Ο Ely Malik Reyes ανέβηκε στο ρινγκ και άρχισε να δίνει δυνατές γροθιές και θεαματικές κλοτσιές εναντίον του αντιπάλου του.
Έχασε τον αγώνα, αλλά κέρδισε μια σημαντική νίκη εκείνη την ημέρα, καθώς έγινε ο πρώτος τρανς αθλητής που αγωνίστηκε επίσημα σε αθλητικό πρωτάθλημα της Κούβας.
Ο Reyes, ένας 26χρονος τρανς άνδρας, αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην κατηγορία ανδρών 60/65 κιλών του sanda, ενός απαιτητικού αθλήματος επαφής που συνδυάζει πολεμικές τέχνες όπως το kung fu με το kickboxing.
Το ορόσημο της 1ης Ιουνίου σηματοδότησε το πιο πρόσφατο βήμα συμπερίληψης στην Κούβα, μια από τις πιο προοδευτικές χώρες της Λατινικής Αμερικής, όσον αφορά τα δικαιώματα των LGBTQ.
Ωστόσο, ο ίδιος ο Reyes αναγνωρίζει ότι πρέπει να ξεπεράσει τις προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων της έλλειψης φαρμάκων, ενός νόμου που θέτει προϋποθέσεις για να αλλάξει το φύλο του στην ταυτότητά του και των «καχύποπτων βλεμμάτων» που μερικές φορές δέχεται από τους ανθρώπους στο δρόμο.
«Η διαπαιδαγώγηση της κοινωνίας δεν γίνεται σε δύο ημέρες», είπε.
Ο Reyes, ο οποίος ζει με τη φίλη του σε ένα πολύχρωμο σπίτι στα περίχωρα της Αβάνας, συντηρεί τον εαυτό του επισκευάζοντας κλιματιστικά, καθώς οι αγώνες του στη sanda δεν πληρώνονται.
Κάνει ορμονοθεραπεία εδώ και δύο χρόνια, αλλά λέει ότι δεν θέλει πλήρη χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού των γεννητικών οργάνων.
Η μετάβασή του δεν ήταν καθόλου εύκολη.
Ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, όταν επισκέφθηκε το Κέντρο Σεξουαλικής Αγωγής της Κούβας και συμβουλεύτηκε έναν ψυχολόγο. Στη συνέχεια επισκέφθηκε ενδοκρινολόγους και υποβλήθηκε σε εξετάσεις για να αποκτήσει ένα tarjetón, μια ειδική κάρτα που επιτρέπει στους Κουβανούς να αγοράζουν φάρμακα στα φαρμακεία, επιτρέποντάς του να πάρει τις ορμόνες που απαιτούνται για τη μετάβασή του.
Όμως, καθώς η οικονομική κρίση της Κούβας βάθαινε, τα φάρμακα λιγόστευαν και έτσι έπρεπε να βασίζεται σε άλλους ανθρώπους, για να τού φέρνουν τεστοστερόνη από το εξωτερικό.
Αν και δεν είναι παράνομη, η πρακτική αυτή μπορεί να είναι πολύ δαπανηρή.
«Είμαι αθλητής- δεν μπορώ να παραμελήσω την ορμονική μου θεραπεία. Πρέπει να την ακολουθώ», δήλωσε.
Η αλλαγή της ταυτότητάς του στα επίσημα έγγραφα αποτελούσε μια ακόμη πρόκληση. Ενώ ο Reyes κατάφερε να αλλάξει νόμιμα το όνομά του πέρυσι, η ταυτότητά του εξακολουθεί να αναγράφει «Θ» για θήλυ.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο ισχύων νόμος της Κούβας απαιτεί πλήρη χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού των γεννητικών οργάνων για την αλλαγή αυτή – κάτι που ο ίδιος δεν θέλει να κάνει.
Οι LGTBQ ακτιβιστές στην Κούβα λένε, ότι μια λύση θα μπορούσε να έρθει σύντομα μέσω ενός νέου νόμου για τα ληξιαρχεία, που συντάσσεται επί του παρόντος στην Εθνοσυνέλευση και θα επιτρέπει στους ανθρώπους να αλλάζουν το φύλο τους στις ταυτότητές τους – ή να καταργούν εντελώς αυτή την καταγραφή.
Οι αλλαγές απορρέουν από το σύνταγμα της Κούβας του 2019, το οποίο έδωσε τη θέση του στον Οικογενειακό Κώδικα του 2022, που επέτρεψε στα ομόφυλα ζευγάρια να παντρεύονται και να υιοθετούν, καθώς και τις κυήσεις με παρένθετη μητρότητα, μεταξύ άλλων δικαιωμάτων.
Αν και εγκρίθηκε μέσω δημοψηφίσματος με μεγάλη πλειοψηφία, το μέτρο αντιμετώπισε την αντίδραση ευαγγελικών ομάδων και άλλων συντηρητικών ομάδων, που διαφωνούσαν με τις διατάξεις του.
Ενώ η ταυτότητα του Reyes εξακολουθεί να τον προσδιορίζει επίσημα ως γυναίκα, οι αθλητικές αρχές αποδέχθηκαν την ανδρική του ιδιότητα με βάση τις ορμονικές θεραπείες, τις ιατρικές εκθέσεις και τον αυτοπροσδιορισμό του. Αυτό του επέτρεψε να αγωνιστεί στην κατηγορία ανδρών του πρωταθλήματος μαχητών της Κούβας.
«Είναι κάτι καινούργιο, είναι μια πρόκληση που έχω αγκαλιάσει με πολλή αγάπη», δήλωσε ο προπονητής του Reyes, Frank Cazón Cárdenas, πρόεδρος της κοινότητας sanda της Κούβας, ο οποίος χειρίστηκε την εγγραφή του αθλητή.
Ο Cazón δήλωσε ότι έπρεπε να εργαστεί σε δύο μέτωπα για να το κάνει να συμβεί: Να συζητήσει για τον Reyes με τα άλλα μέλη της ανδρικής ομάδας sanda - και να εξασφαλίσει την έγκριση από το ισχυρό Ινστιτούτο Αθλητισμού της Κούβας, το οποίο τελικά ενέκρινε τη συμμετοχή του Reyes στην κατηγορία των ανδρών.
Η LGBTQ κοινότητα της Κούβας γιόρτασε το ορόσημο του Reyes, σημειώνοντας ότι ήταν το αποτέλεσμα μιας σκληρής μάχης.
«Ήταν μόνο θέμα χρόνου», δήλωσε ο Francisco «Paquito» Rodríguez Cruz, γνωστός ακτιβιστής για τα δικαιώματα των LGBTQ στην Κούβα, αναφερόμενος στο πρωτοφανές πράσινο φως του αθλητικού ινστιτούτου για τη συμμετοχή ενός τρανς αθλητή σε επίσημη διοργάνωση. «Είναι η λογική συνέπεια όσων έχουν γίνει τα τελευταία 15 ή 20 χρόνια».
«Είναι προφανώς μια πολιτιστική διαδικασία αλλαγής που εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενη», δήλωσε ο Rodríguez.