Τον ασύλητο τάφο ενός Σκύθη πρίγκιπα, βαθιά σε έναν βάλτο στη δημοκρατία της Τιβά στη Ρωσία ανακάλυψε ο Ελβετός αρχαιολόγος Τζίνο Κασπάρι. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Ελβετικού Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, που χρηματοδότησε την έρευνα, τα μέχρι τώρα στοιχεία υποδεικνύουν πως δεν πρόκειται απλά για τον μεγαλύτερο σκυθικό πριγκιπικό τάφο στη νότια Σιβηρία, αλλά και για τον αρχαιότερο- ο οποίος ενδεχομένως να κρύβει εξαιρετικά καλοδιατηρημένους θησαυρούς.
Αξιοσημείωτο είναι πως ο Κασπάρι δεν έκανε την ανακάλυψη- τη σημαντικότερη της καριέρας του μέχρι τώρα- με φτυάρι, αλλά με έναν υπολογιστή: Ο αρχαιολόγος εντόπισε ένα κυκλικό κτίσμα σε δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης της κοιλάδας του ποταμού Ουγιούκ. Ακολούθησε δοκιμαστική ανασκαφή το καλοκαίρι σε συνεργασία με τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών και το Μουσείο Ερμιτάζ, που επιβεβαίωσε αυτό που υποπτευόταν: Το κτίσμα αυτό είναι ένα «κουργκάν»- ένας σκυθικός πριγκιπικός τάφος.
Δουλεύοντας με μια ελβετορωσική ομάδα, ο Κασπάρι ήταν σε θέση να αποδείξει πως ο τάφος – γνωστός ως Tunnug 1 ή Arzhan 0- είναι παρόμοιος με το κουργκάν Arzhan 1, σε απόσταση μόλις 10 χιλιομέτρων βορειοανατολικά. Το Arzhan 1 για πολύ καιρό πιστευόταν πως είναι ο αρχαιότερος σκυθικός πριγκιπικός τάφος στην περιοχή, η οποία είναι γνωστή ως «Σιβηριανή Κοιλάδα των Βασιλέων», λόγω των πολλών κουργκάν που έχουν βρεθεί εκεί. Οι αρχαιότεροι από αυτούς τους τάφους είναι καλυμμένοι με πέτρες και έχουν θαλάμους σε κυκλική διαρρύθμιση, τα τοιχώματα των οποίων αποτελούνται από κούτσουρα. Τα σκυθικά κτερίσματα περιλαμβάνουν συνήθως όπλα, χαλινάρια αλόγων και άλλα αντικείμενα με διακόσμηση που έχει να κάνει με ζώα.
Κομμάτια ξύλου που βρέθηκαν κατά τη δοκιμαστική ανασκαφή ανάγονται στον 9ο πΧ αιώνα, κάτι που υποδεικνύει ότι ο τάφος είναι αρχαιότερος του Arzhan 1, ο οποίος χτίστηκε κατά το πέρασμα από τον 9ο προς τον 8ο πΧ αιώνα (οι ανασκαφές σε αυτόν έγιναν τη δεκαετία του 1970). «Οι αρχαιολογικές μέθοδοι έχουν εξελιχθεί πάρα πολύ από τη δεκαετία του 1970. Σήμερα έχουμε πολύ διαφορετικούς τρόπους εξέτασης υλικών για να μάθουμε περισσότερα για τη μετάβαση από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στην Εποχή του Σιδήρου» σημειώνει ο ερευνητής- προσθέτοντας ότι ο τρόπος με τον οποίο εξετάζουμε την προϊστορική περίοδο αλλάζει δραστικά εξαιτίας της γενετικής, της ανάλυσης ισοτόπων, γεωφυσικών μεθόδων κ.α.
Ο Arzhan 0 βρίσκεται σε μια δυσπρόσιτη βαλτώδη περιοχή, κάτι που καθιστούσε και καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο το να συληθεί από τυμβωρύχους. «Το κουργκάν είναι πέντε δύσκολες ώρες με όχημα εκτός δρόμου από τον κοντινότερο οικισμό» σημειώνει ο Κασπάρι. Από τη στιγμή που μάλλον είναι ασύλητος, εκτιμάται πως ίσως να περιέχει θησαυρούς παρόμοιους με αυτούς του Arzhan 2: Ανάμεσα στο 2001 και το 2004, γερμανική ομάδα αρχαιολόγων ανακάλυψε έναν ασύλητο ταφικό θάλαμο στον Arzhan 2, ο οποίος περιείχε την πλουσιότερη συλλογή κτερισμάτων που έχει βρεθεί ποτέ στην ευρασιατική στέπα. Πάνω από 1.000 χρυσά αντικείμενα είχαν τοποθετηθεί μαζί με τις δύο σορούς στον κύριο θάλαμο του τάφου, μαζί με εντυπωσιακά διακοσμημένα όπλα, σκεύη και άλογα με περίτεχνες ιπποσκευές. Φτιαγμένο από ατόφιο χρυσάφι, το περιδέραιο του Σκύθη πρίγκιπα του Arzhan 2 ζυγίζει 2 κιλά- ωστόσο ο τάφος χρονολογείται στον 7ο αιώνα πΧ, εντός της Εποχής του Σιδήρου.
Ο Κασπάρι είναι ακόμα πιο αισιόδοξος εξαιτίας των χαρακτηριστικών του εδάφους της Σιβηρίας: Στην κοιλάδα Ουγιούκ, το στρώμα μόνιμου πάγου αρχίζει μόλις λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Οτιδήποτε βρίσκεται από πάνω του αναθερμαίνεται το καλοκαίρι, και τα οργανικά υλικά σαπίζουν. Ωστόσο, κάτω από τις πέτρες των κουργκάν οι ακτίνες του ήλιου δεν μπορούν να ζεστάνουν το έδαφος, με αποτέλεσμα να αποτρέπεται η σήψη της οργανικής ύλης και τη διατήρηση του ευαίσθητου υλικού.
Ο Κασπάρι αναμένει επιπλέον ανακαλύψεις κατά τη διάρκεια των ερευνών: «Αν είμαστε τυχεροί, ίσως να βρούμε ακόμα και κάποια καλοδιατηρημένα γλυπτά ή χαλιά κάτω από τις πέτρες, ή ίσως κάποια παγωμένη μούμια».