λογική τρέπεται σε φυγή.
Ο ελληνικός νόμος καθορίζει το ποιος θα φωνάξει στους πολίτες «φύγετε έρχεται η φωτιά» ή «φύγετε έρχεται τσουνάμι» ή «φύγετε γιατί θα σας φάνε οι λύκοι», με βασικό κριτήριο το εάν ο κίνδυνος εμπίπτει στα διοικητικά όρια αρμοδιότητας ενός ή περισσότερων δήμων.
Δηλαδή, το καθοριστικό στοιχείο είναι, εάν οι φλόγες θα περάσουν από τα πεύκα του Δήμου Μαραθώνα-Νέας Μάκρης στα πεύκα του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου.
Ή εάν τα νερά από ένα θεωρητικό τσουνάμι θα βρέξουν πέρα από τα όρια ενός δήμου.
Ή εάν ο λύκος θα κάνει κέφι να μας κυνηγήσει - και εκτός διοικητικών ορίων - στο διπλανό ορεινό χωριό.
Για όσους έχουν γερά νεύρα, αξίζει μία ανάγνωση και του ακόλουθου αποσπάσματος από τις «Κατευθυντήριες οδηγίες για την οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών για λόγους προστασίας από εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή εξ αιτίας δασικών πυρκαγιών» της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας:
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κανόνα η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, καθώς και η υλοποίησή της πραγματοποιείται με ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο, οι ακόλουθες κατευθυντήριες οδηγίες για τη λήψη της απόφασης, καθώς και το σχέδιο δράσης, κρίνεται σκόπιμο να αναφέρονται στις ενέργειες και τις δράσεις που αναλαμβάνουν οι Δήμαρχοι για τη λήψη και υλοποίηση της απόφασης. Νοείται ότι τα ακόλουθα ισχύουν κατ’ αναλογία όταν η απόφαση για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη (ή τον εξουσιοδοτημένο προς τούτο αρμόδιο Αντιπεριφερειάρχη), και τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας (ή τον εξουσιοδοτημένο προς τούτο Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης), και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους».
Πασχίζοντας να καταλάβουμε το ποιος, πότε και γιατί θα μπορούσε τελικά να δώσει την τελική εντολή για εκκένωση μίας περιοχής (αφού προηγουμένως, όπως τονίζεται στον ίδιο νόμο, λάβει την εισήγηση της Πυροσβεστικής…) διατηρούμε φυσικά τις απλοϊκές απορίες μας: είναι αποτελεσματικότερο να αποφασίζει ένας δήμος, ή μία περιφέρεια; Kαι γιατί να μην αποφασίζει πάντοτε ένας από τους δύο; Αλλάζει κάτι, δηλαδή, όταν περάσει ο λύκος στην απέναντι γειτονιά;
Βλέποντας τι συνέβη πριν από εννέα ημέρες στο Μάτι, μπορούμε να συνεχίσουμε να κλαίμε για πολύ καιρό ακόμη.
Μέχρι να συνεδριάσουν τα δημοτικά συμβούλια, να συνεννοηθούν με την Περιφέρεια για το εάν θα μπορούσε «να επηρεάσει πάνω από έναν δήμο» η φωτιά και κατόπιν να συμφωνήσουν μεταξύ τους.
Στο τέλος θα μας ενημερώσουν, εάν θα έπρεπε να εκκενώσουμε το Μάτι, ή απλώς τους εγκεφάλους μας.