Εμινέ στα αραβικά σημαίνει τρία πράγματα: αυτή που μπορείς να εμπιστευτείς και να πιστέψεις, αυτή που είναι ήπια και δεν θα σε βλάψει αλλά επίσης είναι ατρόμητη και θαρραλέα. Και Εμινέ είναι το όνομα της αραβικής καταγωγής συζύγου του τούρκου προέδρου που φαίνεται να τιμά το όνομά της. Είναι εκείνη η γυναικεία φιγούρα που αν και στέκεται πάντα ένα βήμα πίσω από τον άντρα της συγκεντρώνει τα βλέμματα όταν ταξιδεύει στη Δύση- για τη μαντήλα που φορά αλλά και για συνήθως δυνατά χρώματα που επιλέγει. Και φυσικά κάνει τους πάντες να αναρωτιούνται ποια πραγματικά είναι: Μια υποταγμένη στη θέληση του ισχυρού Σουλτάνου γυναίκα ή μήπως επιφυλάσσει για τον εαυτό της το ρόλο μιας σύγχρονης «βαλιντέ», φιλόδοξης και ατρόμητης που κινεί παρασκηνιακά τα νήματα και ψιθυρίζει στο αυτί του συζύγου της;
Η Εμινέ πριν και μετά τον Ταγίπ
Είναι η πρώτη κυρία της Τουρκίας και οικοδέσποινα στο «Ακ Σαράι», την προεδρική κατοικία με τα 1.000 δωμάτια, η κατασκευή του οποίου κόστισε 480εκατ. ευρώ. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δεν τολμούν να γράψουν ποτέ κάτι γι αυτή- εκτός ίσως από δελτία τύπου για τη στήριξή κάποιας φιλανθρωπικής δράσης- και ο δυτικός Τύπος γνωρίζει ελάχιστα για την 62χρονη γυναίκα που μοιάζει να ενσαρκώνει το παλιό ρητό πως «πίσω από κάθε επιτυχημένο άνδρα βρίσκεται μια δυναμική γυναίκα» (αν και προσαρμοσμένο στα πρότυπα της Ανατολής).
Και πράγματι η Εμινέ Ερντογάν ήταν και φαίνεται πως συνεχίζει να είναι μια πολύ δυναμική γυναίκα αν και οι επιλογές της σίγουρα μπορούν εύκολα να αμφισβητηθούν...
Γεννήθηκε το 1955 και ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά μιας οικογένειας αραβικής καταγωγής. Μεγάλωσε σε μια αρκετά φτωχική περιοχή, αυτή του Σιίρτ- σήμερα ένα από τα προπύργια του κόμματος του Ερντογάν- και με αρκετές δυσκολίες. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Τεχνών Μιτχάτ Πασά Ακσάμ αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές της πριν την αποφοίτηση ενώ οι λιγοστές πληροφορίες που υπάρχουν για τη ζωή της κάνουν λόγο για μια νεαρή κοπέλα που δεν είχε καμία σχέση με τη συντηρητική μουσουλμάνα που αντικρίζουμε σήμερα. Φυσικά τότε δεν σκεφτόταν καν να φορέσει μαντίλα- παρά τις πιέσεις της οικογένειάς της-της άρεσε το καλό, μοντέρνο ντύσιμο και ήταν λάτρης της ταχύτητας.
Τον Ερντογάν τον γνώρισε λίγο μετά τα 20 της χρόνια και ενώ ήδη είχε αρχίσει να κινείται σε κύκλους όπως η Τουρκική Εθνική Ένωση Φοιτητών και το Ίδρυμα Γυναικών για τις Επιστήμες και τον Πολιτισμό. Την περίοδο αυτή φαίνεται πως έκανε μια καθοριστική στροφή στον συντηρητισμό και το Ισλάμ.
Το 1978, σε ηλικία 23 ετών παντρεύτηκε τον Ερντογάν και έχει γραφτεί πως ο γάμος τους ήταν η ευτυχής κατάληξη ενός μεγάλου έρωτα αλλά υπάρχουν και πολλές αναφορές στις...δύσκολες σχέσεις μεταξύ των δύο γυναικών που κυριαρχούσαν στη ζωή του νυν προέδρου: τη μητέρα και τη σύζυγο του. Μάλιστα λέγεται πως η μητέρα του Ερντογάν ήταν λιγότερο συντηρητική από την νύφη της...
Οι εύγλωττες επιλογές της πρώτης κυρίας
Εφ εξής η κα Ερντογάν φορά μαντίλα, στέκεται πίσω από τον σύζυγό της,στηρίζει κάθε πολιτική του επιλογή και επιδίωξη και καθώς τα χρόνια περνούν του χαρίζει και τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια: τον Αχμέτ Μπουράκ, τον Νετζμετίν Μπιλάλ και τις Εσρά και Σουμεγέ. Ο Κώστας Καραμανλής μάλιστα ήταν κουμπάρος στο γάμο της κόρης του ζεύγους, Εσρά.
Κατά τα 40 περίπου χρόνια του έγγαμου βίου τους η κα Ερντογάν στέκεται πάντα ένα βήμα πίσω από τον σύζυγό της, συνήθως με σταυρωμένα τα χέρια. Στις δημόσιες εμφανίσεις της κυρίως στο εξωτερικό επιλέγει έντονα χρώματα, πολύ ψηλά τακούνια, πολύ ιδιαίτερα και ακριβά υφάσματα που την κάνουν να ξεχωρίζει ενώ φορά τη μαντίλα με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Όλα φωνάζουν πως θέλει να δείξει πως υπάρχει περιθώριο στυλιστικών επιλογών που την εκφράζουν παρά τους περιορισμούς που υπάρχουν στο ντύσιμο για μια συντηρητική μουσουμάνα. Και φυσικά είναι πάντα μακιγιαρισμένη, διακριτικά αλλά στην εντέλεια. Είναι όμως και λάτρης των πολύ ακριβών κοσμημάτων και συχνά δημοσιεύονται φωτογραφίες των σταυρωμένων χεριών της που όμως φέρουν δαχτυλίδια από μεγάλους πολύτιμους λίθους που θυμάται να αφαιρέσει όταν πηγαίνει σε δημόσιες προσευχές.
Η Εμινέ που έγινε Βαλιντέ
Αυτή βέβαια είναι η δημόσια Εμινέ. Στο παρασκήνιο όμως, υπάρχει και μια άλλη. Εκείνη, που σύμφωνα με τα λιγοστά προφίλ που έχουν γραφτεί για αυτή στον δυτικό Τύπο είναι η γυναίκα που ασχολείται ενεργά με την πολιτική και επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον σύζυγό της. Λέγεται μάλιστα πως κυρίως στο παρελθόν συντόνιζε τις προεκλογικές καμπάνιες του Ερντογάν, φρόντισε για το προφίλ του συζύγου της στα ΜΜΕ και τώρα ασχολείται κυρίως με την τεράστια περιουσία της οικογένειας, για την οποία φυσικά πολλά έχουν γραφτεί για τον τρόπο που αποκτήθηκε.
Πολλοί σήμερα τη χαρακτηρίζουν ως μια σύγχρονη «βαλιντέ» (τίτλος της μητέρας του Σουλτάνου και πιο ισχυρή γυναίκα στο Χαρέμι αλλά και στο παλάτι) που ξέρει να κινείται στο παρασκήνιο και να κινεί τα νήματα αλλά να περνά απαρατήρητη. Για πολλούς δε εκτός από έμπιστη σύμβουλος τους συζύγου της είναι και μια γυναίκα άπληστη, φιλοχρήματη, αδίστακτη, μεγαλομανής, καθ′ όλα ταιριαστή με τον σύζυγό της. Για τους φίλους της είναι μια αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα, ευγενής, καλλιεργημένη και με πολύ καλό χιούμορ...
Ο δημόσιος λόγος της έχει απασχολήσει ελάχιστες φορές τα δυτικά ΜΜΕ ενώ και στον τουρκικό Τύπο οι αναφορές είναι ελεγχόμενες. Η αλήθεια είναι όμως πως όσες φορές κάποια δήλωση της έφτασε στη Δύση προκάλεσε σχόλια και αντιδράσεις. Πολύ χαρακτηριστική η σχετικά πρόσφατη δήλωσή της (2016) για τα χαρέμια, στο πλαίσιο μιας εκδήλωσης στην οποία παραβρέθηκε στην Άγκυρα: «Το χαρέμι ήταν ένα σχολείο για τα μέλη της οθωμανικής δυναστείας και ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που προετοίμαζε τις γυναίκες για τη ζωή». Αυτή η τοποθέτηση μάλιστα ήρθε λίγη ώρα μετά από τη δήλωση του συζύγου της πως «η γυναίκα είναι πάνω απ′ όλα μάνα» και πολλές άλλες βέβαια όπως ότι «είναι ενάντια στη φύση» να θεωρεί κανείς ίσους τους άνδρες και τις γυναίκες.
