Μια εβδομάδα πέρασε από την ιστορική Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ισπανία η οποία μονοπώλησε το ενδιαφέρον των διεθνών και των εγχώριων ΜΜΕ. Το ζήτημα της προσχώρησης στη συμμαχία της Σουηδίας και της Φινλανδίας και το αρχικό βέτο της Τουρκίας το οποίο τελικά ήρθη, προκάλεσε προβληματισμό και ανησυχία για το εάν το παζάρι της Τουρκίας αναβάθμισε τη γείτονα χώρα σε βαθμό τέτοιο που πρέπει να ανησυχούμε.
Έπειτα από τις αρκετές εν θερμώ αναλύσεις των πρώτων ημερών, η HuffPost συνομιλεί με τον πρέσβη ε.τ. κ. Αλέξανδρο Μαλλιά σε μια προσπάθεια μιας ψύχραιμης αποτίμησης της Συνόδου.
Ο κ. Μαλλιάς εκτιμά πως τα κέρδη που αποκόμισε ο Ερντογάν δεν πρέπει να υπερεκτιμώνται, δεδομένου ότι στο εσωτερικό της χώρας του οι πόντοι που θεωρεί ότι κέρδισε πέρασαν απαρατήρητοι και γι΄αυτό η προσβλητική ρητορική του προς την Ελλάδα και τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Ωστόσο ο κ. Αλέξανδρος Μαλλιάς θεωρεί ότι όσον αφορά το τριμερές κείμενο που υπεγράφη μεταξύ Σουηδίας, Φινλανδίας και Τουρκίας υπάρχουν ορισμένα σημεία που τον ανησυχούν και ειδικότερα η διατύπωση που αφορά τη συμμετοχή της Τουρκίας στην PESCO (Ευρωπαϊκή Διαρθρωμένη Αμυντική Συνεργασία -Permanent European Structured Cooperation, PESCO).
«Αν η Ελλάδα ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ και βεβαίως της Ε.Ε., θεωρεί ότι κάποια σημεία μας ενοχλούν ή χρειάζονται διευκρινίσεις, όχι μόνο έχει δικαίωμα, αλλά έχει υποχρέωση να ζητήσει πρώτον μέσω διαβουλεύσεων με τη Σουηδία και την Φινλανδία και δεύτερον γραπτώς, διευκρινίσεις» λέει και προσθέτει πως το κείμενο με τις εξηγήσεις μπορεί να περιληφθεί εις το corpus των κειμένων τα οποία θα έρθουν κάποια στιγμή προς κύρωση ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων.
Κύριε Μαλλιά μια εβδομάδα μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται θα μπορούσατε να κάνετε μια πρώτη αποτίμηση αυτής;
Όσον αφορά στο ΝΑΤΟ ήταν μια σημαντική αναβάθμιση της αξίας της χρησιμότητας που έχει ιδιαίτερα λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Κανένας πολιτικός ηγέτης, κανένας Αμερικανός πρόεδρος, κανένας Ευρωπαίος ηγέτης, δεν θα μπορούσε να προσφέρει στο ΝΑΤΟ, τόση αξία, τόση αίγλη και τόση σημασία, όση αφειδώς προσφέρει ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ο κ. Πούτιν. Αν αυτός ήταν ο στόχος του τότε τον πέτυχε απολύτως. Μάλλον πρέπει να είναι ο μόνος.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα;
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα θέματα που αφορούν και στην Ελλάδα νομίζω ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί,να μελετούμε σωστά τις διατυπώσεις, καθώς επίσης και εκείνα τα οποία αφορούν στην Ελλάδα και στην Κύπρο, αμέσως ή εμμέσως, στο τριμερές κείμενο Φινλανδίας, Σουηδίας και της Τουρκίας, το οποίο υπεγράφη και το οποίο άνοιξε την ενταξιακή διαδικασία για τις δύο σκανδιναβικές χώρες. Λέγω ότι την άνοιξε διότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα και δεν αποκλείεται σε αυτήν τη διαδικασία να εμφανιστούν ορισμένα εμπόδια. Εκτιμώ ότι θα υπερπηδηθούν, δεν μπορώ όμως να προβλέψω το χρόνο.
Αν η Ελλάδα ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ και βεβαίως της Ε.Ε., θεωρεί ότι κάποια σημεία και υπάρχουν δύο τέτοια σημεία, στο τριμερές αυτό κείμενο μας ενοχλούν ή χρειάζονται διευκρινίσεις, όχι μόνο έχει δικαίωμα, αλλά έχει υποχρέωση να ζητήσει πρώτον μέσω διαβουλεύσεων με τη Σουηδία και την Φινλανδία και δεύτερον γραπτώς, διευκρινίσεις. Αν χρειασθεί το κείμενο με τις εξηγήσεις μπορεί να περιληφθεί εις το corpus των κειμένων τα οποία θα έρθουν κάποια στιγμή προς κύρωση ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων. Εννοώ των κειμένων που αφορούν στη ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Αρα έχουμε λόγο σχετικά και δεν είναι κάτι τετελεσμένο...
Υπάρχει τέτοιο προηγούμενο, είναι οι εξηγήσεις που αναγκάστηκε να ζητήσει τότε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση της Βόρειας Δημοκρατίας και οι οποίες έβαιναν πέραν προνοιών της Συμφωνίας των Πρεσπών. Είναι η γνωστή ρηματική διακοίνωση που μας εστάλη προς επεξήγηση ορισμένων όρων προ της κύρωσης της Συμφωνίας.
Γι΄αυτό σας λέω ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας πορείας. Εγώ δεν θέλω να κάνω τον καθηγητή απέναντι στη Σουηδία και στη Φινλανδία. Έκριναν ότι η δική τους εθνική ασφάλεια είναι αυτή που υπερέχει και αυτό εξασφαλίζεται με την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ και έκριναν ότι όλες οι άλλες υποχωρήσεις, παραχωρήσεις, που γίνονται απέναντι στην Τουρκία έχουν μεν σημασία αλλά απόλυτη προτεραιότητα ήταν η εξασφάλιση της ένταξής τους στο ΝΑΤΟ.
Ποια είναι τα σημεία εκείνα που λέτε ότι μπορεί να μας προβληματίσουν;
Εμένα με ενοχλεί εξαρχής η διατύπωση που αφορά στην PESCO (Ευρωπαϊκή Διαρθρωμένη Αμυντική Συνεργασία -Permanent European Structured Cooperation, PESCO). Με ενοχλεί η διατύπωση γιατί είναι κάτι που αφορά ευθέως και την Κύπρο και βεβαίως και την Ελλάδα. Η Κύπρος δεν μπορεί να παρέμβει στις διαδικασίες του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα όμως και μπορεί και πρέπει εάν δούμε ότι κάπου δεν έχουμε τον πλήρη έλεγχο.
Να είστε βέβαιος ότι ανάλογη παρακολούθηση θα κάνει και η Τουρκία. Δηλαδή δεν έχουμε κανένα λόγο εμείς τη στιγμή αυτή, θα πρέπει να περιμένουμε λίγο να ξεκαθαρίσουν οι διατυπώσεις στα κείμενα μεταξύ Τουρκίας – Φινλανδίας, Τουρκίας – Σουηδίας, ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη μορφή του τι πρόκειται να έρθει προς κύρωση στη Βουλή των Ελλήνων.
Το παζάρι που έκανε η Τουρκία στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τελικά την αναβάθμισε;
Κοιτάξτε ο πρόεδρος Ερντογάν, οποίος ταυτίζει τον εαυτό του με την Τουρκία, La Turquie c’ est moi κατά το La France c’est moi (Η Γαλλία είμαι εγώ) όπως θα έλεγε και ο Λουδοβίκος ο 14ος, βρήκε μια ευκαιρία και την εκμεταλλεύθηκε, θεωρεί ο ίδιος ότι κέρδισε ορισμένους πόντους οι οποίοι όμως στο εσωτερικό της χώρας του πέρασαν απαρατήρητοι. Γι΄αυτό φόρεσε έναν μανδύα προσβλητικό και λέει αυτά τα οποία λέει για την Ελλάδα, τους πολιτικούς της, την κυβέρνησή της και τον Πρωθυπουργό της.
Αρα αυτά τα οποία εδώ στην Ελλάδα θεωρούν κάποιοι ότι έλαβε ο κ. Ερντογάν, στην Τουρκία η αντιπολίτευση θεωρεί ότι δεν πήρε απολύτως τίποτα.
Εγώ πιστεύω ότι ισχύει πάντοτε η γραμμή του μέτρου, η μέση γραμμή, ότι ούτε Βατερλώ της Τουρκίας ήτανε, ούτε και θρίαμβος. ¨Η αν θέλετε δεν ήταν ούτε Βατερλώ της Ελλάδος, αλλά δεν ήταν και η μάχη των Θερμοπυλών. Είναι μια από τις συνήθεις διαδικασίες όπου επικρατεί ο συμβιβασμός.
Εμείς εκείνο που έχουμε υποχρέωση αυτή τη στιγμή και γίνεται είναι να δούμε την εξέλιξη εκείνου του τριμερούς κειμένου. Δηλαδή εάν αυτό περιοριστεί στα ζητήματα των Κούρδων που ζουν στην Φινλανδία ή στη Σουηδία και στις εκδόσεις κάποιων εξ΄αυτών, μας αφορά βέβαια γιατί δημιουργείται ένα προηγούμενο από χώρες μέλη της Ε.Ε., αλλά εγώ θα έστρεφα απόλυτα την προσοχή μου στα ζητήματα της PESCO.
Από εκεί και πέρα οι συμφωνίες μεταξύ δύο μελών της Ε.Ε. Και της Τουρκίας γίνονται για τους σκοπούς το ΝΑΤΟ πρέπει να εξεταστούν και στο πλαίσιο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας . Αρα η Ελλάδα μπορεί μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο που θα έρθουν προς κύρωση αυτά τα κείμενα να ζητήσουμε και εμείς γραπτές εξηγήσεις και διαβεβαιώσεις.
Ανήκει η Τουρκία στο ΝΑΤΟ; Όλοι και περισσότεροι λένε ότι η Τουρκία κάνει ζημιά στην Βορειοατλαντική Συμμαχία. Από την άλλη η Δύση φαίνεται πως τρομοκρατείται στην ιδέα ότι θα χάσει την Τουρκία, ενώ δεν ξέρουμε και κατά πόσο θέλει η γειτονική μας χώρα να βρίσκεται σε αυτούς τους δυτικούς θεσμούς...
Το ΝΑΤΟ μπορεί μεν τώρα να έχει καινούργιες αναφορές και ρήτρες δεσμεύσεων για σεβασμό εδαφικής κυριότητας και κυριαρχίας και προσήλωσης στα ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως, αυτά ακριβώς αντικατροπτίζονται ήδη στα άρθρα 1 και 2 της Συστατικής, της Ιδρυτικής του ΝΑΤΟ Συνθήκης. Άρα σημασία έχει να ισχύουν και να εφαρμόζονται αυτά τα οποία υπάρχουν ήδη από το 1949 και το 1952 σε σχέση με την Τουρκία.
Τα αφορώντα στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία και τη σημασία της προσήλωσης στο Χάρτη του ΟΗΕ, αντανακλώνται πλήρως στο άρθρο 1 του ΝΑΤΟ. Το Άρθρο 2 δε αφορά πάντοτε στην ανάγκη της Δημοκρατίας, θεμάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων κτλ.
Για να σας απαντήσω ευθέως στο ερώτημά σας είναι ότι τόσο με το ΝΑΤΟ και όταν λέμε ΝΑΤΟ εννοούμε τα κράτη μέλη που το απαρτίζουν, κυρίως όμως οι ΗΠΑ και η Γερμανία, δεν θέλουν να χρεωθούν έναν κρίσιμο εσφαλμένο χειρισμό ο οποίος θα έδινε το πρόσχημα στον Ερντογάν να κόψει τελείως τον ομφάλιο λώρο με τον ΝΑΤΟ. Να μην ξεχνάμε ποτέ ότι ο Ερντογάν θεωρεί τη Δύση ως εχθρό του.
Ωστόσο οι τουρκικές προκλήσεις και απειλές συνεχίζονται και το ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νήσων παραμένει από μέρους της Άγκυρας. Πώς πρέπει να το χειριστούμε εμείς;
Στα κείμενα απαντούμε με κείμενα, στις ρηματικές διακοινώσεις απαντούμε με ρηματικές διακοινώσεις, στους χάρτες απαντούμε με χάρτες και σε όποιο όπλο, όποιο μέσο επιλέξει να χρησιμοποιήσει η Τουρκία, θα απαντήσουμε χρησιμοποιώντας το ίδιο μέσο. Να είστε βέβαιος ότι η σημερινή ισχυρή Ελλάδα θα είναι ο νικητής.
Τέλος, καμία χώρα δεν πρόκειται να αποδεχθεί ότι δεν έχει το κυρίαρχο δικαίωμα βάσει του Χάρτη του ΟΗΕ να ενισχύσει τις αμυντικές διευθετήσεις και οχυρώσεις της μπροστά σε μια άμεση, καθημερινή και διαρκή στρατιωτική απειλή εισβολής. Η απειλή είναι μόνιμη και δομική.-