«Ελιξήριο νεότητας»: Τι έδειξε έρευνα πάνω στο αίμα

Τα συμπεράσματα από πειράματα σε ποντίκια.
.
.
Images from Emmanuelle Passegué

Το νεαρό αίμα έχει αναζωογονητική επίδραση όταν εισάγεται σε γηραιά σώματα, σύμφωνα με έρευνες: Οι ηλικιωμένες καρδιές χτυπούν πιο δυνατά, οι μύες γίνονται δυνατότεροι και οι νοητικές διεργασίες βελτιώνονται. Πολλοί επιστήμονες αναζητούν τα στοιχεία του νεαρού αίματος που μπορούν να απομονωθούν ή να αναπαραχθούν/ αντιγραφούν και να περαστούν σε χάπια- ωστόσο ίσως υπάρχει και άλλος τρόπος: Τι θα γινόταν αν ο καλύτερος τρόπος για να έχει κάποιος τα οφέλη του νεαρού αίματος ήταν απλά να αναζωγονηθεί το σύστημα που παράγει αίμα;

«Ένα ηλικιωμένο σύστημα αίματος, επειδή είναι φορέας πολλών πρωτεϊνών, κυτοκινών και κυττάρων, έχει πολλές κακές συνέπειες για τον οργανισμό» είπε η Εμανουέλ Πασεγκέ, PhD, διευθύντρια του Columbia Stem Cell Initiative, η οποία μελετά το πώς το αίμα αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου. «Ένας 70χρονος με ένα σύστημα 40 ετών θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη διάρκεια καλής υγείας, αν όχι ζωής».

Η αναζωογόνηση του αίματος ενός γηραιότερου ατόμου πλέον φαντάζει εφικτή, με βάση πρόσφατα ευρήματα έρευνας από το εργαστήριο της Πασεγκέ, που δημοσιεύτηκαν στο Nature Cell Biology. Η Πασεγκέ, μαζί με τον τελειόφοιτο Καρλ Μίτσελ, διαπίστωσαν πως ένα αντιθρομβωτικό φάρμακο το οποίο έχει ήδη εγκριθεί για χρήση στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, μπορεί να «γυρίσει τον χρόνο πίσω» για ποντίκια και να αντιστρέψει κάποιες από τις επιπτώσεις της γήρανσης στο αιματοποιητικό σύστημα. «Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν πως τέτοιες στρατηγικές είναι πολλά υποσχόμενες για την διατήρηση της υγιέστερης παραγωγής αίματος στους ηλικιωμένους» είπε ο Μίτσελ.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα αυτό μετά από εκτενή μελέτη των βλαστοκυττάρων που δημιουργούν όλα τα κύτταρα του αίματος και τα σημεία όπου βρίσκονται στο κέντρο των οστών. Όλα τα κύτταρα του αίματος στο σώμα δημιουργούνται από έναν μικρό αριθμό βλαστοκυττάρων που βρίσκονται στον μυελό των οστών. Στο πέρασμα του χρόνου αυτά τα αιματοποιητικά βλαστοκύτταρα αρχίζουν να αλλάζουν: Παράγουν λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια και λιγότερα κύτταρα ανοσοποιητικού, ενώ έχουν δυσκολίες στη διατήρηση της ακεραιότητας των γονιδιωμάτων τους (κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνους του αίματος).

Σε επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2021 στο Journal of Experimental Medicine παρουσιάζεται το πώς η Πασεγκέ και η ομάδα της στην αρχή προσπάθησαν να αναζωογονήσουν γηραιά αιματοποιητικά βλαστοκύτταρα σε ποντίκια, με άσκηση ή διατροφή με περιορισμούς στις θερμίδες, που θεωρείται ότι επιβραδύνουν τη διαδικασία γήρανσης. Κανένα από τα δύο δεν είχε αποτέλεσμα. Επίσης, απέτυχε και η μεταμόσχευση παλαιών βλαστοκυττάρων σε νεαρό μυελό. Ακόμα και το νεαρό αίμα δεν είχε επίδραση στην αναζωογόνηση γηραιών βλαστοκυττάρων.

Ο Μίτσελ και η Πασεγκέ μετά εξέτασαν πιο στενά το περιβάλλον των βλαστοκυττάρων, τον μυελό των οστών. Με τεχνικές που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο της Πασεγκέ οι οποίες επιτρέπουν τη λεπτομερή διερεύνηση του περιβάλλοντος του μυελού των οστών, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως υπήρχε επιδείνωση και φλεγμονές, οδηγώντας σε δυσλειτουργία των βλαστοκυττάρων του αίματος.

Ένα σήμα φλεγμονής που αποδεσμεύτηκε από τον χώρο του προβληματικού μυελού των οστών, το IL-1B, ήταν κρίσιμης σημασίας και το μπλοκάρισμά του με το φάρμακο, anakinra, οδήγησε τα βλαστοκύτταρα σε μια νεαρότερη, υγιέστερη κατάσταση. Ακόμα πιο δραστικά ήταν τα αποτελέσματα όταν το IL-1B εμποδίστηκε να ασκήσει την επίδραση φλεγμονής καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής του ζώου.

Οι ερευνητές τώρα προσπαθούν να διαπιστώσουν αν οι ίδιες διαδικασίες είναι ενεργές στους ανθρώπους και αν η αναζωογόνηση νωρίτερα, κατά τη μέση ηλικία, θα ήταν μια πιο αποτελεσματική στρατηγική.

Δημοφιλή