Μια ακόμη αρνητική πρωτιά για την Ελλάδα που επηρεάζει το μέλλον της, αφού έχει σχέση με τους νέους της. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat η χώρα μας βρίσκεται στην τρίτη θέση της ΕΕ, μετά τη Ρουμανία και την Ιταλία, όσον αφορά τους νέους από 15 έως 29 ετών οι οποίοι είναι εκτός δομών απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης.
Οι NEETs, όπως αποκαλούνται, (ακρωνύμιο από τις λέξεις neither in employment nor in education or training) στην ΕΕ για το 2023 ήταν περισσότεροι από 1 στους 10 (11,2%).
Όμως εννέα κράτη μέλη κατέγραψαν ποσοστά ΝΕΕΤ άνω του μέσου όρου της ΕΕ που είναι 11,2 % το 2023. Μεταξύ αυτών, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Ρουμανία, όπου το 16 % ή περισσότερο του συνόλου των νέων ηλικίας 15-29 ετών δεν είχαν ούτε απασχόληση ούτε εκπαίδευση ή κατάρτιση. Επίσης στην περίπτωση της Ελλάδας άτομα ακόμη και με τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχίζουν να παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά σε αντίθεση με την υπόλοιπη ΕΕ.
Πιο ειδικά βάσει των στοιχείων της Eurostat το 2023, οι NEETs στην ΕΕ σημείωσαν μείωση κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2022.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, υπήρξε αξιοσημείωτη μείωση του ποσοστού, αν αναλογισθεί κανείς ότι το 2013, το ποσοστό αυτό στην ΕΕ ανερχόταν σε 16,1% και έκτοτε μειώνεται σταθερά, με μόνη εξαίρεση το 2020 όπου λόγω COVID σημειώθηκε αύξηση (από 12,6% το 2019 σε 13,8% το 2020, ακολουθούμενο από 13,1% το 2021).
Ωστόσο τα ποσοστά των ΝΕΕΤs για το 2023 μεταξύ των νέων ενηλίκων ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ, κυμαινόμενα από 4,8% στην Ολλανδία έως το υψηλότερο που καταγράφεται στη Ρουμανία (19,3%).
Η μείωση αυτού του ποσοστού είναι ένας από τους στόχους του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Ο στόχος είναι να μειωθεί το ποσοστό των νέων ηλικίας 15-29 ετών που είναι εκτός εκτός δομών απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης στο 9% έως το 2030.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, το 2023, το ένα τρίτο των χωρών της ΕΕ ήταν ήδη κάτω από τον στόχο του 9% για το 2030, δηλαδή η Ολλανδία (4,8%), η Σουηδία (5,7%), η Μάλτα (7,5%), η Σλοβενία (7,8%), το Λουξεμβούργο (8,5%), η Ιρλανδία (8,5%), η Δανία (8,6%), η Γερμανία (8,8%) και η Πορτογαλία (8,9%).
Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, υπήρχαν διαφορές μεταξύ τω ποσοστών που αφορούν νέες γυναίκες και άνδρες . Το 2023, το 12,5% των νέων γυναικών ηλικίας 15-29 ετών στην ΕΕ ήταν ΝΕΕΤ, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό μεταξύ των νέων ανδρών έφτασε το 10,1%.
Τα χαμηλότερα ποσοστά ΝΕΕΤ τόσο για τους νέους άνδρες όσο και για τις νέες γυναίκες υπήρχαν στις Κάτω Χώρες: 4,0% για τους νέους άνδρες και 5,6% για τις νέες γυναίκες.
Αντίθετα, το υψηλότερο ποσοστό ΝΕΕΤ για τους νέους άνδρες καταγράφηκε στην Ελλάδα (14,8%) και το υψηλότερο για τις γυναίκες στη Ρουμανία (24,8%).
Τα μερίδια των νεαρών γυναικών ΝΕΕΤ ήταν χαμηλότερα από το σχετικό μερίδιο των ανδρών στην Εσθονία (8,9% έναντι 10,2%) και στο Βέλγιο (9,5% έναντι 9,8%), ενώ η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Φινλανδία και η Σουηδία κατέγραψαν περίπου τα ίδια μερίδια ανδρών και γυναικών ΝΕΕΤ.
Ενδιαφέρον είναι ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Eurostat μεταξύ των νέων ηλικίας 15-29 ετών με μεσαίο επίπεδο εκπαίδευσης, τα ποσοστά των ΝΕΕΤ κυμαίνονταν από 4,3% στην Ολλανδία έως και 19,0% στην Ελλάδα. Για αυτό το επίπεδο εκπαίδευσης, τρεις χώρες κατέγραψαν ποσοστό ΝΕΕΤ 17 % ή υψηλότερο (Λιθουανία, Ιταλία και Ελλάδα), ενώ η μόνη χώρα με ποσοστό χαμηλότερο από 5 % ήταν η Ολλανδία.
Όσον αφορά τα άτομα ηλικίας 15-29 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση, τα ποσοστά ΝΕΕΤ ήταν γενικά σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι για τα άλλα επίπεδα εκπαίδευσης. Το χαμηλότερο ποσοστό, 3,5 %, καταγράφεται στη Σουηδία, ενώ στην Ελλάδα εκτοξεύεται στο 20,2 %.