Απάνθρωπα βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις, αυστηροί περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης, εξαφανίσεις αντιφρονούντων, είναι μόνο μερικές από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταγράφει η έκθεση – κόλαφος- του Στέιτ Ντιπάμτμεντ (του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών) όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Τουρκία το 2021. Μάλιστα το αμερικάνικο ΥΠΕΞ σημειώνει ότι η τουρκική κυβέρνηση έλαβε περιορισμένα μέτρα για τη διερεύνηση, τη δίωξη και την τιμωρία μελών των δυνάμεων ασφαλείας και άλλων αξιωματούχων που κατηγορούνται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Σύμφωνα με την αντιτρομοκρατική νομοθεσία που ψηφίστηκε το 2018, η κυβέρνηση της Τουρκίας συνέχισε να περιορίζει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου. Από την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, οι αρχές έχουν απολύσει ή θέσει σε αναγκαστική αργία δεκάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους και κρατικούς λειτουργούς, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 60.000 αστυνομικών και στρατιωτικών και περισσότερων από 4.000 δικαστών και εισαγγελέων, συνέλαβαν ή φυλάκισαν περισσότερους από 95.000 πολίτες. Επίσης έκλεισαν περισσότερες από 1.500 μη κυβερνητικές οργανώσεις για λόγους που σχετίζονται με την τρομοκρατία, κυρίως για υποτιθέμενους δεσμούς με το κίνημα Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η κυβέρνηση κατηγόρησε ως εγκέφαλο της απόπειρας πραξικοπήματος και τον χαρακτήρισε ως αρχηγό της «Τρομοκρατικής Οργάνωσης Φετουλάχ», αναφέρει στο εισαγωγικό της σημείωμα η έκθεση.
Επιπλέον τονίζεται ότι: «Σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιελάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για: δολοφονίες (arbitrary killings) , ύποπτους θανάτους ατόμων υπό κράτηση, εξαφανίσεις (forced disappearances), βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις και συνεχιζόμενη κράτηση δεκάδων χιλιάδων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών της αντιπολίτευσης και πρώην βουλευτών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και υπαλλήλων της αποστολής των ΗΠΑ, (για υποτιθέμενους δεσμούς με «τρομοκρατικές» ομάδες ή λόγω της έκφρασης των απόψεων τους), πολιτικών κρατούμενων, συμπεριλαμβανομένων των εκλεγμένων αξιωματούχων και ατόμων που βρίσκονται εκτός της χώρας».
Η μακροσκελής έκθεση συνεχίζει για την Τουρκία επισημαίνοντας προβλήματα όσον αφορά στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, αλλά κάνει και αναφορά για την υποστήριξη ένοπλων ομάδων στη Συρία οι οποίες προβαίνουν σε ακρότητες και εκτός αυτού χρησιμοποιούν και παιδιά ως στρατιώτες.
Άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες παραθέτει αναλυτικά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφορούν σε αυστηρούς περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης του Τύπου και του Διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων, του κλεισίματος μέσων ενημέρωσης και των συλλήψεων ή ποινικών διώξεων δημοσιογράφων και άλλων για κριτική κυβερνητικών πολιτικών ή αξιωματούχων. Επίσης γίνεται λόγος για λογοκρισία και αυστηρό περιορισμό των ελευθεριών του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της κυκλοφορίας.
Επίσης όσον αφορά το μεταναστευτικό κατηγορεί την Τουρκία για βίαιη επαναπροώθηση προσφύγων τόσο στο Ιράν όσο και την ελληνοτουρκική μεθόριο όπου δια της βίας υποχρεώνει μετανάστες και αιτούντες άσυλο να περάσουν στην Ελλάδα με αποτέλεσμα αρκετοί άνθρωποι να έχουν χάσει τη ζωή τους από πνιγμό.
Η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάνει λόγο και για κυβερνητική παρενόχληση οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ τονίζει τα πολλά περιστατικά βίας ή εγκλήματαπου στοχεύουν μέλη εθνικών, φυλετικών, εθνοτικών μειονοτήτων, καθώς βία και εγκλήματα κατά λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς, queer και ιντερσεξ ατόμων.
Ακόμη η έκθεση του Αμερικανικού Υπουργείου των Εξωτερικών αναφέρει μεταξύ άλλων ότι οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και συγκεκριμένα η ΜΙΤ έχει προβεί σε απαγωγές ατόμων που ζουν στο εξωτερικό και φέρονται να συνδεόνται με τον κίνημα Γκιουλέν. Οι πράκτορες της ΜΙΤ φέρονται να προβαίνουν σε απαγωγές και στη συνέχεια να φέρνουν τους υπόπτους στην Τουρκία για να δικαστούν από ένα δικαστικό σύστημα η ακεραιότητα του οποίου αμφισβητείται.
Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρει ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί διεθνείς οργανισμούς όπως την Interpol κάνοντας χρήση του «κόκκινου συναγερμού» για άτομα - αντιφρονούντες- που ζουν εκτός της Τουρκίας με στόχο τη σύλληψη και την έκδοσή τους στην Τουρκία.
Αλλά και για όσους ζουν στην Τουρκία τα πράγματα δεν είναι εύκολα δεδομένου ότι η προστασία της ιδιωτικής ζωής αν και προστατεύεται από το Σύνταγμα της χώρας η ΜΙΤ με άνεση την παραβιάζει σε όσους στοχοποιεί. Έτσι η ΜΙΤ μπορεί να παραβιάσει κάθε τι απόρρητο αγνοώντας τη προστασία των προσωπικόων δεδομένων των πολιτών και χωρίς να χρειάζεται κάποιου είδους εισαγγελικής άδειας. Μάλιστα η κυβέρνηση Ενρτογάν με νόμο προστατεύει με ασυλία τους πράκτορες της ΜΙΤ.
Πολλά από τα θύματα αυτών των πρακτικών είναι δημοσιογράφοι και η τουρκική κυβέρνηση χρησιμοποιεί νόμους που αφορούν μειονότητες προκειμένου να φιμώσουν την ελευθερία της έκφρασης.
Για παράδειγμα σύμφωνα με τον νόμο η ποινή φυλάκισης για τη ρητορική μίσους ή ζημιογόνες πράξεις που σχετίζονται με τη γλώσσα, τη φυλή, την εθνικότητα, το χρώμα , το φύλο, την έκφραση πολιτικών απόψεων, ή των φιλοσοφικών πεποιθήσεων, τη θρησκεία κτλ ανέρχεται σε τρία χρόνια.
Όμως οι αρχές διαστρεβλώνουν το νόμο προκειμένου να περιορίσουν την ελευθερία της έκφρασης παρά για να προστατεύσουν τις μειονότητες.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι περισσότεροι από 15 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες είναι κουρδικής καταγωγής ή μιλούν κάποια κουρδική διάλεκτο και εξαιτίας αυτού του γεγονότος αντιμετωπίζουν παρενοχλήσεις και άλλους περιορισμούς, ακόμη και βία, από τις τουρκικές αρχές κατ΄εντολή πάντα της κυβέρνησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τουρκικό κοινοβούλιο απαγορεύεται δια νόμου η λέξη «Κουρδιστάν» ή άλλοι «ευαίσθητοι» όροι που απειλούν τη συνοχή της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Βέβαια αρκετοί από τους δημοσιογράφους, ιδιαίτερα οι πιο αιχμηροί δικάζονται με την κατηγορία της τρομοκρατίας που επισύρει μεγαλύτερες ποινές φυλάκισης.
Παρόμοιοι περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης σημειώνονται και στα ακαδημαϊκά ιδρύματα, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η μακροσκελής έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία είναι αποκαλυπτική για την κατάσταση στη γείτονα χώρα και χαρακτηρίζει όχι απαραίτητα τον τουρκικό λαό αλλά την πολιτική των ηγετών του. Το ερώτημα είναι οι καταγεγραμμένες παραβιάσεις των βασικών αρχών του ανθρωπισμού και της υπόστασης του ανθρώπου θα συνοδευτούν και από τις αντίστοιχες κυρώσεις βάσει των αρχών του Διεθνούς Δικαίου ή οι διεθνείς οργανισμοί και φορείς, όπως και η Ε.Ε. θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με την Τουρκία όπως κάνουν μέχρι σήμερα; Η ανοχή καθιστά συνεργούς όλους τους εμπλεκόμενους.