Η λέξη «κράτος» στα αρχαία αντιπροσώπευε τη δύναμη, ενώ σήμερα, εννοούμε μια οντότητα που μονοπωλεί τη χρήση μόνιμης εξουσίας. Η δομή του κρατικού μηχανισμού είναι λίγο πολύ κοινή, η διαφοροποίηση έγκειται στον τρόπο που ορίζονται όσοι ασκούν την εξουσία και στο εφαρμοζόμενο μείγμα πολιτικής και παραγωγής. Τα τελευταία χρόνια όμως, η 4η βιομηχανική επανάσταση, φέρνει κοσμογονικές αλλαγές σε κάθε πτυχή της κοινωνίας, και κατά επέκταση και στα ίδια τα κράτη. Είναι τέτοιες οι ανακατατάξεις, ώστε το 2026, κάθε επιχείρηση του δείκτη S&P 500 θα εκτοπίζεται από μια καινούργια ανά δύο εβδομάδες. Τα κράτη οφείλουν να προετοιμαστούν και είναι κρίσιμο μια χρεωκοπημένη κοινωνία να καταφέρει να αντιμετωπίσει αυτόν τον κίνδυνο και να δημιουργήσει ένα σύγχρονο και φιλικό στον πολίτη μηχανισμό, που θα βοηθά τις επενδύσεις, θα καλλιεργεί διαφάνεια και αίσθημα Δημοκρατίας.
Ψηφιακή ωριμότητα στην Ελλάδα
Μια ακόμη αρνητική πρωτιά της χώρας μας στην Ε.Ε. είναι αυτή της ψηφιακής ωριμότητας, όπως μαρτυρούν ενδεικτικά οι δείκτες DESI (Ψηφιακής Οικονομίας) και DEOI (Ψηφιακών Οικονομικών Ευκαιριών).
Εικόνα από μελέτη ΣΕΒ & Accenture Μάιος 2017 : Η Ψηφιακή Ελλάδα
Με βάση μελέτη του Σ.Ε.Β., τα κυριότερα αίτια αυτής της εικόνας προκύπτουν από:
· Απουσία Εθνικού Ψηφιακού Οράματος
· Έλλειψη Διαχρονικότητας και Συνέχειας της Ψηφιακής Στρατηγικής
· Απουσία Πλαισίου Παρακολούθησης Απόδοσης
· Παρωχημένο Ρυθμιστικό & Κανονιστικό Πλαίσιο
ενώ και από άλλες έρευνες (Ίδρυμα Διανέοσις 2018) τονίζεται η έλλειψη αισθήματος ευθύνης, η ανυπαρξία συντήρησης έργων μετά την κατασκευή τους, φαινόμενα στα οποία μέχρι την υλοποίηση του έργου τα υλικά έχουν τεχνολογικά ξεπεραστεί και περιπτώσεις στις οποίες, υπό την πίεση των χρονοδιαγραμμάτων, αναγκάζονται οι φορείς να αποδεχθούν υλικά/υπηρεσίες κάτω των ποιοτικών ορίων.
Μη λησμονούμε πως υπάρχουν και καλές πρακτικές, όπως η Ενιαία Αρχή Πληρωμής, το e-dialogos του Δήμου Τρικκαίων και εντυπωσιακές εφαρμογές από τις Περιφέρειες Κρήτης, Μακεδονίας κτλ. Τα περιθώρια βελτίωσης όμως παραμένουν τεράστια. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι παραγγελίες του κράτους παρακολουθούνται μέσω ενός δικτύου με εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, που εντοπίζει πιθανές περιπτώσεις διαφθοράς, ενώ πολλά κράτη έχουν καταφέρει την ολική έλλειψη φυσικής παρουσίας σε συναλλαγές με το δημόσιο, τη διάθεση πληροφοριών μόνο μια φορά, την 24/7 προσβασιμότητα, την ταυτοποίηση του πολίτη μέσω ενός μοναδικού στοιχείου κτλ.
Τα τελευταία δεκαπέντε έτη έχουν δαπανηθεί άνω των 15 δις , σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικών, εμμένοντας στη χρήση χαρτιού για τη δημιουργία ροής εγγράφων, ενώ η βελτίωση της ψηφιακής ωριμότητας της Ελλάδας μέχρι το 2021 μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση του ΑΕΠ από 2,6% έως 4%, ήτοι 4,9 δισ. - 7,6 δισ., σχεδόν 2-3 φορές τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ.
Δράσεις
Τα πλεονεκτήματα που συγκεντρώνει η Ελλάδα είναι πολλά, όπως η πρόσβαση σε εργαλεία ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, εξειδικευμένο προσωπικό, διπλωματικές επαφές με εταίρους που διαθέτουν ψηφιακή ωρίμανση, ενώ σύντομα η χρήση του 5G θα αυξήσει τις εφαρμογές της τεχνολογίας, τη διείσδυση των «smartphones» στον πληθυσμό κτλ.
Σταχυολογώντας τις πρωτοβουλίες που κρίνονται απαραίτητες, τονίζεται η υιοθέτηση προτύπων της λεγόμενης Νέας Δημόσιας Διοίκησης με έμφαση στον πολίτη και παρακολούθηση αποτελεσμάτων, η απλοποίηση της νομοθεσίας και η υιοθέτηση της αρχής της «γκιλοτίνας», δηλαδή για κάθε νέα διάταξη που εισάγεται να καταργούνται υπάρχουσες, η συνεργασία νομικών και τεχνικών, η ανάπτυξη «service owners» επιφορτισμένων με την ευθύνη της ποιότητας διαδικασιών κα. Πρέπει να δοθεί έμφαση στις υποδομές, μέσω της ανάπτυξης εθνικών υποδομών επικοινωνίας, διευκόλυνσης και επιτάχυνσης της ανάπτυξης των δικτύων 5G, διαμόρφωσης ευνοϊκού περιβάλλοντος για ιδιωτικές επενδύσεις NGA, δημιουργίας πλαισίου για επιτάχυνση αδειοδοτήσεων, διασύνδεσης βασικών μητρώων με την εθνική πύλη ανοικτών δεδομένων, ενώ μείζονος σημασίας κρίνεται η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, τουλάχιστον, του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Το Κράτος 2.0 θα πρέπει σταδιακά να είναι διαθέσιμο μόνο ψηφιακά, να εφαρμοστεί η πολιτική «Άπαξ διά παντός», με εξάλειψη της ανάγκης παροχής από τους πολίτες των ιδίων πληροφοριών περισσότερες από μία φορές, η 24/7 λειτουργία του, η δημιουργία ενιαίου σημείου πρόσβασης πολιτών/επενδυτών/τουριστών και η χρήση λύσεων που βασίζονται σε τεχνολογίες ανοιχτού πηγαίου κώδικα, ο διαμοιρασμός και η επαναχρησιμοποίηση λύσεων για περιορισμός της σπατάλης κα.
Κάποιες ενδεικτικές ψηφιακές τεχνολογίες που μπορούν να ενσωματωθούν στη διοίκηση και να κάνουν πιο αποτελεσματικές χιλιάδες διαδικασίες, να εξοικονομήσουν δισεκατομμύρια, να δώσουν τέλος στη γραφειοκρατία, στο λάδωμα, στην αναξιοκρατία και στην ταλαιπωρία των πολιτών είναι ενδεικτικά οι επόμενες:
-Υπηρεσίες Cloud
-Εικονική Πραγματικότητα
- Τεχνητή Νοημοσύνη
- Internet of Things
- Machine Learning
- Αυτόνομα Ρομπότ/Drones
- Big Data Analytics
- Επαυξημένη Πραγματικότητα
- Enterprise Collaboration Platforms
- Blockchain κτλ.
Εξίσου σημαντικό είναι επίσης να γίνει προσπάθεια αύξησης των ψηφιακών δεξιοτήτων της ελληνικής κοινωνίας, όπως αναφέρθηκε, που για να πραγματοποιηθεί πρέπει το κράτος σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, τον ακαδημαϊκό χώρο και εκπροσώπους του κλάδου ΤΠΕ, να ενισχύσουν τις ψηφιακές δεξιότητες στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση και να υποστηρίξουν έμπρακτα τη δια βίου μάθηση. Πρέπει επίσης να υπάρξει συνεργασία με μεγάλες επιχειρήσεις στον χώρο της τεχνολογίας και από κοινού παροχή πρακτικής άσκησης σε μαθητές και σπουδαστές, ενώ τέλος προτείνεται το σύνολο των δημοσίων, ιδιωτικών και ακαδημαϊκών φορέων να συνεργαστεί και να σχεδιάσει μαζικά ανοιχτά διαδικτυακά μαθήματα (Massive Open Online Courses, MOOC) σε θέματα ψηφιακής τεχνολογίας, ώστε να ενισχύσει τις ψηφιακές δεξιότητες όλων των πληθυσμιακών ομάδων της χώρας.
Μια άλλη πρακτική, που όμως χρήζει μεγαλύτερης ανάλυσης σε μελλοντικό άρθρο, είναι η υιοθέτηση των ανοικτών δημοσίων δεδομένων , που σημαίνει ότι τα έγγραφα, οι πληροφορίες και τα δεδομένα που είναι στη διάθεση των φορέων του δημοσίου θα μπορούσαν να είναι δημόσια προσβάσιμα σε επεξεργάσιμη μορφή και ελεύθερα προς εμπορική χρήση τηρώντας συγκεκριμένα πρωτόκολλα ασφαλείας. Οι ωφέλειες από αυτή τη στρατηγική αναμένεται να προσθέσουν 2% στο ελληνικό ΑΕΠ μέσα σε 5 έτη και 325 δις € το διάστημα 2016-2020 στην Ε.Ε. των 28, ενώ με τη χρήση τους, αναμένεται να υπάρξει καλυτέρευση των υπηρεσιών υγείας, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας αλλά και δεκάδες άλλες εφαρμογές.
Κλείνοντας, οι ανεπτυγμένες χώρες δεν έγιναν ψηφιακοί πρωτοπόροι αυτομάτως και εμείς θα πρέπει πειθαρχημένα να οδεύσουμε στην ψηφιακή ωρίμανση μακριά από ανέφικτα άλματα. Αυτό δύναται να μειώσει το brain drain μέσω κατ’ ελάχιστον 50.000 εξιδεικευμένων και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας, ενώ στα θετικά προσμετράται και η μείωση της γραφειοκρατίας, του ρουσφετιού και της διαφθοράς, που εκτός από την έλλειψη ευκαιριών, έκαναν τους νέους να εγκαταλείψουν την Ελλάδα.
Δείτε και το βίντεο που ακολουθεί:
Βρείτε με στο twitter πατώντας εδώ