Η Πορτογαλία διεξάγει πρόωρες γενικές εκλογές σήμερα Κυριακή, με 10,8 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόρους να καλούνται να εκλέξουν 230 μέλη της Εθνοσυνέλευσης και νέα κυβέρνηση.
Δύο μετριοπαθή κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία για δεκαετίες - το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα - αναμένεται για άλλη μια φορά να συγκεντρώσουν τις περισσότερες ψήφους.
Αλλά ένα ριζοσπαστικό δεξιό δεξιό λαϊκιστικό κόμμα, που τρέφεται από την απογοήτευση και τις αγωνίες των πολιτών και θα μπορούσε να ενισχύσει την διαφαινόμενη κλίση της Ευρώπης ακόμη δεξιότερα και μάλιστα ελάχιστους μήνες πριν τις ευρωεκλογές του Ιουνίου και ενώ τα κόμματα της ακροδεξιάς συγκεντρώνουν υψηλά ποσοστά στην πρόθεση ψήφου.
Στο επίκεντρο των προεκλογικών εκστρατειών των κομμάτων και του δημοσίου λόγου βρίσκονται τα ακόλουθα...
Σκάνδαλα διαφθοράς
Οι εκλογές διεξάγονται επειδή η σοσιαλιστική κυβέρνηση κατέρρευσε τον Νοέμβριο κατά τη διάρκεια έρευνας για διαφθορά. Το σκάνδαλο περιελάμβανε έρευνα της αστυνομίας στην επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα και τη σύλληψη του αρχηγού του επιτελείου του.
Στον Κόστα πάντως δεν έχει απαγγελθεί καμία κατηγορία.
Επίσης, τις τελευταίες εβδομάδες, δικαστήριο της Λισαβόνας αποφάσισε ότι πρώην σοσιαλιστής πρωθυπουργός που ήταν στην εξουσία 2005-2011 θα έπρεπε να δικαστεί κατηγορούμενος πως ”έβαλε στην τσέπη” περίπου 34 εκατομμύρια ευρώ (36,7 εκατομμύρια δολάρια) κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έχει επίσης θέματα με υποθέσεις διαφθοράς. Μια πρόσφατη έρευνα για δωροδοκία στα νησιά Μαδέρα της Πορτογαλίας προκάλεσε την παραίτηση δύο επιφανών σοσιαλδημοκρατών αξιωματούχων.
Το σκάνδαλο ξέσπασε την ίδια ημέρα που το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα παρουσίασε μια διαφημιστική αφίσα κατά της διαφθοράς στη Λισαβόνα που έλεγε: «Δεν μπορεί να συνεχιστεί».
Το δε ριζοσπαστικό δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Chega (Αρκετά) που ιδρύθηκε πριν από 5 χρόνια, έχει καταστήσει τον αγώνα κατά της διαφθοράς πολιτική σημαία και θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα σκάνδαλα.
Οικιστική κρίση
Οι τιμές των κατοικιών στην Πορτογαλία αυξήθηκαν κατά περίπου 80% και τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά περίπου 30% μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του περασμένου έτους, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτές οι αυξήσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες από τις αυξήσεις των μισθών.
Μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών τροφοδοτήθηκε σε σημαντικά τα τελευταία χρόνια από την εισροή ξένων επενδυτών και τουριστών που αναζητούν βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις.
Η αλλαγή έγινε έντονα αισθητή σε μεγάλες πόλεις, όπως η πρωτεύουσα Λισαβόνα, όπου πολλοί ντόπιοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις νέες τιμές των ακινήτων.
Το πρόβλημα έγινε πιο έντονο από την περσινή άνοδο των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων και τον πληθωρισμό.
Χαμηλοί μισθοί
Η Πορτογαλία συγκαταλέγεται εδώ και καιρό μεταξύ των χωρών με το χαμηλότερο εισόδημα στην δυτική Ευρώπη.
Η τάση αυτή κλιμακώνεται και οι τελευταίες διαδηλώσεις στους δρόμους για τους μισθούς έγιναν από τους αστυνομικούς.
Πέρυσι, ο μέσος μηνιαίος μισθός προ φόρων ήταν περίπου 1.500 ευρώ - μόλις και μετά βίας αρκετός για να νοικιάσει κανείς ένα διαμέρισμα με ένα υπνοδωμάτιο στη Λισαβόνα.
Ο κατώτατος μισθός, που κερδίζουν περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι, είναι 820 ευρώ το μήνα.
Σχεδόν 3 εκατομμύρια Πορτογάλοι εργαζόμενοι κερδίζουν λιγότερα από 1.000 ευρώ το μήνα.
Επίσης, από το 2000 η μέση ετήσια αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν περίπου 1%. Η οικονομία έχει κολλήσει σε χαμηλές ταχύτητες και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πορτογαλίας ήταν χαμηλότερο από το 80% του μέσου όρου της ΕΕ από το 2011 και πριν από αυτό δεν ξεπέρασε ποτέ το 83%.
Οι υποψήφιοι
Ο ηγέτης των σοσιαλιστών, Πέδρο Νούνο Σάντος είναι βουλευτής και πρώην υπουργός στέγασης και υποδομών. Ο Σάντος, 46 ετών, παραιτήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση λόγω της βαριάς σκιάς για τους χειρισμούς του στη διάσωση του αερομεταφορέα TAP Air Portugal και μιας ανεπίλυτης διαμάχης σχετικά με την τοποθεσία ενός νέου αεροδρομίου της Λισαβόνας.Προέρχεται από οικογένεια στη βόρεια Πορτογαλία με επιτυχημένα επιχειρηματικά ενδιαφέροντα. Όταν ήταν πολύ μικρότερος, οδήγησε, όπως έχει πει, μια Porsche, αλλά υποστήριξε «δεν ένιωθε άνετα» έχοντας το αυτοκίνητο και έτσι το πούλησε.
Ο Λουίς Μοντενέγκρο, ο 51χρονος ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, είναι δικηγόρος με θητεία 16 ετών αφού εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής σε ηλικία 29 ετών. Είναι επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμμαχίας, μιας ομάδας κυρίως μικρών κομμάτων της δεξιάς του κέντρου που σχηματίστηκε για τις εκλογές. Δεν υπήρξε ποτέ μέλος της πορτογαλικής κυβέρνησης. Η αστυνομία ερεύνησε ισχυρισμούς το 2017 ότι ο Μοντενέγκρο έκανε ταξίδια για αγώνες ποδοσφαίρου που πληρώθηκαν από εταιρεία μέσων ενημέρωσης, αλλά υπόθεση δεν προχώρησε.
Ο ηγέτης του Chega, Αντρέ Βεντούρα, 41 ετών, φαίνεται να μην έχει καμία πιθανότητα να γίνει πρωθυπουργός, αλλά μπορεί να καταλήξει να διαδραματίσει βασικό ρόλο μετά τις εκλογές, εάν η υποστήριξη στο κόμμα του αυξηθεί. Ο Βεντούρα από εν ενεργεία δικηγόρος και καθηγητής πανεπιστημίου με ειδίκευση στο φορολογικό δίκαιο έγινε...θορυβώδης σχολιαστής ποδοσφαίρου, συγγραφέα όχι και τόσο επιτυχημένων βιβλίων.